Goryczka kropkowana
Z Wikipedii
| Goryczka kropkowana | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | goryczkowce |
| Rodzina | goryczkowate |
| Rodzaj | goryczka |
| Gatunek | goryczka kropkowana |
| Nazwa systematyczna | |
| Gentiana punctata L. | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Goryczka kropkowana (Gentiana punctata L.) - gatunek rośliny trwałej należącej do rodziny goryczkowatych. Występuje w Alpach, Sudetach, Karpatach oraz w górach Półwyspu Bałkańskiego. W Polsce jest pospolita w Tatrach i na Babiej Górze, bardzo rzadka w Sudetach.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Wysoka roślina dochodząca do 80-90 cm wysokości. Pod ziemią roślina posiada bardzo grube, długie i rozgałęzione kłącze.
- Liście
- Duże, podługowato-jajowate, pofałdowane wzdłużnie, o wyraźnym unerwieniu. Dolne zebrane w różyczki liściowe, krótkoogonkowe, górne siedzące. Ulistnione naprzeciwlegle.
- Kwiaty
- Obupłciowe, siedzące, zebrane po 2-7 w kątach liści szczytowych. Kielich bardzo płytki o 5 działkach, korona zrosłopłatkowa, wycięta górą w 6-8 płatków o barwie brudnawożółtej. Cała korona wyraźnie nakrapiana nieregularnie czarnymi, niewielkimi plamkami. Słupek o długiej szyjce, otoczony wieloma pylnikami. Kwiat zapylany jest przez trzmiele. Kwitnie od lipca do sierpnia.
- Owoc
- Podłużna torebka z dość dużymi nasionami.
- Biotop
- Rośnie na górskich murawach, trawiastych zboczach i piargach, zawsze jednak na podłożu o odczynie kwaśnym, lub przynajmniej niezasadowym (granit, piaskowiec). W Tatrach podchodzi do wysokości 2500 m n.p.m., główny obszar jej występowania to piętro kosówki i piętro halne. Na Babiej Górze dochodzi aż pod kopułę szczytową. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Calamagrostietum villosae. [1]
[edytuj] Ochrona
W Polsce gatunek objęty jest ścisłą ochroną.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski: korzeń goryczki (Radix Gentianae). Zawiera gorycze glikozydowe (m.in. amarogentyna), nietrwały gentiopikrozyd hydrolizujący do glikozy i gencjogeniny, alkaloidy (m. in. gencjanina), pektyny, fitosterole.
- Działanie: substancje goryczowe wpływają stymulująco na wydzielanie soków trawiennych w żołądku, przez co pobudzają czynności trawienia i pośrednio wydzielanie żółci. Wpływają przez to ogólnie wzmacniająco na organizm. Stosowane w zaburzeniach trawiennych, braku łaknienia, biegunce, zgadze.
- Roślina ozdobna: czasem uprawiana w przydomowych ogródkach.
Przypisy
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
[edytuj] Bibliografia
- Zbigniew Mirek, Halina Pięknoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
