Henrietta Lullier

Z Wikipedii

Henrietta Zofia z Puszetów Lullier (zm. 22 grudnia 1802 w Warszawie), faworyta Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego brata Kazimierza, kabalarka warszawska.

Pochodziła z francuskiej rodziny szlacheckiej, osiadłej w okolicach Tuluzy. Była córką komisarza składów solnych Benedykta Puszeta i Barbary z Rudolfów Euhinger.

Henrietta Lullier posiadała staranne wykształcenie, niewykluczone, że nauki pobierała w Lunéville. Została kochanką młodego stolnika litewskiego Stanisława Antoniego Poniatowskiego w czasie jego pobytu w Paryżu w 1753. Według niepotwierdzonych opowieści, osnutych w XIX wieku wokół tego wydarzenia miała wtedy młodemu polskiemu magnatowi wywróżyć koronę królewską.

Ok. 1754 została żoną szambelana Augusta III Sasa Ludwika Antoniego Lullier. W 1762 Stanisław Antoni Poniatowski ponownie nawiązał z nią kontakt w Warszawie, czyniąc z niej swoją powierniczkę i pośredniczkę w kontaktach z jego licznymi kochankami. Jej usługi stały się później dla nowego władcy nieocenione, odkąd nawiązała ona romanse z posłem rosyjskim Nikołajem Repninem i pruskim Gédéonem Benoît. Król obciążył skarb Rzeczypospolitej tytułem wypłaty jej gratyfikacji w wysokości 42 446 złp. W 1765 została faworytą brata królewskiego księcia Kazimierza Poniatowskiego, który kupił dla niej za 39 000 złp posesję przy Krakowskim Przedmieściu, na której wzniósł dwupiętrową kamienicę. Szybko miejsce to stało się najmodniejszym domem schadzek w Warszawie. Częstym gościem tego przybytku był sam król, tam też odbywał tajne narady w gronie zaufanych osób. Lullierka stała się niewybrednym celem ataków satyry konfederatów barskich. Wiosną 1771 wyjechała do Wiednia. W lipcu przybyła do Paryża, gdzie konferowała z byłą kochanką Stanisława Augusta panią Geoffrin. Po krótkim pobycie w Wielkiej Brytanii, powróciła przez Paryż do Warszawy. Nawiązała wówczas korespondencję z panią Geoffrin, polecając jej stosunkom na dworze wersalskim misję Franciszka Ksawerego Branickiego. W 1773 przez Spa udała się do stolicy Francji. Gdy wróciła do kraju, król oddał jej na letnią rezydencję Ermitaż w Łazienkach Królewskich. Stanisław August nakazał przezornie zabezpieczenie jej korespondencji, prowadzonej z królem, prowadzoną w czasie konfederacji targowickiej i insurekcji kościuszkowskiej.

W dniach 21 lipca-5 sierpnia 1796 odwiedziła króla internowanego przez Rosjan w Grodnie. Do końca życia mieszkała w Ermitażu. Pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Nie była osobą urodziwą, a swoje powodzenie zawdzięczała nadmiernemu stosowaniu pudrów i pomad sprowadzanych prosto z Paryża. Druk satyryczny przypisywał jej autorstwo opublikowanego w 1764 dzieła Zbiór farb podług używania i wykładu Newtona.

Uwielbiana przez warszawskich libertynów, znienawidzona przez konserwatywną szlachtę, była postacią, która skupiała w swych rękach niewidzialną sieć intryg, a jej pozycja metresy królewskiej, pozwalała na podejmowanie tajnych negocjacji w imieniu Stanisława Augusta. Była symbolem rozwiązłości i zepsucia czasów stanisławowskich, dość powiedzieć, że jeszcze w 1782 satyra bibliograficzna przypisała jej autorstwo dzieła O zapobieżeniu nierządów w Warszawie.

[edytuj] Bibliografia

• Edmund Rabowicz Henrietta Lullier w: PSB t. XVIII s. 130-132