Franciszek Tokarz

Z Wikipedii

Franciszek Tokarz (ur. 5 lutego 1897 we Wronowicach, zm. 1973) - ksiądz katolicki, profesor KUL, badacz historii filozofii indyjskiej i chińskiej.

Urodził się w we Wronowicach, w ówczesnym powiecie nowosądeckim jako syn Macieja i Rozalii Tokarzów. Uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Nowym Sączu, a od 1912 do niższego seminarium duchownego OO. Jezuitów w Chyrowie. Po studium filozofii w kolegium jezuickim w Nowym Sączu i teologii w kolegium jezuickim w Krakowie otrzymał w roku 1924 święcenia kapłańskie a w roku następnym gradus, odpowiadający stopniowi doktora filozofii i teologii. Zgodnie z ówczesną praktyką jezuitów, napisane prace dyplomowe zostały zniszczone po zakończeniu procedur egzaminacyjnych, dla większej pokory kandydata.

Jego nauczycielami w zakresie sanskrytu i filozofii indyjskiej byli Jerzy Otrębski (Wilno), Stefan Stasiak (Lwów), Helena Willman-Grabowska (Kraków), a także Erich Frauwallner z Wiednia.

Jego kolegami w czasie studiów byli znani polscy orientaliści, jak Eugeniusz Słuszkiewicz, Mikołaj Ałtuchow, Włodzimir Szajan, Tadeusz Pobożniak, Tadeusz Skurzak oraz Jan Tuczyński.

Jeśli chodzi o filozofię chińską był samoukiem. Opanował klasyczny język chiński z podręcznika Haenischa, gramatyki Gabelentza i słownika Mathewsa; następnie pracował z dostępnymi mu oryginalnymi tekstami Mo Di, Laozi i Konfucjusza.

Od 1954 do 1970 pracował w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej. Stworzony przez niego precedens studium filozofii indyjskiej spowodował, że od 1973 KUL zatrudnił jako jego następcę dra Leona Cyborana z Warszawy, który już wychował kolejnych specjalistów w tej dziedzinie.

[edytuj] Wybrane publikacje

• Teizm czy ateizm w Sām.khyakārikā. Quaestio de theismo systematis Sām.khya in Sām.khyakārikā expositi, Kraków 1946;
• Problem duszy w systemach indyjskich. Problème de l'âme dans les systèmes (darśana) indiennes, Kraków 1966;
• Jedność rodzaju ludzkiego w świetle filozofiii Wschodu, w: Przegląd Orientalistyczny 1963 nr 2, s. 133-138;
• Čina filozofo Moh Tih kontraů la agresiva milito, w: Espero Katolika 1964 nr 3, s. 29-30, przedruk z uzupełnieniami z rękopisów: Forumilo 1983 nr 1(12), s. 7-8;
• Z filozofii indyjskiej kwestie wybrane część 1, Lublin 1975, wyd. II poprawione i uzupełnione 1990;
• Z filozofii indyjskiej kwestie wybrane część 2, Lublin 1985;
• Najważniejsze wiadomości o systemach bramińskich sām.khya-yoga w formie pytań i odpowiedzi, w: Zeszyty Studenckiego Koła Orientalistycznego w Lublinie 1981 nr 8, s. 2-11;

[edytuj] W rękopisach i maszynopisach pozostają m.in.

• Źródło i cel zakonności chrześcijańskiej w porównaniu z buddyjską, Lwów 1932 (rękopis s. 66);
• Poznanie wyzwalające w Upaniszadach, Kraków 1939 (maszynopis s. 25);
• Mistyczne uświadomienie Absolutu podług Upaniszad, Kraków 1945 (rękopis s. 101);
• Thomas Paine's System of Religion, Kraków 1952 (maszynopis, s. 55);
• La Contribution de la «Revue des Deux Mondes» à l'introduction de l'indianisme, Kraków 1952 (maszynopis, s. 62);
• Konfucjusz i jego nauka na podstawie «Lun-yü», Kraków-Lublin 1964 (maszynopis, s. 174)
• Objaśnienie i przekład «Tao-têh-king», Kraków-Lublin 1962-67 (rękopisy: s. 98 + 156 + 325 - 3 wersje);
• Moh Tih i jego nauka, 1964 (rękopis s. 20);
• Komentarz[e] do Lun-yü, b.d. (rękopis s. 126).

Źródło: spuścizna rękopiśmienna ks. Franciszka Tokarza, archiwum Zakładu Historii Filozofii KUL.