Gorol

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Gorol – w języku śląskim / dialekcie śląskim etnocentryczne określenie osoby spoza Śląska. Przez mieszkańców śląskiej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego słowo to jest używane również do określenia mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego (terenów po wschodniej stronie rzeki Brynicy). W większości przypadków słowo "gorol" ma znaczenie obraźliwe, mające charakter poniżenia osoby w znaczeniu "ten gorszy" lub/i stwierdzenie faktu odrębności etnicznej śląskiego regionu.

Określenie gorol powstało w połowie XIX wieku kiedy to Śląsk połączono koleją z dalszymi ziemiami i kontakty Ślązaków z ludźmi spoza regionu stały się częstsze. Charakterystyczni stali się wtedy przyjeżdżający masowo na Śląsk górale z Małopolski, zmierzając do pracy na zachód Europy lub Ameryki, ale też po prostu, by handlować swoimi ludowymi wyrobami. Określenie powstało w śląskich miastach, natomiast samo słowo gorol oznacza po prostu mieszkańca gór, czyli górala - po śląsku "górol" (śląs. gůrol). Z czasem określenie to rozszerzyło swoje znaczenie na każdego przybysza i obcego. Obecnie coraz częściej zaznacza się rozróżnienie w wymowie "gůrol" (mieszkaniec gór) od "gorol" (osoba spoza Śląska). Wynikło to z częstych od początku XX wieku turystycznych wypraw mieszkańców śląskich miast w góry Beskidu Śląskiego lub do Limanowej. Wcześniej, przed zakończeniem I wojny światowej, mieszkańcy śląskich miast z części należącej do Prus mieli ograniczony kontakt z mieszkańcami gór w śląskiej części Austro-Węgier (Śląsk Austriacki).

Część mieszkańców Śląska nie stosuje nazwy "Gorol" wobec Kaszubów oraz paru innych mniejszości, mimo faktu, iż nie starają się one o uzyskanie statusu mniejszości narodowej czy etnicznej.

Z kolei w okolicach Rybnika "gorol" to Polak, a nie też Niemiec, Kaszub czy Góral (w przeciwieństwie do okolic Katowic)