IAST
Z Wikipedii
 |
Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości. |
IAST [1]skrót: Międzynarodowy Alfabet Sanskryckiej Transliteracji. IAST jest popularną metodą transliteracji, która pozwala na bezstratne transliterowanie tekstów indyjskich.
IAST jest najpopularniejszym pomysłem transliterowania sanskrytu i Pali. Często używany w specjalistycznych publikacjach zajmujących się starożytnym Sanskrytem i Pali, odnoszących się do indyjskich religii. Szeroka dostępność czcionek Unicode wpływa na coraz częstsze używanie IAST w tekstach elektronicznych.
IAST jest oparty na standardzie założonym przez Kongres Orientalistów w Atenach w 1912. Pozwala na bezstratną transliterację pisma dewanagari oraz innych indyjskich alfabetów np: Sharada. Oferuje nie tylko fonemy sanskrytu, ale pozwala zasadniczo na fonetyczne przypisanie znaczeń każdej literze (np. Visarga ḥ jest alofonem r i s).
Narodowa Biblioteka Romanizacji w Kalkucie zmierza do latynizacji wszystkich pism indyjskich, jest rozwinięciem IAST.
Spis treści |
[edytuj] IAST wykaz znaków umownych
Wykaz znaków IAST (małe i duże litery) odpowiedniki i fonetyczne wartości w dewanagari, w Międzynarodowym Alfabecie fonetycznym, dla sanskrytu; i dla hindi, występują niewielkie fonologiczne różnice:
| अ [ə] a A |
आ [ɑː] ā Ā |
इ [i] i I |
ई [iː] ī Ī |
उ [u] u U |
ऊ [uː] ū Ū |
ऋ [ɹ̩] ṛ Ṛ |
ॠ [ɹ̩ː] ṝ Ṝ |
ऌ [l̩] ḷ Ḷ |
ॡ [l̩ː] ḹ Ḹ |
samogłoski |
| ए [eː] e E |
ऐ [aːi] ai Ai |
ओ [oː] o O |
औ [aːu] au Au |
dwugłoski |
| अं [ⁿ] ṃ Ṃ |
anusvara |
| अः [h] ḥ Ḥ |
visarga |
| tylno podniebienne | miękkie | szczelinowa | zębowe | wargowe | |
| क [k] k K |
च [c] c C |
ट [ʈ] ṭ Ṭ |
त [t̪] t T |
प [p] p P |
bezdźwięczne |
| ख [kʰ] kh Kh |
छ [cʰ] ch Ch |
ठ [ʈʰ] ṭh Ṭh |
थ [t̪ʰ] th Th |
फ [pʰ] ph Ph |
przydechowe bezdźwięczne |
| ग [g] g G |
ज [ɟ] j J |
ड [ɖ] ḍ Ḍ |
द [d̪] d D |
ब [b] b B |
przydechowe dźwięczne |
| घ [gʰ] gh Gh |
झ [ɟʰ] jh Jh |
ढ [ɖʰ] ḍh Ḍh |
ध [d̪ʰ] dh Dh |
भ [bʰ] bh Bh |
przydechowe dźwięczne |
| ङ [ŋ] ṅ Ṅ |
ञ [ɲ] ñ Ñ |
ण [ɳ] ṇ Ṇ |
न [n] n N |
म [m] m M |
spółgłoski nosowe |
| य [j] y Y |
र [r] r R |
ल [l] l L |
व [v] v V |
samogłoski niesylabiczne | |
| श [ɕ] ś Ś |
ष [ʂ] ṣ Ṣ |
स [s] s S |
spółgłoski syczące | ||
| ह [ɦ] h H |
dźwięczne szczelinowe |
[edytuj] Porównanie z ISO 15919
IAST jest częścią ISO 15919. Występuje pięć wyjątków, w których standard ISO używa zestawu znaków innych niż sanskryt.
| Devanāgarī | IAST | ISO 15919 | Uwagi |
|---|---|---|---|
| (hi) | e | ē | ISO e oznacza (hi). |
| (hi) | o | ō | ISO o oznacza (hi). |
| (sa) | ṃ | ṁ | ISO ṃ oznacza Pismo gurmukhi Tippi (pa). |
| (hi) | ṛ | r̥ | ISO ṛ oznacza ड़ /Retrofleksja (fonetyka) ɽ/. |
| (hi) | ṝ | r̥̄ | dla zgodności z r̥. |
