George Soros
Z Wikipedii
George Soros (ur. 12 sierpnia 1930 w Budapeszcie) – finansista amerykański pochodzenia węgiersko-żydowskiego, jeden z najbardziej znanych spekulantów walutowych, ale także filantrop, fundator Instytutu Społeczeństwa Otwartego i licznych fundacji, w tym Fundacji im. Stefana Batorego, uczeń Karla Poppera. Znany krytyk polityki George'a W. Busha.
Jego nazwisko w j. węgierskim wymawia się jak Szorosz, w języku polskim przyjęto wymowę jego nazwiska jako: Sorosz[potrzebne źródło], co jednak przez hungarystów uznawane jest za błędne.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Soros urodził się 12 sierpnia 1930 r. i mieszkał na Węgrzech do 1946 roku, gdy uciekł na Zachód podczas kongresu młodych esperantystów. Jako młodzieniec próbował handlować walutą na czarnym rynku w czasie okupacji niemieckiej na Węgrzech.
Soros wyemigrował do Wielkiej Brytanii w 1947 roku, gdzie w 1952 r. ukończył studia na London School of Economics, gdzie uczestniczył m.in. w słynnych seminariach Karla Poppera. W 1956 roku przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Wspomina, że jego celem było zarobienie pieniędzy, które pozwoliłyby mu pracować jako pisarz i filozof.
[edytuj] Człowiek, który złamał Bank Anglii
Początki fortuny Sorosa mają swoje źródło w spekulacjach giełdowych prowadzonych akcjami tzw. śmieciowych przedsiębiorstw. Były to akcje firm które miały ciężką sytuację finansową, stały u progu bankructwa. Wobec kryzysu rynkowego w owych czasach nikt nie wierzył w możliwość istotnego dorobienia się na grze giełdowej, jednak Soros pod wpływem koncepcji gospodarczo-socjologicznych Poppera, zdecydował się zainwestować w nie posiadane fundusze, wychodząc z założenia, że skoro firmy owe przetrwały najgorszy kryzys, muszą mieć istotną zdolność do kreowania zysku, która w przyszłości spowoduje wzrost ich kursu. Tak też się stało, a Soros dorobił się fortuny.
Soros nagle stał się znany 22 września 1992 roku, gdy uważając, że funt szterling jest przewartościowany, dokonał spekulacji przeciw tej walucie. W wyniku tego, Bank Anglii był zmuszony wycofać walutę z mechanizmu wymiany walut, a Soros zarobił około jednego miliarda dolarów. Został nazwany człowiekiem, który złamał Bank Anglii. W roku 1997 w podobnej sytuacji w trakcie azjatyckiego kryzysu finansowego malezyjski premier oskarżył Sorosa o spowodowanie załamania waluty tego kraju.
Soros jest uznawany za osobę kontrowersyjną. Z jednej strony stał się bajecznie bogaty dzięki spekulacjom finansowym (w 2007 r. jego majątek był oceniany na 8,5 miliarda dolarów USA). Z drugiej strony jednak otwarcie przyznaje, że obecny system spekulacji finansowych szkodzi rozwojowi wielu krajów rozwijających się.
[edytuj] Filantrop
Soros jest aktywnym filantropem od 1979 roku, gdy zaczął przekazywać pieniądze, aby pomóc czarnoskórym studentom w RPA w studiowaniu na Uniwersytecie Kapsztadzkim. Działania dobroczynne Sorosa w Europie Środkowej i Wschodniej mają miejsce głównie przez Instytut Społeczeństwa Otwartego (Open Society Institute) i liczne fundacje, które czasem przybierają inne nazwy, np. Fundacja Batorego w Polsce. Soros podarował 250 milionów dolarów na Uniwersytet Środkowoeuropejski w Budapeszcie.
Otrzymał doktoraty honoris causa następujących uczelni: New School for Social Research (Nowy Jork), University of Oxford (1980), Uniwersytet Ekonomiczny w Budapeszcie i Uniwersytetu Yale w 1991.
Przez wiele lat Soros nie angażował się raczej w politykę, lecz zmieniło się to za czasów prezydentury George'a W. Busha. W wywiadzie dla Washington Post z 11 listopada 2003 r. Soros powiedział, że usunięcie Busha z fotela prezydenta USA jest "głównym zadaniem mojego życia" oraz "sprawą życia i śmierci". W celu realizacji tego zamierzenia Soros (wraz z drugą osobą) podarował 5 milionów dolarów dla MoveOn.org, organizacji związanej z Partią Demokratyczną. W sumie przekazał 15,5 miliona dolarów na działalność przeciw George'owi W. Bushowi[potrzebne źródło].
[edytuj] Kontrowersje
W Polsce Soros wywołuje kontrowersje wśród części środowisk antyglobalistycznych (z jednej strony krytykują oni nieetyczny – ich zdaniem – sposób w jaki Soros doszedł do swojej fortuny, ale z drugiej popierają jego krytykę polityki George'a W. Busha i globalizacji) oraz wśród skrajnej prawicy (z powodu jego poparcia dla społeczeństwa otwartego). Soros był wielokrotnym uczestnikiem spotkań Bilderberg, nie można więc zaliczać go do grona przeciwników globalizacji.
[edytuj] Książki
- The Alchemy of Finance (1987) ISBN 0-471-44549-5
- Opening the Soviet System (1990)
- Underwriting Democracy (1991)
- Soros on Soros: Staying Ahead of the Curve (1995) ISBN 1-891620-27-4
- The Crisis of Global Capitalism: Open Society Endangered (1998)
- Open Society: Reforming Global Capitalism (2000)
- George Soros on Globalization (PublicAffairs, March 2002) ISBN 1-58648-125-8
- The Bubble of American Supremacy: Correcting the Misuse of American Power (PublicAffairs, December 2003) ISBN 1-58648-217-3
[edytuj] Życie prywatne
Soros był dwukrotnie żonaty i ma pięcioro dzieci. Ojciec George'a Sorosa, Tivadar Soros, był pisarzem piszącym w esperanto.
