Gmina Więcbork
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości. |
Gmina Więcbork | |||
|
|||
Województwo | kujawsko-pomorskie | ||
Powiat | sępoleński | ||
Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
burmistrz | Paweł Franciszek Toczko (2006) | ||
Urząd gminy | 89-410 Więcbork ul. Mickiewicza 22 Więcbork tel. 52 389-72-07 faks 52 389-72-12 |
||
Powierzchnia | 235,71 km² | ||
Liczba sołectw | 21 | ||
Populacja (2007) • liczba ludności • gęstość |
13 434 55,4 osób/km² |
||
Strefa numeracyjna | 52 (do 2005) | ||
Tablice rejestracyjne | CSE | ||
Strona internetowa gminy | |||
BIP gminy |
Gmina Więcbork to gmina miejsko-wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bydgoskim.
Siedzibą władz gminy jest miasto Więcbork.
Według danych z 30 marca 20072, gminę zamieszkiwało 13 434 osób, w tym miasto Więcbork 5945 osób.
Spis treści |
Struktura powierzchni
Według danych z roku 20026, gmina Więcbork ma obszar 235,71 km², w tym:
- użytki rolne: 61%
- użytki leśne: 26%
Obszar gminy stanowi 29,8% powierzchni powiatu.
Demografia
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 13 434 | 100 | 50,3 | 6481 | 49,7 | |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
55,4 | 27,9 | 27,5 |
Według danych z roku 20026, średni dochód na mieszkańca wynosił 1307,66 zł.
Zabytki
- Więcbork (miasto) - Sanktuaryjny Kościół parafialny w Więcborku z cudownym obrazem Matki Boskiej Królowej Więcborskiej z 1778r., kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza wybudowany w latach 1772 – 1778 przez Aleksandra Hilarego Potulickiego. Wnętrze rokokowo – klasycystyczne z XVIII w. W kościele znajdują się groby i epitafia Książąt i Hrabiów Potulickich z Więcborka.Jest to już czwarty kościół w tym miejscu poprzednie uległy zniszczeni. To właśnie Sędziwoj wspomina w pierwszym znanym zapisie o mieście Więcbork z 1405 r. o Więcborskim Kościele podczas swej wizytacji, wizytowany Kościół również stał na tym samym miejscu. Kościół otacza cmentarz parafialny po którym zostały tylko dwa groby przy krzyżu misyjnym przed świątynią.
- Runowo Krajeńskie - Zespół pałacowo – parkowy, pałac w Runowie zbudowany w 1595 r. przez Jana Hr. Orzelskiego w 1860 r. przebudowany na styl neorenesansowy , zespół leśniczówki ok. 1900, organistówka z końca XVIII w. Park krajobrazowy wokół Pałacu posiada unikatowy drzewostan o pow. 18 ha. wraz z jeziorem pałacowym Runowskim Mniejszym.
- Sypniewo – Zespół pałacowo – parkowy zbudowany w 1850 w stylu eklektycznym była siedziba Loży Masońskiej. Na terenie Pałacu mieści się park krajobrazowy z bogatym drzewostanem i stawami. W parku pałacowym znajduje się XIX wieczny grobowiec marmurowo - granitowy z kopułą otoczoną czterema granitowymi filarami w którym spczywają ówcześni właściciele Pałacu Sypniewie Rodzina Wilkensów.
- Runowo-Młyn – Pałac myśliwski Prezydenta RP wraz z leśnym parkiem, znany z częstych pobytów w latach 30. minionego stulecia prezydenta RP Ignacego Mościckiego obiekt z XIX w. otoczony wokół lasami obecnie własność prywatna. źródło strona 46,96 Więcbork Na Starej Fotografii z 2002 r. ISBN 83-915830-2-3
- Suchorączek – zespół pałacowo-parkowy Rodu Konkel o cechach neoklasycystycznych – jego początki sięgają 1853 roku.
- Witunia – skansen pszczelarski „Pasieka Krajeńska” Haliny i Józefa Bondarczyków.
- Zakrzewska Osada – stanowisko archeologiczne cmentarzysko sprzed 2500 lat i osada sprzed ok. 5000 lat. Badania od kilku lat prowadzi Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy.
- Zamek Książąt i Hrabiów Zebrzydowskich w Więcborku z 1556 r. a następnie własność rodu Książąt i Hrabiów Potulickich z Więcborka obecnie zachowały się tylko fundamenty zamku.
- Kościół Parafialny w Runowie Pod wezwaniem Świętej Trójcy mur. z 1606 - 1607 r.
- Kościół Parafialny w Sypniewie pod wezwaniem Świętej Katarzyny o konstrukcji szachulcowej z wystrojem barokowym z 1781 r.
- Kościół Parafialny w Pęperzynie pod wezwaniem Świętego Maksymiliana Kolbe z 1778 r.
- Kościół Parafialny w Zabartowie pod wezwaniem Świętego Jakuba Większego.Ap.z 1865 - 1866 r.
- Kaplica grobowa na cmentarzu grzebalnym w Sypniewie mur. ok.1900r.
- Młyn wodny i elektrownia wodna z XIX w. w Runowie Młyn na rzece Orla która w tym miejscu ma swój wodospad.
- Leśniczówka myśliwska w Adamowie z XIX w.
- Budynek Klasztoru Misjonarzy Ewangelickich w Wituni z XIX w.
- Dworek we wsi Runowo Młyn z XVIII w. przy wodospadzie rzeki Orla
- Młyn zbożowy w Sypniewie z XVIII w.
- Młyn zbożowy w Więcborku z XVIII w.
- Gorzelnia w Sypniewie z XIX w.
- Dworek i Gorzelnia w Jastrzębcu z XIX w.
- Gorzelnia w Runowie z XVIII w.
- Kaplica Mauzoleum w Obozie Koncentracyjnym w Karolewie z XX w.
- Leśniczówka w Runowie siedziba Nadleśnictwa w Runowie z XIX w.
- Zabudowa architektoniczna domów wsi Runowo z XVII i XVIII w.
- Zabudowa architektoniczna domów wsi Sypniewo z XVIII i XIX w.
- Leśniczówka Prezydenta Ignacego Mościckiego w Stebionku na pograniczu gminy Więcbork. źródło strona 90 Więcbork Na Starej Fotografii z 2002 r ISBN 83-915830-2-3
- Dworzec kolejowy i węzłowa stacja kolejowa PKP w Więcborku z wierzą ciśnień z XIX w.
- Dworzec kolejowy i stacja PKP w Sypniewie z XIX w.
- Dworzec kolejowy i stacja PKP w Zakrzewku z XIX w.
- Dworzec kolejowy i stacja PKP w Dorotowie z XIX w.
- Dworzec kolejowy i stacja PKP w Borzyszkowie z XIX w.
- Dworzec kolejowy i stacja PKP w Pęperzynie z XIX w.
- Magistrat Więcborski na Rynku i przyległe domy Więcborskiego Rynku z XVIII - XX w.,wraz z średniowiecznym układem urbanistycznym
- Tereny Grodu Więcborskiego przy plaży miejskiej w Więcborku miejsce wykopalisk archeologicznych z lat 60. minionego stulecia.
- Sąd i Areszt w Więcborku z XIXw.
- Kościół Ewangelicki w Więcborku na ul Rybackiej z XIX w.
- Kościół Ewangelicka Augsburski w Więcborku z XVIII przerobiony w latach 70. minionego stulecia na Miejski Dom Kultury.
- Klasztor z Kaplicą Sióstr Diakonistek w Więcborku z XIX w., przerobiony po wojnie na szkoły średnie a obecnie i wyższą w Więcborku.
- Stary Klasztor Sióstr Franciszkanek w Więcborku z XIX w.
- Pierwsza Szkoła Powszechna w Więcborku przy ul.Gen J. Hallera z XVIII w.
- Zabytkowy dom z muru pruskiego przy ul. Wyzwolenia jeden z najstarszych domów w Więcborku
- Kaplica cmentarna z 1787 r. na cmentarzu parafialnym w Więcborku wybudowana przez hr.Potulickiego.
- Kaplica - grobowiec rodziny Konkel z XIX w. na cmentarzu ewangelicko - katolickim w Więcborku
- Cegielnia z XIX w. w Dalkowie
- Budynek i strzelnica Królewskiego Bractwa Strzeleckiego w Więcborku z 1732 r. otoczona 11 ha. parkiem leśnym na wzgórzu św.Katarzyny w Więcborku.
- Pałac Książąt i Hrabiów Potulickich w Więcborku z XIX w. przerobiony w latach 70. minionego stulecia na szpital miejski w Więcborku.
- Fundamenty i fragmenty ogrodzenia Więcborskiej Synagogi z XIXw. ,do dziś zachowały się dom i biuro Rabina oraz Kantora.
- Rybakówka i Dworek przyległa do Więcborskiego Zamku Zebrzydowskich przy ul.Potulickich z XVII w.
- Pozostałości po więcborskim Browarze i wytwórni wód gazowanych z XVI w. przy ul. Mickiewicza w Więcborku.
- Drewniany Budynek Straży Pożarnej w Więcborku z XVIII w.
- Leśniczówka z XIX w. w Runowie Młyn.
- Ponad 700-letni Cmentarz Parafialny w Więcborku.
Warunki naturalne
W gminie Więcbork jest prawie czterdzieści jezior otoczonych lasami i wzgórzami morenowymi. Największe z nich to Jezioro Więcborskie. Cały teren jest objęty ochroną prawną gdyż działa tu Krajeński Park Krajobrazowy. Przez gminę przepływają rzeki Orla która w Runowo-Młyn ma swój wodospad oraz rzeki, Rokitka, Jelonek, Łobżonka, Jeleń, Lubcza.
Położenie
Przez obszar miasta i gminy Więcbork przebiegają trzy drogi wojewódzkie: Droga wojewódzka nr 242 Więcbork - Łobżenica - Wyrzysk. Droga wojewódzka nr 189 Jastrowie - Złotów - Więcbork.Droga wojewódzka nr 241 Nakło nad Notecią - Mrocza - Więcbork - Sępólno Krajeńskie - Tuchola. Przez Miasto i Gminę Więcbork przebiegają dwie linie kolejowe PKP Piła - Złotów - Więcbork - Świecie - Grudziądz oraz Oleśnica - Nakło nad Notecią - Więcbork - Chojnice.
Miejsca kultu
- Kościół rzymskokatolicki w Runowie Krajeńskim pod wezwaniem Trójcy Świętej z 1606-1607
- Kościół rzymskokatolicki w Sypniewie pod wezwaniem Świętej Katarzyny z 1781 r.
- Kościół rzymskokatolicki w Pęperzynie pod wezwaniem Świętego Maksymiliana Kolbe z 1778
- Kościół rzymskokatolicki w Zabartowie pod wezwaniem Św. Jakuba Większego Ap. z 1865 - 1866 r.
Cmentarze
- Cmentarz Parafialny w Sypniewie
- Cmentarz Parafialny w Runowie Krajeńskim
- Cmentarz Parafialny w Pęperzynie
- Cmentarz Parafialny w Zabartowie
- Cmentarz Żydowski w Wituni
- Cmentarz Parafialny w Więcborku
- Cmentarz Ewangelicki w Więcborku
- Cmentarz Komunalny w Więcborku
Oświata
- Technikum Rolnicze w Sypniewie
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Rolnicza w Sypniewie
- Gimnazjum w Sypniewie
- Szkoła Podstawowa w Sypniewie
- Szkoła Podstawowa w Runowie Krajeńskim
- Szkoła Podstawowa w Jastrzębcu
- Szkoła Podstawowa w Pęperzynie
- Szkoła Podstawowa w Zakrzewku
Sport
- Gwiazda Sypniewo
- Huragan Witunia
- Liga Obrony Kraju z siedzibą w Więcborku
- Kurkowe Bractwo Strzeleckie z siedzibą w Więcborku
- Ludowe Zespoły Sportowe
Organizacje Pozarządowe
Sąsiednie gminy
Łobżenica, Mrocza, Sępólno Krajeńskie, Sośno, Zakrzewo, Złotów, Lipka
Linki zewnętrzne
Siedziba gminy: miasto Więcbork
Wsie sołeckie: Borzyszkowo • Czarmuń • Dalkowo • Frydrychowo • Górowatki • Jastrzębiec • Jeleń • Lubcza • Nowy Dwór • Pęperzyn • Puszcza • Runowo Krajeńskie • Suchorączek • Sypniewo • Śmiłowo • Witunia • Wymysłowo • Zabartowo • Zakrzewek • Zakrzewska Osada • Zgniłka
Miejscowości niesołeckie: Adamowo • Dąbie • Dorotowo • Dwanaście Apostołów • Karolewo • Katarzyniec • Klarynowo • Młynki • Runowo-Młyn • Werski Most • Wilcze Jary