Hierarchia kościelna
Z Wikipedii
W języku potocznym hierarchia kościelna to ogół wyższych duchownych w danym Kościele, zwanych hierarchami, do których w Kościele katolickim zwykle zalicza się papieża i prałatów, zwłaszcza prałatów wyższych: od kardynałów, poprzez arcybiskupów do biskupów.
Należy odróżnić hierarchię duchowieństwa od funkcji i godności kościelnych. Jest to podział analogiczny jak w wojsku, gdzie występują stopnie wojskowe (szeregowy, kapral czy generał) oraz funkcje (dowódca, artylerzysta, pilot), czy stanowiska i tytuły. W Kościele katolickim hierarchia kościelna składa się z trzech stopni: biskup, prezbiter, diakon.
Do sprawowania większości funkcji konieczne jest posiadanie odpowiedniego stopnia hierarchii duchowieństwa, np. tylko biskup może być papieżem (jeżeli wybrany nie ma sakry biskupiej, to zostaje papieżem w momencie jej przyjęcia). Jednak istnieją wyjątki od tej reguły, np. aby otrzymać godność kardynała w ogóle nie trzeba być duchownym (choć obecnie prawo kanoniczne wymaga co najmniej święceń prezbiteratu).
Najwyższą funkcją kościelną jest urząd papieża. Papieżowi podlegają (według sprawowanych urzędów) kolejno: arcybiskupi metropolici, biskupi diecezjalni wraz z ich wikariuszami generalnymi i biskupimi, dziekani, proboszczowie i wikariusze parafialni.
Księża diecezjalni (czasem też zakonni) są wyróżniani przez papieża godnościami protonotariusza apostolskiego, prałata honorowego Jego Świątobliwości i kapelana honorowego Jego Świątobliwości, a przez biskupa godnością kanonika katedralnego lub kolegiackiego, gremialnego lub honorowego oraz przywilejem noszenia rokiety i mantoletu.
Także zgromadzenia zakonne mają określoną strukturę organizacyjną, której wzór jest następujący: najwyższy przełożony wraz z jego radą, prowincjałowie wraz z ich radami, przełożeni i pozostali członkowie domów zakonnych.
Zgodnie z Kodeksem prawa kanonicznego z 1983 r. precedencja w Kościele katolickim przedstawia się następująco:
- Biskup Rzymski
- kardynałowie biskupi, prezbiterzy i diakoni (tytuł honorowy - nie dający władzy poza udziałem w konklawe)
- patriarchowie i arcybiskupi więksi
- arcybiskupi metropolici
- arcybiskupi
- biskupi
- biskupi diecezjalni (i zrównani z nimi: prałat terytorialny, opat terytorialny, wikariusz apostolski, prefekt apostolski i administrator apostolski (jeśli administratura jest erygowana na stałe)
- inni biskupi (koadiutorzy, pomocniczy, tytularni)
- wikariusze
- wikariusze generalni
- wikariusze biskupi i wikariusz sądowy
- przełożeni wyżsi instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego na prawie papieskim (również laickich)
- protonotariusze apostolscy (Familiares Jego Świątobliwości) i protoprezbiterzy
- infułaci i mitraci
- prałaci
- archiprezbiterzy (w Kościołach wschodnich)
- dziekani
- proboszczowie
- wikariusze parafialni
- archidiakoni (w Kościołach wschodnich)
- protodiakoni (w Kościołach wschodnich)
- diakoni
- minorzyści (subdiakoni, akolici, kantorzy, lektorzy, cerofaniusze) (w Kościołach wschodnich)
[edytuj] Hierarchia zakonna
- Generał / Protoarchimandryta (w Kościołach wschodnich)
- Prowincjał
- Opat / Archimandryta (w Kościołach wschodnich)
- Przeor / Ihumen (w Kościołach wschodnich)
