Herb Katowic

Z Wikipedii

Herb miasta Katowice - na żółtym tle (pod którym znajduje się brązowa deska) widnieje czarny młot parowy. Pod deską znajduje się błękitne pole, symbolizujące wodę. Herb ten wywodzi się od dawnego godła wójtowskiego i po pewnych zmianach został zatwierdzony przez MSW w roku 1937. W 2004 r. herb przeszedł drobne poprawki: nastąpiła zmiana koloru deski z czerwonego na brązowy.

[edytuj] Historia herbu

Po raz pierwszy herb pojawił się na pieczęci gminnej w 1816 - przedstawiał ciężki młot hutniczy zawieszony na masywnej podstawie. Z jednej strony młot spoczywał na kowadle, z drugiej zakończony był kołem zębatym. Legenda brzmiała BOGUTZKHEHAMMER, gdyż w tym okresie wraz z nazwą Katowice często pojawiała się nazwa "Kuźnia Bogucka" (nazwa pierwotna pierwszej osady w miejscu Katowic). Symbolika wyraźnie nawiązywała do głównego zajęcia mieszkańców wsi.

Na pieczęciach gminnych z lat 30. XIX wieku widnieje już nazwa KATTOWITZ oraz informacja, że miejscowość należy do powiatu bytomskiego (BEUTHEN KREIS). Wygląd herbu nie uległ zmianie. Po nadaniu praw miejskich w 1865 nie nastąpiło oficjalne nadanie herbu, co było raczej rzadkie wśród nowych miast Górnego Śląska. Wydaje się, że automatycznie przyjęto herb wsi, dlatego nie było potrzebne oficjalne nadanie (wydawane przez króla pruskiego).

Herb od tego czasu przechodził drobne, ale ciągłe zmiany. Od końca lat 60. XIX wieku pod deską znajdowała się data - zwykle 1866 (wprowadzenie zarządu miejskiego), ale również 1865 i 1867. Sam młot również się zmieniał - czasem spoczywał na kowadle, czasem był podniesiony, a po koniec stulecia dodano drugie koło, nadając urządzeniu bardziej nowoczesny wygląd. Kolor młota był zazwyczaj szary, belka natomiast drewniana lub czerwona, a pod nią czasem pojawiał się błękitny pas symbolizujący rzekę Rawę.

W latach 20. XX wieku w związku z działalnością wojewody Michała Grażyńskiego, usiłującego pozbyć się z województwa śląskiego elementów związanych z niemiecką przeszłością, radni Katowic zaczęli myśleć o zmianie herbu na bardziej "polski". Propozycje były różne - umieszczenie fragmenty orła Piastów górnośląskich, fragmentu herbu zgromadzenia miechowitów, gdyż jedna z dzielnic (Dąb) była własnością zgromadzenia, postulowano również za umieszczeniem herbu polskiego. Ostatecznie w następnej dekadzie zdecydowano się jedynie na korekty i uzupełnienie biało=czerwoną trójkątną tarczą dzieloną lewo w skos, umieszczoną nad młotem, która miała symbolizować przynależność do Polski. Opis według projektu: Na złotym tle widoczne jest urządzenie młotowni z kołem zębatym z prawej strony i kowadłem z lewej strony. Młot jest w pozycji podniesionej. W środku nad młotem widoczna jest tarcza w kolorach biało-czerwonych z niebieską obwódką. Obraz herbu okolony jest szerszą niebieską obwódką zakończoną trójkątem, mającym przedstawić wodę^[1]. Nowy projekt nie spodobał się części radnych, głównie z mniejszości niemieckiej. Nie zatwierdziło go również Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, nakazując korekty, m.in. usunięcie biało-czerwonej tarczy. Ostatecznie po uwzględnieniu tych poprawek herb został oficjalnie przyjęto w 1937.

W okresie okupacji hitlerowskiej przywrócono wersję herbu z początku XX wieku - z datą 1865 oraz z dodatkowym kołem. W okresie PRL-u wygląd herbu, wzorowany na tym przedwojennym, nie zawsze był do końca ustalony - na niektórych rysunkach młot jest podniesiony (1960), na innych leży na kowadle (1965). Ostatecznie w latach 80. pojawiła się wersja, która była najbliższa dzisiejszemu wyglądowi herbu. Ostatnie zmiany herb przeszedł w 2004 - od herbu międzywojennego różni go m.in. drugie koło zębate.

Herb z teczki firmowej magistratu (1937)

Herb z okresu II wojny światowej

1. ↑ M. Kaganiec, Herby i pieczęci miast górnośląskich, Katowice 2002, ISBN 1230-0470, s. 17.