Filozofia obiektywizmu
Z Wikipedii
Obiektywizm – filozofia stworzona przez Ayn Rand, powieściopisarkę, scenarzystkę i filozofkę. Rand nawiązywała do tradycji arystotelesowskiej i kapitalistycznej. Sprzeciwiała się kolektywizmowi, nacjonalizmowi, rasizmowi i socjalizmowi. [1] [2]
Filozofia obiektywizmu odrzuca jako nieracjonalne istnienie istot nadprzyrodzonych, w tym i Boga, głosząc ateizm i antropocentryzm. W zakresie metafizyki akceptuje obiekywną rzeczywistość, za źródło poznania (epistemologia) uznaje tylko i wyłącznie rozum i logikę, w etyce - interes własny, a w polityce - kapitalizm.[3]
Zgodnie z zasadami etyki obiektywistycznej każdy człowiek powinien kierować się własnym interesem (racjonalnym egoizmem). Rand uznawała, że ponieważ każdy by przetrwać musi dbać o siebie, to doktryna twierdząca, że troszczenie się o siebie jest złem oznacza, że złem jest ludzka chęć przeżycia. Według Rand na tym właśnie polega doktryna altruizmu, którą należy odrzucić, podobnie jak żądanie poświęcania innych dla siebie.[4]
Ayn Rand głosiła tezy obiektywizmu w swych powieściach "Atlas Zbuntowany" (angielski tytuł: Atlas Shrugged, najpopularniejsza po Biblii książka w USA), "Źródło" (The Fountainhead), antyutopii "Hymn" oraz zbiorach felietonów i esejów "Cnota egoizmu", "Kapitalism - nieznany ideał", i "Powrót Człowieka Pierwotnego." [5]
Obiektywiści promują państwo minimalne i system kapitalizmu jako ochraniające i nie naruszające praw ludzi, przeciwstawiając się inicjowaniem przemocy. Przeciwstawiają się też wszelkim kompromisom moralnym, uznając je za zgodę na zło.
Obecnie obiektywiści skupieni są w ośrodkach intelektualnych w USA Instytucie Ayn Rand, The Objectivist Center i The Prodos Institute.
Z filozofii obiektywizmu czerpią niektórzy współcześni klasyczni liberałowie i libertarianie. Jest ona jednak często krytycznie oceniana i odrzucana, zarówno przez libertarian, jak i - szczególnie - przez zwolenników ideologii bardziej radykalnych, takich jak anarchokapitalizm.
Filozofia Rand była też krytykowana przez niektórych psychologów, jako promująca fałszywą i bezkrytyczną wiarę w siebie, egoizm oraz izolacjonizm społeczny. Jej tezy w dziedzinie psychologii rozwija dr Nathaniel Branden
