Nowy Sącz

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°37'30" N 20°41'27" E49.625 20.6908333 (Nowy Sącz)

Nowy Sącz
Herb Nowego Sącza Flaga Nowego Sącza
Województwo	małopolskie
Powiat	miasto na prawach powiatu
Gmina  - rodzaj	Nowy Sącz miejska
Założono	1292
Prawa miejskie	1292
Prezydent miasta	Ryszard Nowak (e-mail)
Powierzchnia	58 km²
Położenie	49° 37'30'' N 20° 41'27'' E
Wysokość	281 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	84 487 1456 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	(+48) 18
Kod pocztowy	33-300 do 33-308, 33-310, 33-320
Tablice rejestracyjne	KN
Położenie na mapie Polski Nowy Sącz
TERC10 (TERYT)	1262011
Miasta partnerskie	Columbia County Elbląg Kiskunhulas Narwik Natanja Preszów Schwerte Stara Lubowla Stryj Tarnów Troki
Urząd miejski3 Rynek 1 33-300 Nowy Sącz tel. 443-53-08; faks 443-78-63 (e-mail)
Strona internetowa miasta

Nowy Sącz – miasto powiatowe i na prawach powiatu grodzkiego, w województwie małopolskim. Przed reformą administracyjną w 1998 r. stolica województwa nowosądeckiego. W latach 1973-1977 miasto było siedzibą gminy wiejskiej Nowy Sącz. Trzecie co do wielkości miasto w województwie małopolskim. Liczba ludności: 84 487 (GUS, październik 2007). Ważny węzeł komunikacyjny, główny ośrodek turystyczny Ziemi Sądeckiej. Jedno z najstarszych miast w Małopolsce – lokowane w 1292 r.

Spis treści 1 Położenie geograficzne 2 Władze 2.1 Prezydenci miasta 2.2 Rada miasta 3 Osiedla 4 Etymologia nazwy 5 Historia 6 Zabytki 7 Kultura 7.1 Instytucje kulturalne 7.2 Imprezy kulturalne 7.3 Sądecki Park Etnograficzny 8 Edukacja i nauka 9 Media 10 Gospodarka 11 Transport 11.1 Tranzyt 11.2 Komunikacja miejska 11.3 Kolej 12 Sport 12.1 Większe kluby sportowe 12.2 Obiekty sportowe 13 Kościoły, związki wyznaniowe i synagogi 14 Znane osoby pochodzące z Nowego Sącza 15 Ciekawostki 16 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie geograficzne

Nowy Sącz położony jest w płaskim dnie Kotliny Sądeckiej, w widłach rzek Dunajca i Kamienicy Nawojowskiej na wysokości ok. 300 m n.p.m. Najstarsza część miasta leży na płaskim wyniesieniu pomiędzy korytami obu rzek, które posiada naturalne walory obronne, co zadecydowało o lokowaniu miasta przez króla Wacława II właśnie w tym miejscu. Położenie w Kotlinie Sądeckiej powoduje pewną izolację Nowego Sącza od innych ośrodków osadniczych, jednak przebiegający tędy ważny szlak komunikacyjny na południe Europy, spowodował, że miasto znalazło w średniowieczu dogodne warunki do rozwoju i wymiany handlowej – głównie z Węgrami.

Nowy Sącz położony jest u podnóża masywów górskich Beskidu Sądeckiego, Beskidu Wyspowego i Beskidu Niskiego, a także w niewielkiej odległości od Jeziora Rożnowskiego, co podnosi walory turystyczne miasta.

[edytuj] Władze

[edytuj] Prezydenci miasta

• 1990 - 1994 – Jerzy Gwiżdż
• 1994 - 2001 – Andrzej Czerwiński
• 2001 - 2002 – Ludomir Krawiński
• 2002 - 2006 – Józef Antoni Wiktor
• od 2006 – Ryszard Nowak

[edytuj] Rada miasta

wybrana w wyborach 12 listopada 2006 r.

Prawo i Sprawiedliwość	Platforma Obywatelska	Porozumienie Sądeckie
Stefan Chomoncik Artur Czernecki Barbara Jurowicz Józef Kaczmarczyk Teresa Krzak Janusz Kwiatkowski Grzegorz Mądry Jacenty Piętka Jerzy Wituszyński Krzysztof Żyłka	Józef Bocheński Teresa Cabała Elżbieta Chowaniec Grzegorz Dobosz Piotr Lachowicz Jan Opiło Antoni Rączkowski	Józef Gryźlak Józef Hojnor Robert Sobol
	Sądecki Dialog	Lewica i Demokraci
	Zofia Pieczkowska Bogumiła Kałużny	Kazimierz Sas

[edytuj] Osiedla

Barskie Biegonice Centrum Chruślice Dąbrówka Falkowa Gołąbkowice Gorzków Helena

Kaduk Kilińskiego Kochanowskiego Millenium Nawojowska Nowa Kolonia Piątkowa Poręba Mała Przetakówka

Przydworcowe Stare Miasto Szujskiego Westerplatte Wojska Polskiego Wólki Zabełcze Zawada

[edytuj] Etymologia nazwy

Początkowo, osada w miejscu dzisiejszego Nowego Sącza nosiła nazwę Kamienica. Nazwa miasta aktem lokacyjnym nadanym przez Wacława II, została przeniesiona z sąsiadującego Civitas Sandecz - Sącza (dzisiaj Starego Sącza). Aby odróżnić od poprzedniego miasta, dodano przymiotnik "Nowy", a miasto zaczęło nosić nazwę "Nova Civitas Sandecz".

[edytuj] Historia

Nowy Sącz został lokowany 8 listopada 1292 przez króla Wacława II. Miasto zawdzięczało szybki rozwój licznym przywilejom oraz położeniu na szlaku handlowym na Węgry. W XIV w., za panowania Kazimierza Wielkiego, wybudowany został zamek i mury obronne. W zamku sądeckim odbywały się liczne spotkania polskich władców z władcami innych narodów. W 1409 r. król Władysław Jagiełło oraz książę litewski Witold układali tutaj plany wojny z zakonem krzyżackim. W średniowieczu miasto kilkakrotnie nawiedzały powodzie, pożary oraz epidemie, co częściowo zahamowało jego rozwój.

W XVI i XVII w. w okolicach Nowego Sącza rozwijali działalność arianie (m.in. Jonasz i Wespazjan Schlichtyngowie). W mieście w latach 1556-1616 funkcjonowała tu szkoła i zbór ariański ukierunkowane na dyteizm.

13 grudnia 1655 mieszczenie sądeccy pod dowództwem braci Wąsowiczów, przy wsparciu oddziałami Gabriela Wojniłłowicza, uwolnili miasto (jako jedno z pierwszych w Rzeczypospolitej) od najeźdźców szwedzkich. W dniu 3 stycznia1656r. Król Jan Kazimierz przebywający w Krośnie, datował list z podziękowaniem dla ludności Nowego Sącza za obronę Polski. W 1683 r. miasto odwiedził powracający do kraju po zwycięskiej bitwie pod Wiedniem Jan III Sobieski.

Od 1772 r. w wyniku I rozbioru Polski Nowy Sącz znalazł się w granicach Austrii w Galicji - urzędowa niemiecka nazwa miasta brzmiała Neu Sandez. W 1876 r. utworzono C.K. Warsztaty Kolejowe, a rok później oddano do użytku sądecki odcinek kolei tarnowsko-leluchowskiej. W 1889 r. Nowy Sącz stał się gminą miejską. Podczas I wojny światowej w l. 1914-1915 r. miasto przejściowo okupowali Rosjanie, następnie ponownie zajęte zostało przez wojska państw centralnych. Wyzwolony w 1918 r. powrócił do odrodzonej Rzeczypospolitej.

6 września 1939 Nowy Sącz został zajęty przez wojska niemieckie. W latach okupacji niemieckiej przez Nowy Sącz prowadziły szlaki przerzutu żołnierzy na Węgry do organizowanej we Francji a potem Anglii armii polskiej. 20 stycznia 1945 r. po trzydniowych walkach do miasta wkroczyły jednostki 38 Armii gen. płk. Kiryła Moskalenki. Za bohaterską postawę w czasie wojny w 1946 r. miasto odznaczone zostało Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy.

W 1951 r. Nowy Sącz został uznany za miasto na prawach powiatu. W latach 1975-1998 był stolicą województwa nowosądeckiego. W wyniku reformy administracyjnej od 1 stycznia 1999 r. Nowy Sącz jest powiatem grodzkim, będąc jednocześnie siedzibą powiatu nowosądeckiego ziemskiego.

[edytuj] Zabytki

• Ratusz – "Serce Miasta" – wybudowany po spłonięciu starego, XV w. Stoi pośrodku rynku – centralnego placu miasta. Rynek ma powierzchnię 19 200 m² i jest drugim co do wielkości w Polsce
• Układ urbanistyczny Starego Miasta
• Zamek Królewski w Nowym Sączu (XIV, XVII w.) – ruiny, z zachowanym fragmentem fortyfikacji miejskich
• Mury obronne miasta Nowego Sącza
• Bazylika kolegiacka z XIV w. z zachowanymi gotyckimi fragmentami
• Renesansowa kamienica Lubomirskich – dzisiaj Biblioteka Publiczna
• "Dom Gotycki" – siedziba Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu
• Kościół pw. św. Rocha – parafia istniała za czasów księdza Jana Długosza, przed 1513 r.
• Kościół pw. św. Heleny – nieznany rok budowy, wymieniany w archiwach Kapituły Katedry Wawelsklej już w 1596 r.
• Kościół pw. św. Ducha i Klasztor OO Jezuitów – z fundacji Władysława Jagiełły wzniesiony w 1410
• Zespół Poklasztorny OO Franciszkanów – powstał w 1297 r. z upoważnienia Wacława II
• Kościół pw. św. Kazimierza
• Klasztor i Kościół Popijarski – budowa z inicjatywy starosądeckich klarysek przed 1610 r.
• Klasztor Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
• Synagoga – wybudowana w 1746 roku.
• Chasydzka bożnica Bajs Nusn z przełomu XIX i XX wieku
• Willa Marya
• Cmentarz Komunalny – na którym znajdują się m.in.: symboliczny pomnik powstańców (1831), Grób Nieznanego Żołnierza z 1920, Groby powstańców z 1863 r., monumentalny pomnik – obelisk z kwaterami grobów żołnierzy (polskich, austriackich i niemieckich z czasów I wojny światowej), pomnik legionistów z I wojny światowej, nagrobny pomnik gen. Józefa Kustronia, symboliczny grób "Oświęcimiaków" (kwatery ofiar terroru hitlerowskiego), pomnik i groby żołnierzy radzieckich z lat II wojny światowej, pomnik Bronisława Pierackiego (ministra i polityka II Rzeczypospolitej), symboliczny grób "Sybiraków" Ziemi Sądeckiej
• Cmentarz żydowski – kirkut, w latach 1940-1945 był miejscem egzekucji, także masowych dokonywanych przez hitlerowców na ludności żydowskiej miasta i okolicy, również na Polakach.
• "Stary Cmentarz" ("Cmentarz Zasłużonych") – W cokole pomnika złożone są urny z prochami z miejsc straceń, obozów koncentracyjnych, z pól bitewnych. Przed pomnikiem Sądeckiej Piety znajduje się płyta Nieznanego Żołnierza II wojny światowej. Cmentarz symbolizuje: kaźń w więzieniu w Nowym Sączu, rozstrzelanych przy moście kolejowym nad Dunajcem, przy moście na Kamienicy, na Cmentarzu Żydowskim, rozstrzelanych dwóch partyzantów w Dąbrówce, rozstrzelanych w Biegonicach, w Rdziostowie, Młodowie, Starym Sączu, Wysokim, Chomranicach, Łomnicy.
• Pomnik Adama Mickiewicza – 1898 r.
• Pomniki martyrologii
• Sądecki Park Etnograficzny – jest skansenem regionalnym, który prezentuje kulturę ludową Sądecczyzny

[edytuj] Kultura

Nowy Sącz jest najważniejszym ośrodkiem kulturalnym Ziemi Sądeckiej i jednym z najważniejszych w Małopolsce. Z roku na rok, coraz więcej turystów odwiedza miasto, ze względu na liczne zabytki, wystawy muzealne, jak również imprezy kulturalne połączone z walorami przyrodniczymi Sądecczyzny.

[edytuj] Instytucje kulturalne

W Nowym Sączu znajduje się szereg instytucji i placówek, mających istotny wpływ dla życia kulturalnego regionu. Do ważniejszych z nich należą:

Muzea i galerie sztuki:

Dom Gotycki Nowosądecka Mała Galeria Galeria Dawna Synagoga

Galeria Marii Ritter Galeria "Sokół" Małopolskie Biuro Wystaw Artystycznych Nowy Sącz

Galeria Sądeckiej Biblioteki Publicznej "Piwnica" Galeria Klubu Twórczego TPSP Galeria Miejskiego Ośrodka Kultury

Biblioteki:

Biblioteka Publiczna im. J. Szujskiego Biblioteka WSB-NLU Biblioteka PWSZ Nowy Sącz

Biblioteka Pedagogiczna Biblioteka Lekarska

Kina:

• Kino Sokół
• Kino Krokus
• Kino Kolejarz 2000

Wybrane zespoły teatralne i kabarety:

• Teatr Robotniczy im. Bolesława Barbackiego
• Teatr NSA
• Teatr Dziecięcy "Cudoki Szuroki"
• Kabaret "Ergo" na czele z Leszkiem Bolanowskim
• Teatr dziecięcy i młodzieżowy "Iskiereczka"

Wybrane kluby literackie i stowarzyszenia:

• Klub Literacki "Sądecczyzna" przy Katolickim Stowarzyszeniu "Civitas Christiana"
• Stowarzyszenie Animatorów Kultury
• Stowarzyszenie Przyjaciół Sztuk Pięknych
• Stowarzyszenie Pastelistów Polskich

W Nowym Sączu działa również wiele zespołów muzycznych, orkiestr, chórów, zespołów folklorystycznych, zespołów tanecznych.

[edytuj] Imprezy kulturalne

W Nowym Sączu odbywa się wiele imprez cyklicznych, m.in.:

• Międzynarodowy Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych - "Święto Dzieci Gór"
• Sądecki Festiwal Organowy L'arte Organica
• Dni Sztuki Wokalnej im. Ady Sari
• Międzynarodowy Kurs Interpretacji Muzycznej - "Wakacje z muzyką"
• Wiosenny Festiwal Kabaretowy im. Wojtka Dębickiego
• Nasze Wiano dla Europy. Grupa Wyszehradzka - Państwa Karpackie
• Sądecki Festiwal Muzyczny Iubilaei Cantus

[edytuj] Sądecki Park Etnograficzny

Sądecki Park Etnograficzny jest jednym z oddziałów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Jest to skansen regionalny o powierzchni ok. 20 hektarów, posiadający 68 obiektów tradycyjnego budownictwa wiejskiego i mieszczańskiego (prezentujących kulturę ludową historycznej Sądecczyzny) oraz amfiteatr leśny. Na terenie parku znajdują się m.in.: zagrody chłopskie, dwór szlachecki, folwark dworski, kościół rzymskokatolicki, cerkiew greckokatolicka, zbór protestancki oraz wiele innych.

[edytuj] Edukacja i nauka

Na terenie Nowego Sącza działa: 19 szkół podstawowych, 15 gimnazjów, 11 techników, 28 liceów oraz kilkadziesiąt różnego rodzaju szkół pomaturalnych. Swoją siedzibę mają tu również uczelnie wyższe:

• Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University – uczelnia prowadzi studia licencjackie, z amerykańskim dyplomem MBA oraz magisterskie,
• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu,
• Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości w Nowym Sączu,

oraz ośrodki zamiejscowe krakowskich uczelni:

• Politechniki Krakowskiej,
• Akademii Pedagogicznej,
• Akademii Górniczo-Hutniczej.

W 2007 r. Wyższa Szkoła Biznesu – National-Louis University została pierwszym (i jest obecnie jedynym) partnerem firmy Google w Europie Środkowej. Szeroka współpraca ze światowym potentatem w wyszukiwaniu będzie polegać m.in. na rozwijaniu nowoczesnych systemów komunikacji w WSB-NLU. Uczelniami współpracującymi z Google w Europie Zachodniej są m.in. uniwersytety Oksfordzki i Cambridge.

[edytuj] Media

Prasa:

• Dziennik Polski Oddział w Nowym Sączu
• Gazeta Krakowska Oddział w Nowym Sączu Gazeta Nowosądecka
• Gazeta Wyborcza Oddział w Nowym Sączu
• Miasto – Tygodnik Nowosądecki
• Nasz Beskid – niezależny miesięcznik regionalny
• Promyczek Dobra – miesięcznik katolicki

Radio:

• Radio Galicja
• Radio Echo Złote Przeboje
• Polskie Radio Kraków – studio Nowy Sącz
• Radio Plus – studio Nowy Sącz
• RDN Małopolska – studio Nowy Sącz

Telewizja:

• Regionalna Telewizja Kablowa
• Telewizja Kablowa INSAT
• TVP Kraków redakcja w Nowym Sączu

[edytuj] Gospodarka

Nowy Sącz jest średniej wielkości ośrodkiem przemysłowym. Miasto jest siedzibą wielu gigantów w skali kraju i świata w następujących dziedzinach: produkcji i naprawy taboru kolejowego (Newag), produkcji elektrod węglowych (Carbon), w branży budownictwa (Fakro, Dako, Wiśniowski), produkcji spożywczej (Konspol Holding, Koral), nowych technologii (Optimus S.A., Novitus SA - dawny Optimus IC) oraz wielu innych. Nowy Sącz stanowi także doskonałą bazę do korzystnego inwestowania, szczególnie w zakresie turystyki, nowoczesnego, nieuciążliwego dla środowiska naturalnego przemysłu różnych branż i przetwórstwa rolno-spożywczego. Nowy Sącz to również miasto rzemieślników, spośród których większość zajmuje się wytwarzaniem skórzanej galanterii oraz regionalnych pamiątek, głównie z drewna.

Dla zgromadzenia nowych inwestycji, stworzenia nowych miejsc pracy, 19 września 2007 roku powstała w mieście "Podstrefa Nowy Sącz Krakowskiego Parku Technologicznego", obejmująca obszar 12,0359 ha. Z inicjatywy prezydenta miasta, rozpoczęły się prace związane z pokryciem całego miasta darmową siecią bezprzewodową (WLAN).

Miasto jest gospodarzem Targów Budownictwa oraz Targów Stolarki Budowlanej.

Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University i miasto Nowy Sącz są corocznym organizatorem Światowego Forum Ekonomicznego dla Młodzieży (równoległego do forum w Krynicy).

[edytuj] Transport

[edytuj] Tranzyt

Przez Nowy Sącz przechodzą drogi krajowe nr:

• 28 28 (tzw. trasa karpacka - Sucha Beskidzka, Jordanów, Rabka-Zdrój, Limanowa, Nowy Sącz, Gorlice, Jasło, Przemyśl)
• 75 75 (Bochnia, Brzesko, Nowy Sącz, Mochnaczka Niżna, Muszynka (Grania Państwa)
• 87 87 (łączy Nowy Sącz z granicą polsko-słowacką. Nowy Sącz, Stary Sącz, Rytro, Piwniczna-Zdrój)

[edytuj] Komunikacja miejska

Komunikację miejską stanowią autobusy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK Nowy Sącz).

Początki organizowania komunikacji na terenie miasta sięgają Uchwały Miejskiej Rady Narodowej z 17.07.1947 roku, w której Miejski Zakład Komunikacyjny przystąpił do MRN. W roku 1948 pojawił się pierwszy autobus, obsługujący linię Rynek - Dworzec PKP. Po licznych reorganizacjach, ostatecznie w 1995 roku MZK przekształciło się w Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, którego jedynym właścicielem jest miasto Nowy Sącz.

Obecnie MPK obsługuje linie o numerach: od 1 do 44, będące zarówno trasami na terenie miasta, jak również pobliskich miejscowości.

[edytuj] Kolej

W mieście znajdują się następujące stacje kolejowe:

• Stacja Kolejowa Nowy Sącz - Dworzec Główny
• Nowy Sącz - Jamnica (czynny)
• Nowy Sącz - Biegonice (czynny)
• Nowy Sącz - Miasto (czynny)
• Nowy Sącz - Chełmiec (czynny)
• Nowy Sącz - Expol (czynny)
• Nowy Sącz - SGL Carbon Group(czynna)
• Nowy Sącz - Newaga(czynna)
• Nowy Sącz - Nowa Kolonia(czynna)

Bezpośrednie połączenia z Nowego Sącza: Budapeszt, Kraków, Krynica, Stróże, Tarnów, Warszawa , Malbork , Gdańsk , Sopot , Gdynia.

Małopolskie plany inwestycyjne na lata 2007-2013, przewidują wybudowanie szybkiej linii kolejowej Kraków - Zakopane z odgałęzieniem na Limanową i Nowy Sącz. Efektem tego, będzie wybudowanie nowego głównego dworca kolejowego Nowy Sącz - Biegonice. Według wstępnych obliczeń, czas podróży Nowy Sącz - Kraków Główny, skróci się do ok. 1 godz. i 20 min., a długość nowej trasy zmaleje z obecnych 217 km do 140 km.

[edytuj] Sport

[edytuj] Większe kluby sportowe

• MKS Sandecja – piłka nożna, siatkówka, szachy, brydż
• MKS Beskid – Piłka Ręczna
• KS Dunajec – piłka nożna
• SKS Start – piłka nożna, kajakarstwo górskie, tenis stołowy
• LKS Zawada – piłka nożna
• LKS Biegoniczanka – piłka nożna
• KS Helena – piłka nożna
• RC Biało-Czarni – rugby
• Nowosądecki Klub Sportowy Karate Kyokushin

[edytuj] Obiekty sportowe

• Stadion Ojca Władysława Augustynka – piłka nożna
• Hala Widowiskowo Sportowa – przystosowana do uprawiania dyscyplin sportowych: piłka ręczna, piłka nożna, koszykówka, siatkówka, badminton, tenis ziemny i stołowy, unihok
• Kryta Pływalnia
• Basen sezonowy (odkryty)
• Boiska piłkarskie: Dunajec, Start, Helena, Jedność (Piątkowa), Biegoniczanka (Biegonice), Zabełcze, Zawada
• Stadion im. Romana Stramki – bieżnia okólna 330 m, urządzenia lekkoatletyczne, boiska asfaltowe do piłki ręcznej i koszykówki
• Sala gimnastyczna – Sądeckie Towarzystwo Siatkarskie "Sandecja"
• Biegoniczanka – kort-boisko do siatkówki
• Strzelnica – Rejonowy Ośrodek Szkolenia LOK
• Tory modelarskie – tor asfaltowy do modelarstwa samochodowego z podium

[edytuj] Kościoły, związki wyznaniowe i synagogi

• 12 parafii rzymskokatolickich,
• 4 zbory Świadków Jehowy
• parafia ewangelicko-augsburska
• zbór Kościoła Zielonoświątkowego
• zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego
• placówka Kościoła Wolnych Chrześcijan
• synagogi:
  • Stara Synagoga w Nowym Sączu
  • Najstarsza Synagoga w Nowym Sączu
  • Synagoga Bajs Nusn w Nowym Sączu
  • Synagoga w Nowym Sączu
• kościoły:
  • Bazylika św.Małgorzaty
  • Kościół Kolejowy
  • Kościół św.Ducha (Jezuitów)
  • Kościół św.Kazimierza
  • Kościół św.Matki Boskiej Niepokalanej
  • Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (Kolejowy)
  • Kościół Fara (Bazylika św. Małgorzaty
  • Biały Klasztor

[edytuj] Znane osoby pochodzące z Nowego Sącza

Nauka, ekonomia, polityka, media, religia:

• Arthur Berson - polsko-niemiecki meteorolog. W roku 1901, aby uzyskać dokładniejsze dane o atmosferze, pobił ówczesny światowy rekord wysokości w lotach balonów wolnych
• Krystyna Czubówna – polska dziennikarka, prezenterka programów informacyjnych oraz lektor filmów przyrodniczych
• Tadeusz Dobrowolski – historyk sztuki, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie
• Jan Flis – geograf
• Ks. Michał Głowacki – polski duchowny katolicki, działacz niepodległościowy, jeden z organizatorów powstania chochołowskiego
• Jerzy Leśniak - dziennikarz, regionalista, autor m.in. "Encyklopedii Sądeckiej"
• Jan Malecki - tłumacz i drukarz, pionier oświaty polskiej na Mazurach w XVI w.
• Leszek Mazan – dziennikarz, satyryk, publicysta
• Carl Menger – założyciel austriackiej szkoły ekonomicznej
• Marian Noga – ekonomista, były senator, członek Rady Polityki Pieniężnej
• Ryszard Nowak – współzałożyciel PiS, obecnie prezydent miasta
• Józef Oleksy – polityk, były premier i marszałek sejmu,były prezes SLD
• Krzysztof Pawłowski – fizyk, rektor Wyższej Szkoły Biznesu w Nowym Sączu
• Eugeniusz Romer - wybitny kartograf
• Stanisław Skrzeszewski – były minister Spraw Zagranicznych

Sztuka:

• Julian Józef Antoniszczak (Julian Antonisz) – artysta plastyk, wybitny twórca filmów animowanych w technice własnej non-camera
• Richard A. Antonius (Ryszard Antoniszczak) – artysta plastyk, reżyser filmów animowanych, pisarz
• Bolesław Barbacki – malarz, działacz społeczny, pedagog, aktor i reżyser
• Jan Bukowski - ilustrator, malarz związany z nurtem Młodej Polski.
• Władysław Hasior – artysta
• Majka Jeżowska – piosenkarka
• Maria Ritter – malarka
• Wojciech Waglewski – muzyk, kompozytor, gitarzysta, założyciel zespołu Voo Voo
• Andrzej Warzecha – poeta

Sport:

• Dawid Janczyk – piłkarz, reprezentant kadry U-19, obecnie w CSKA Moskwa
• Aleksander Kłak – piłkarz, wicemistrz olimpijski z 1992 r.
• Maciej Korzym – piłkarz, reprezentant kadry U-19, obecnie w Legii Warszawa
• Piotr Świerczewski – piłkarz, wicemistrz olimpijski z 1992 r.
• Alina Niewiarowska – Piłkarka Ręczna, wielokrotna reprezentantka Polski
• Władysław Pabisz - hokeista (wychowanek i przez większą część kariery zawodnik KTH), najlepszy bramkarz moskiewskich mistrzostw świata z 1957 r.

[edytuj] Ciekawostki

W roku:

• 1655 - Nowy Sącz, jako pierwsze miasto w Polsce, wyzwolił się spod "potopu szwedzkiego" (12 grudzień 1655 roku), tym samym rozpoczął się zryw narodu polskiego przeciwko najeźdźcy z północy. Odwrót Szwedów spod Jasnej Góry rozpoczął się 13 dni po tym fakcie.
• 1770 - Nowy Sącz i Sądecczyzna, jako pierwsze zostały wcielone do Królestwa Węgierskiego przez Austriaków.
• 1893 - W Nowym Sączu, 3 lipca 1893 roku, powstał Związek Stronnictwa Chłopskiego (ZSCh) - pierwsza w Europie polityczna organizacja chłopska. Utworzona została przez Jana i Stanisława Potoczków.
• 1912 - Nowy Sącz jako jedno z pierwszych miast w Polsce wybudowało w rekordowym tempie własną elektrownię. 11 marca po raz pierwszy zapaliły się lampy elektryczne.
• 1915 - Nowy Sącz jest pierwszym miastem w Polsce, które przyznało Józefowi Piłsudskiemu swoje honorowe obywatelstwo.
• 1918 - 31 października w Nowym Sączu (3 dni po powołaniu Polskiej Komisji Likwidacyjnej), po raz pierwszy w niepodległej Polsce, orkiestra oficjalnie odegrała Mazurka Dąbrowskiego, który później stał się hymnem państwowym.
• 1935 - 21 czerwca na "Starym Cmentarzu" w Nowym Sączu pochowany został minister spraw wewnętrznych gen. Bronisław Pieracki. W tym dniu Polskie Radio przeprowadziło pierwszą w historii bezpośrednią transmisję wydarzenia spoza Warszawy.
• Ludność Nowego Sącza

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi