Hey Jude

Z Wikipedii

Hey Jude
Singel The Beatles
zobacz okładkę
Wydany	26 sierpnia 1968
Format	płyta winylowa
Gatunek	rock
Długość	7:05
Wytwórnia	Apple Records
Producent	George Martin
Pozycje
#1 Stany Zjednoczone (Billboard Hot 100), Wielka Brytania
Singel po singlu
"Lady Madonna" (1968)	"Hey Jude" (1968)	"Don't Let Me Down" (1969)

Hey Jude – ballada rockowa zespołu The Beatles. Została napisana przez Paula McCartneya, jednak przypisywano ją duetowi Lennon-McCartney.

Ta trwająca 7 minut i 5 sekund piosenka przez dwa tygodnie była numerem jeden na brytyjskich listach przebojów, zaś w Stanach Zjednoczonych pozostała na szczycie listy magazynu Billboard przez dziewięć tygodni, co stanowi rekord, jeśli chodzi o piosenki tego zespołu. Powszechnie uważa się, iż był to najlepiej sprzedający się singel zespołu^{[potrzebne źródło]}, w rzeczywistości jednak był nim singel "I Want to Hold Your Hand"^[1].

Piosenka, pierwotnie zatytułowana "Hey Jules", została napisana przez McCartneya dla syna Johna Lennona, Juliana, aby załagodzić jego cierpienia związane z rozwodem ojca z Cynthią Powell. Piosenka ta trafiła na wiele list "Best of...", włączając w to te, które zostały utworzone przez magazyn Rolling Stone.

Spis treści 1 Inspiracja, kompozycja 2 Nagranie 3 Podział ról 4 Singel 4.1 Stany Zjednoczone 4.2 Wielka Brytania 5 Teledysk 6 Opinie krytyków 7 Sprzedaż tekstu piosenki 8 Nowe aranżacje 9 Odniesienia w kulturze 10 Zobacz też 11 Bibliografia 12 Przypisy 13 Linki zewnętrzne

[edytuj] Inspiracja, kompozycja

Po rozwodzie Johna i Cynthii Paul McCartney odwiedził ich syna, Juliana. Ze względu na długoletnią przyjaźń między muzykami czuł się zobowiązany do pomocy tej rodzinie w trudnych momentach^[2]. Oryginalny tytuł, "Hey Jules", skierowany był właśnie do chłopczyka zestresowanego zaistniałą sytuacją. McCartney powiedział później:

"Wiedziałem, że ta sytuacja nie jest dla niego łatwa. Zawsze współczułem dzieciom, których rodzice się rozwodzą. Pomysł na piosenkę zrodził się, gdy tam przyjechałem. Zmieniłem początek z Jules na Jude, bo tak lepiej brzmiało"^[2].

Cynthia Powell zadeklarowała potem:

"Byłam naprawdę zaskoczona, kiedy przyjechał do nas Paul. Poruszyło mnie jego zainteresowanie naszym losem... Podczas jazdy samochodem skomponował Hey Jude. Nigdy nie zapomnę o jego geście i trosce o nas"^[3].

Julian Lennon to, że piosenka ta została zadedykowana mu, odkrył niemalże dwadzieścia lat później. Pamiętał, że miał bliższy kontakt z McCartneyem niż z ojcem:

"Częściej wychodziłem gdzieś z Paulem, niż z ojcem. Nasza przyjaźń była bardzo silna; z tego okresu zachowało się więcej zdjęć, na których bawię się z Paulem, niż z ojcem"^[3].

Niezależnie od intencji McCartneya wiele osób było zdania, że piosenka ta jest skierowana do nich, włączając w to Johna Lennona, który powiedział:

"Lecz zawsze miałem wrażenie, że ta piosenka została napisana dla mnie. Jeżeli się nad tym zastanowić...Yoko idealnie wpisuje się w ten obraz. On śpiewa: Hey, Jude – Hey, John. Wiem, że zachowuję się teraz jak jakiś fan, który bierze słowa piosenki do siebie, jednak słuchając jej można pomyśleć, że jest dla mnie. Podświadomie śpiewał: Dawaj, zostaw mnie. Lecz na poziomie świadomym nie chciał, żebym to zrobił." ^[4]

Poza Lennonem, za odbiorcę tej piosenki uważała się także dziennikarka "Daily Express", Judith Simons.^[5] Wiele osób (w tym John Lennon) wysuwało też hipotezy, że Mccartney, mając problemy z Jane Asher, jego byłą partnerką, napisał Hey Jude jako podświadome "przesłanie dla siebie".^[6] Kiedy Lennon wspomniał, że myślał, że Hey Jude została napisana dla niego, Mccartney zaprzeczył, po czym powiedział Johnowi, że napisał piosenkę o sobie.^[7]

Paul McCartney początkowo grał tę piosenkę dla swoich przyjaciół i innych muzyków, podobnie zresztą postąpił z Yesterday. Jeden z członków zespołu Badfinger – pierwszego, który dołączył do wytwórni Beatlesów Apple Records – stwierdził później:

"Paul wszedł i powiedział Hej, ludzie, posłuchajcie, usiadł za pianinem i zagrał kompletną wersję Hey Jude. Byliśmy oszołomieni"^[3].

[edytuj] Nagranie

The Beatles nagrali łącznie 25 kompletnych wersji tego utworu, 29 i 30 lipca 1968, w studiu przy Abbey Road w Londynie. Tę najważniejszą zaplanowali jednak nagrać w Trident Studios, ze względu na to, iż tamtejsze pomieszczenie posiadało lepsze wyposażenie. Jedna z nich jest dostępna na 3. wydaniu Antologii zespołu. Najważniejsze elementy ścieżki nagrano w Tridencie 31 lipca. Producentem został George Martin. Stworzono cztery wersje utworu, za najlepszą uznając tę najwcześniejszą. Piosenkę ukończono 1 sierpnia, dodając do niej partię orkiestry, złożonej z 10 skrzypiec, 3 wiolonczeli, 3 altówek, 2 fletów, 1 kontrafagotu, 1 fagotu, 1 klarnetu, 1 klarnetu kontrabasowego, 4 trąbek, 2 waltorni, perkusji, 2 kontrabasów i puzonu – łącznie 36 instrumentów. Podczas końcowych nagrań Beatlesi poprosili członków zespołu, aby ci klaskali podczas refrenu w ustalonym rytmie. Większość przystała na tę propozycję, tylko jedna osoba zaprotestowała:

"Nie będę klaskał ani śpiewał cholernej piosenki McCartneya" ^[8].

Ringo Starr prawie przegapił swoje wejście. Wyszedł na przerwę, niezauważony przez innych członków zespołu, podczas gdy rozpoczęto nagrywanie. W 1994 roku McCartney powiedział:

"Ringo wyszedł niezauważony przez nikogo. Jego stanowisko było położone tak, że nie mogłem zauważyć jego nieobecności. Zacząłem grać – partia perkusji jest całe wieki od początku piosenki – kiedy nagle usłyszałem, że ten cicho przemyka się za moimi plecami, próbując dostać się do swojego instrumentu. Ledwie wszedł, a już zaczął grać – jego wyczucie czasu było bez zarzutu"^[2].

Podczas nagrywania głównej wersji utworu Lennon krzyknął: "Zły akord!" po czym dodał "K*** mać!"^[9] po – odpowiednio – 2:56 i 2:58 nagrania. Ma to miejsce po tym, jak śpiewa "let her into your skin", McCartney zaś w tym momencie wykonuje "let her under your skin". Dźwiękowiec obecny wtedy w studiu, Ken Scott, powiedział później:

"Wiedziałem o tym, jednak nie mogłem tego wychwycić. Podejrzewam, że wszyscy zdawali sobie sprawę z tego, że to powinno być wycięte podczas procesu obróbki. Wyobrażam sobie, że pomyśleli o tym jako o fakcie, który nie ma znaczenia, taka wersja była dla nich w porządku"^[3].

George Harrison pokłócił się z McCartneyem o tę piosenkę. Podczas prób dodawał własne partie gitarowe, co nie spodobało się Paulowi, który zawetował takie postępowanie^[8][10]. W wywiadzie z 1994 roku McCartney powiedział:

"Żartowaliśmy sobie podczas nagrywania Antologii. Rzuciłem wtedy: 'Wiem, że narzucałem wam moje poglądy,' na co George odparł: 'O nie, Paul, nigdy czegoś takiego nie zrobiłeś!' – ja wiem, że wtedy to było dla mnie nieistotne, uważam jednak, że było to w porządku. Byłem despotyczny, ale tłumaczy mnie z tego fakt, że ciągle znajdowałem się w stresie i pod presją"^[2].

Ron Richards, który pracował dla George'a Martina, odkrywca zespołu The Hollies, uczestniczył w wielu sesjach nagraniowych The Beatles. Stwierdził on, że podczas prób McCartney narzucał własne porządki, nie znosił sprzeciwu i był gotów do wszelkich poświęceń dla osiągnięcia jak najlepszych efektów.

[edytuj] Podział ról

• Paul McCartney – wokal przewodni, pianino, gitara basowa
• John Lennon – gitara akustyczna, wokal wspomagający
• George Harrison – gitara, wokal wspomagający
• Ringo Starr – perkusja

A także opisana w tekście orkiestra, w skład której wchodziło 36 instrumentów.

[edytuj] Singel

Chociaż piosenka ta została nagrana podczas przygotowywania płyty The Beatles, zawsze była uważana za singel, nie zaś część tego wydawnictwa^[8].

^{[11] [12][13]}. Singel "Hey Jude" ukazał się nakładem Apple Records 26 sierpnia 1968 w Stanach Zjednoczonych, a 30 sierpnia w Wielkiej Brytanii; na jego stronie B znalazła się piosenka "Revolution". Płyta stała się najlepiej sprzedającym się singlem w historii, w liczbie ośmiu milionów egzemplarzy, dochodząc na szczyty list przebojów w jedenastu krajach.

John Lennon chciał, aby to utwór "Revolution" znalazł się na stronie A, jednak nie zgodzili się na to pozostali członkowie zespołu. W wywiadach dla magazynów Rolling Stone (1970) i Playboy (1980) nadal nie zgadzał się z tą decyzją.

[edytuj] Stany Zjednoczone

"Hey Jude" dostała się na listy przebojów 14 września, gdzie pozostała przez kolejnych dziewiętnaście tygodni, dwa tygodnie później trafiła na pierwsze miejsce, na którym utrzymała się przez kolejnych dziewięć. Stała się tym samym najdłużej utrzymującym się na szczycie singlem The Beatles, będąc jednocześnie najdłuższą w historii piosenką na najwyższym podium.

Amerykańskie stacje radiowe nie przywykły do emitowania utworów trwających dłużej niż trzy lub cztery minuty, dlatego specjalnie dla nich przygotowano skróconą wersję tej piosenki^[14].

Ze względu na praktykowane w USA osobne zaliczanie w rankingach stron A i stron B, na drugim miejscu pod względem sprzedaży znajdowała się "Revolution". Była to także pierwsza płyta The Beatles, w której zamiast tradycyjnego zdjęcia, okładką była zwykła kartka papieru z nadrukiem. W pięć miesięcy po wydaniu sprzedano 3,75 miliona egzemplarzy singela, wkrótce liczba ta osiągnęła 5 milionów sztuk w samych Stanach Zjednoczonych. Płyta uzyskała tytuł złotej jeszcze zanim trafiła na listę przebojów, na status platynowej musiała poczekać jednak ponad trzydzieści lat, do 17 lutego 1999.

[edytuj] Wielka Brytania

W Wielkiej Brytanii "Hey Jude" znajdowała się na liście przebojów przez szesnaście tygodni, począwszy od 7 września 1968, na jej szczyt trafiła zaś tydzień później. W przeciwieństwie do USA, w ojczyźnie zespołu przetrwała na najwyższej pozycji tylko dwa tygodnie, została z niej wyparta przez "Those Were the Days" Mary Hopkin, inny singel Apple Records.

"Hey Jude" pozostaje największym komercyjnym sukcesem zespołu, mimo silnej konkurencji ze strony takich utworów jak "Let It Be" czy "Yesterday", które także zostały stworzone przez McCartneya. Trwa ponad siedem minut – jedyną tak długą piosenką, która trafiła na światowe listy przebojów w latach 60., była "MacArthur Park" Richarda Harrisa. Park MacArthura nie odniósł jednak sukcesu na Wyspach – tam "Hey Jude" pozostawała najdłuższym utworem, który trafił na szczyt listy przebojów przez ćwierć wieku, aż do czasu "I'd Do Anything for Love" Meat Loafa, który trwa 7:58 w singlowym wydaniu.

[edytuj] Teledysk

The Beatles zatrudnili Michaela Lindsay-Hogga do nakręcenia teledysku do "Hey Jude". Ten miał już doświadczenie przy podobnych produkcjach, stworzył m.in. wideoklip do "Paperback Writer". Wcielili w życie pomysł wykonania na żywo, z udziałem moderowanej publiczności. Utwór wykonano podczas The Frost Programme, obecni goście wykonali razem z zespołem drugą część piosenki.

[edytuj] Opinie krytyków

Krytyk muzyczny, Alan Pollock, chwalił tę piosenkę, mówiąc:

"Wspaniałe ukazanie dwóch lekcji kompozycji – jak wypełnić duże płótno prostymi metodami i jak używać różnorodnych elementów, takich jak harmonia czy orkiestra, dla podkreślenia formy i kontrastu".

Stwierdził także, że nie jest to typowa długa piosenka, gdyż łączy elementy zwykle przypisywane hymnom przy użyciu ledwie kilku akordów^[15].

Po wprowadzeniu piosenki, w nieco późniejszym momencie, ma miejsce długi, dwuminutowy fragment, kiedy "Na, na, na...Hey Jude" powtarzane jest osiemnaście razy. Pollock opisał to jako "zdumiewająco transcendentalny efekt"^[15], inny krytyk zaś zaobserwował, że "To, co z łatwością mogłoby być nudne, jest w efekcie fascynujące"^[15].

"Hey Jude" była nominowane do nagród Grammy w 1968 roku w kategoriach: piosenka roku, płyta roku i najlepszy koncert grupy popowej roku, jednak nie odniosła sukcesu w żadnej z kategorii^[16]. Utwór ten zdobył liczne inne wyróżnienia, przyznawane przez czasopisma branżowe, m.in. dla najlepiej sprzedającego się singla czy piosenki roku.

W 2001 roku piosenka znalazła się w Panteonie Sławy Recording Academy, organizacji zrzeszającej instytucje zajmujące się przemysłem muzycznym^[17]. W 2004 roku znalazła się na 8. miejscu w plebiscycie na 500 piosenek wszech czasów, organizowanym przez magazyn Rolling Stone. Channel 4 umieścił ją na 3. miejscu wśród 100 najlepszych singli. Była także drugim singlem The Beatles na szczycie listy Billboard Hot 100, wcześniej znalazło się tam "I Want To Hold Your Hand". Później trafiła tam jeszcze inna piosenka McCartneya, "Silly Love Songs" (1976).

[edytuj] Sprzedaż tekstu piosenki

W 1996 Julian Lennon zapłacił na aukcji 25 tys. funtów szterlingów za notatki z nagrania piosenki. Potem wydał kolejnych 35 tys. na zakup pamiątek po ojcu. John Cousins, manager Juliana, stwierdził:

"On ma tylko kilka zdjęć swojego ojca, niewiele oprócz tego. Stał się kolekcjonerem ze względów osobistych, to rodzinne pamiątki"^[18].

Później Lennon odsprzedał te notatki z powrotem McCartneyowi. W 2006 roku prawa autorskie do "Hey Jude" posiadał Julian Lennon – są to jedne z nielicznych praw, których nie kontroluje Michael Jackson.

W 2002 oryginalny tekst piosenki został niemal sprzedany na aukcji w domu aukcyjnym Christie's. Wartość kartki papieru z odręcznie napisanymi słowami była szacowana na około 80 000 funtów, zapowiedziano ją na 20 kwietnia 2002. McCartney zwrócił się w tej sprawie do sądu, dowodząc, że przedmiot ten został skradziony z jego londyńskiego domu. Richard Morgan, reprezentujący dom aukcyjny, uważał, że piosenkarz nie ma żadnych dowodów na to, że był w posiadaniu tejże kartki. Sąd orzekł na korzyść McCartneya i zatrzymał aukcję. Do Christie's przedmiot wysłał Francuz, Florrent Tessier, który twierdził, że kupił ją na ulicznym targu w Londynie na początku lat siedemdziesiątych za 10 funtów. W oryginalnym katalogu z tamtej aukcji Julian Lennon napisał:

"Dziwne uczucie wiedzieć, że ktoś napisał o tobie piosenkę. To ciągle mnie porusza"^[19].

[edytuj] Nowe aranżacje

Piosenka "Hey Jude" doczekała się kilku coverów.

• Największym komercyjnym sukcesem okazała się wersja, którą stworzył Wilson Pickett wraz z członkami The Allman Brothers Band – jako jedyny cover tej piosenki trafiła na listę Billboard Hot 100.
• Innym autorem nowej aranżacji był nawet Elvis Presley. Zespół Toots & the Maytals stworzył edycję stworzoną dla płyty Here Comes the Sun: A Reggae Tribute, będącej hołdem dla The Beatles.
• Metallica nagrała krótką parodię tego utworu.
• Brothers Johnson przygotowali wersję tej piosenki dla filmu All This and World War II.
• W filmie z 1988 roku, będącym ekranizacją Nieznośnej lekkości bytu Milana Kundery, "Hey Jude" – w nowej aranżacji – została wykorzystana do zilustrowania wydarzeń praskiej wiosny.
• Zespół Beatallica, który zajmuje się parodiowaniem muzyki Beatlesów, nagrał cover tego utworu noszący tytuł "Hey Dude", i zamieścił go na płycie Beatallica.
• Cover nagrał także Tom Jones.

[edytuj] Odniesienia w kulturze

• Piosenka ta pojawia się w cyklu Mroczna Wieża Stephena Kinga, z nieznacznie zmodyfikowanym początkiem, brzmiącym "Hey Jude, I see you, lad".
• Fragment utworu, brzmiący "Remember to let her into your heart" pojawia się w filmie Sisterhood of the Traveling Pants.
• Odniesienia do Hey Jude można też znaleźć w "Shangri-la" autorstwa Electric Light Orchestra. Piosenka ta nawiązuje zarówno do treści piosenki The Beatles, jak i bezpośrednio do jej tytułu: "Faded like the Beatles on Hey Jude".
• Angielski zespół Kula Shaker nazwał jedną ze swoich piosenek "Hey Dude".
• Współczesny brytyjski poeta, Roger McGough także zatytułował jeden ze swoich wierszy Hey Dude. Opowiada on o powstawaniu piosenki, pomijając jednak zupełnie fakt istnienia Julesa Lennona.
• Piosenka zespołu Oasis pod tytułem "All Around the World" jest niemalże bliźniaczo podobna do utworu The Beatles.
• Na końcu japońskiego filmu animowanego End of Evangelion pojawia się piosenka zatytułowana "Kom Susser Tod" – inspiracją dla jej stworzenia było "Hey Jude".

[edytuj] Zobacz też

• Pete Best
• Stuart Sutcliffe
• Magazyn Billboard
• Billboard Hot 100
• I Want to Hold Your Hand
• Yesterday
• Let It Be

[edytuj] Bibliografia

• John Lennon we wspomnieniach, Warszawa, styczeń 2007 ISBN 978-83-7506-046-1
• The Beatles : The Biography Bob Spitz, 2005 ISBN 0-316-80352-9
• The Beatles - Complete Scores, Hal Leonard Corporation, 1993, ISBN 978-0-7935-1832-6
• The Beatles: 365 Days, Simon Wells, 2005, ISBN 978-0-8109-5911-8

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Słowa piosenki (en)
• Oficjalna strona zespołu (en)