Stanisław Mackiewicz

Z Wikipedii

Stanisław Mackiewicz ps. Cat
Data urodzenia	1896
Data śmierci	1966
Premier Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie
Okres urzędowania	od 8 czerwca 1954 do 21 czerwca 1955
Poprzednik	Jerzy Hryniewski
Następca	Hugon Hanke

Stanisław Mackiewicz h. Bożawola (ur. 18 grudnia 1896 w Petersburgu, zm. 18 lutego 1966 w Warszawie) – pseudonimy: "Cat", "Gallieni Gallus", "Quand meme", "Gaston de Cerizay", starszy brat Józefa Mackiewicza, wybitny publicysta polityczny, konserwatysta zaliczany do stronnictwa "Żubrów kresowych", monarchista.

Pochodził z zubożałej rodziny ziemiańskiej pieczętującej się herbem Boża Wola. W 1907 rodzina Mackiewiczów przeniosła się do Wilna, gdzie Stanisław uczęszczał do Gimnazjum im. Cara Aleksandra I, a od 1910 do prywatnego Gimnazjum im. N.A. Winogradowa. W 1913 przerwał naukę w gimnazjum i wyjechał do Krakowa, gdzie uczęszczał jako wolny słuchacz na Uniwersytet Jagielloński. W maju 1914 powrócił do Wilna.

Od 1916 r. był członkiem "Zetu", a od 1917 r. związał się z Polską Organizacją Wojskową. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920 wstąpił ochotniczo do partyzanckiego oddziału jazdy mjr. Władysława Dąbrowskiego (późniejszy 13. Pułk Ułanów Wileńskich). W 1920 ożenił się z Wandą Krahelską, z którą miał dwie córki: Barbarę Rzepecką i Aleksandrę Niemczykową. W latach 1922-1939 był założycielem, wydawcą i redaktorem naczelnym gazety "Słowo", wychodzącego w Wilnie dziennika konserwatywnego popieranego i finansowanego przez kresowe środowiska ziemiańskie, głównie przez Jana Tyszkiewicza. W 1931 r. odbył podróż po ZSRR, której owocem była publicystyczna książka "Myśl w obcęgach", krytykująca tamtejsze stosunki. Zwolennik Józefa Piłsudskiego; po zamachu majowym 1926 r. doprowadził do spotkania Piłsudskiego z arystokracją na zamku Radziwiłłów w Nieświeżu 25 października 1926 r. W okresie od 1928 r. do 1935 r. był posłem na Sejm z ramienia BBWR. Po śmierci Józefa Piłsudskiego znajdował się w opozycji wobec ostatnich rządów sanacji, za co w 1939 r. przez 17 dni więziony był w obozie w Berezie Kartuskiej pod zarzutem osłabiania ducha obronnego Polaków, gdyż ostro krytykował politykę obronną ówczesnych władz.

18 września 1939 r. opuścił kraj i wyjechał na Zachód. Był zajadłym przeciwnikiem polityki gen. Władysława Sikorskiego. Był premierem Rządu na Uchodźstwie od 7 czerwca 1954 do 21 czerwca 1955. Wprawdzie w okresie przygotowań do powrotu do kraju interesował się nim wywiad PRL (Kontakt operacyjny "Rober") jednak Mackiewicz odmawiał stanowczo wszelkiej współpracy mającej charakter agenturalny.

Po powrocie publikował głównie w wydawnictwie PAX; pisywał też (pod pseudonimem) do paryskiej Kultury.

Pseudonim "Cat" zaczerpnął z opowiadania Rudyarda Kiplinga o kocie, który chodził własnymi ścieżkami.

Ważniejsze książki:

• "Historia Polski od 11 listopada 1918 r. do 17 września 1939 r."
• "Historia Polski od 17 września 1939 r. do lipca 1945 r."
• "Myśl w obcęgach"
• "Londyniszcze"
• "Europa in flagranti"
• "Był bal"
• "Zielone oczy"
• "Muchy chodzą po mózgu"
• "Dostojewski"
• "Stanisław August"
• "Dom Radziwiłów"
• "Herezje i prawdy"
• "Klucz do Piłsudskiego"
• "Kto mnie wołał czego chciał"
• "Odeszli w zmierzch"

Przypisy