Ida McKinley

Z Wikipedii

Ida Saxton McKinley ( ur. 8 czerwca 1847 w Canton, Ohio; zm. 26 maja 1907 ), pierwsza dama Stanów Zjednoczonych Ameryki w latach 1897-1901 jako żona prezydenta Williama McKinley'a.

Spis treści 1 Życie 1.1 Młodość 1.2 Małżeństwo 1.3 Choroba 1.4 Pierwsza dama USA 1.5 Śmierć męża i ostatnie lata

[edytuj] Życie

[edytuj] Młodość

Ida urodziła się w czerwcu 1847 roku. Przez pierwsze 25 lat swego życia była pełną wigoru, niezależną kobietą. Miała kasztanowe włosy, intensywnie niebieskie oczy i delikatne rysy twarzy, przyszła na świat w uprzywilejowanym środowisku. Jej ojciec, bankier z Canton w Ohio, dał córce wszystko, na co mógł sobie pozwolić dzięki swoim wpływom.

Przyszła pierwsza dama uczęszczała na pensję w Cleveland i Nowym Jorku. Nie studiowała w college'u, lecz w szkole dla dziewcząt w Pensylwanii, której program kładł nacisk na obeznanie w kulturze i dobre wychowanie. Następnie ojciec posłał Idę i jej młodszą siostrę w wielką podróż po Europie.

Podczas tej idyllicznej, choć dziewczęta pozostawały pod opieką przyzwoitki, wyprawy po raz pierwszy Ida zetknęła się ze śmiercią bliskiej osoby. W rodzinnym Ohio umarł nagle jej ukochany. W jednym z listów pisze, że planował powitać dziewczęta na wybrzeżu nowojorskiego portu, do którego statek z Europy miał zawinąć jesienią. Po otrzymaniu wiadomości o jego zgonie Ida pisała do rodziny, że cierpi na ciężkie bóle głowy. Gdy wróciła do Canton, ojciec zatrudnił ją w swoim banku.

Choć kobiety o pozycji Idy rzadko pracowały, w wiekach XVIII i XIX, wbrew popularnemu poglądowi, większość kobiet, ubogich żon farmerów, przedstawicieli niższej klasy średniej, podejmowała pracę zarobkową. Ida, choć pod czujnym okiem swojego ojca, w ciągu kilku lat awansowała z urzędniczki na stanowisko kasjerki. Poznała tajniki bankowości i zdobyła ekonomiczną samowystarczalność w stopniu niedostępnym w tych czasach większości kobiet z wyższych klas.

[edytuj] Małżeństwo

Podobnie jak wiele innych szczegółów z życia Idy, okoliczności jej spotkania z przyszłym mężem pozostają tajemnicą. Niektórzy biografowie utrzymują, że miała wówczas 21 lat, gdy na kościelnym pikniku poznała młodego, obiecującego prawnika. Wydaje się to jednak niemożliwe, ponieważ metodystka i prezbiterianin nie mogli uczęszczać do tej samej świątyni. Inni sytuują ich spotkanie kilka lat później, gdy Ida pracowała w banku ojca, który William odwiedził, by przeprowadzić transakcję. Inni piszą o przypadkowym spotkaniu w kręgach towarzyskich Canton, w którym rodzina bankiera zajmowała niezwykle wysoką pozycję.

Wiadomo, że William, weteran wojny secesyjnej, był o cztery lata starszy od Idy i właśnie zakładał kancelarię prawniczą. Choć jego rodzina nie mogła równać się z Saxtonami pod względem wpływów i znaczenia, McKinley musiał olśnić Idę. Gdy oświadczył się jej podczas przejażdżki powozem przy świetle księżyca, zgodziła się zostać jego żoną.

Na ceremonię ślubną 25 stycznia 1871 roku przybyło około 1 000 gości. Ślubu udzielili pastorzy z kościołów metodystów i prezbiterian. Miesiąc miodowy nowożeńcy spędzili w Nowym Jorku.

[edytuj] Choroba

Początkowo wydawało sie, że szczęśliwe życie Idy będzie trwało nadal. Jej ojciec w prezencie ślubnym podarował młodym małżonkom dom. McKinley został wybrany na prokuratora hrabstwa i jako weteran wojny związany z Rutherfordem Hayesem, w owym czasie gubernatora Ohio, miał przed sobą perspektywę kariery politycznej. Później w tym samym roku w domu otrzymanym od ojca Ida powiła pierwszą córkę, Katherine. McKinleyowie spędzili razem dwa piękne lata.

Potem Ida zaczęła tracić kolejne bliskie osoby. Jako pierwsza zmarła matka Idy, która odeszła na początku 1873 roku. Ida była wówczas w ciąży z drugim dzieckiem, miesiąc później na świat przyszła wątła dziewczynka. Pojawienie się na świecie małej Idy, tak ochrzcili ją rodzice, nie było tak radosnym wydarzeniem jak narodziny pierworodnej córki.

Być może Ida cierpiała na depresję poporodową przez pięć miesięcy, które przeżyło dziecko. Po śmierci córeczki w sierpniu 1873 roku stan Idy pogorszył się, niektórzy twierdzą, że przeszła załamanie nerwowe. Lekarze stwierdzili zapalenie żył. Bóle głowy powróciły. Idę zaczęły nękać ataki, prawdopodobnie padaczki. Gdy Ida została pierwszą damą, mąż, aby goście nie widzieli cierpiącej Idy, zakrywał jej twarz chustką. Ta uznała, że jej schorzenia to kara od Boga.

Ida przesadnie chroniła Katherine, nie pozwalając jej oddalać się w zasięgu wzroku. Biografista Thomas Beer podaje, że kiedy wuj chciał zabrać ją na spacer, dziewczynka odpowiedziała: Nie, nie wolno mi wychodzić z podwórza, bo Bóg znowu ukarze mamusię. Mimo wysiłków Idy śmierć znów nawiedziła ich rodzinę. W czerwcu 1875 roku Katherine zmarła na tyfus.

Być może Ida była epileptyczką, a tragiczne doświadczenia tylko pogorszyły jej stan. Możliwe też, że nie chodziło wcale o nierozpoznaną chorobę somatyczną, lecz poważne zaburzenia psychiczne. Może obie diagnozy są zgodne z prawdą. W owych czasach niewiele wiedziano na temat padaczki, której ataki mogły rozstroić chorą i wywołać zaburzenia psychiczne.

Zachowanie Idy wskazuje, że jego przyczyną nie mogła być jedynie epilepsja. Ida miała obsesję na punkcie męża. Zawiesiła jego portret w takim miejscu, że mogła go widzieć ze swojej sypialni. Domagała się, aby mówił jej o każdym swoim kroku. Jeśli nie wracał dłużej, niż się spodziewała, zastawał ją "szlochającą jak dziecko". Wydaje się, że Ida przeniosła obawę o bezpieczeństwo Katherine, która pojawiła się po śmierci małej Idy, na męża, jakby jej czujność mogła ocalić od przedwczesnego zgonu.

Utraciwszy dzieci, obarczony chorą żoną William McKinley zwrócił się ku polityce. W rok po śmierci Katherine został senatorem USA. Małżonkowie sprzedali dom otrzymany od ojca Idy w prezencie ślubnym i przenieśli się do Waszyngtonu.

Dawny dowódca Williama Rutherford Hayes po wyborach w 1876 roku także wybierał sie do stolicy, tym razem jako głównodowodzący armii amerykańskiej. McKinleynowie byli serdecznie witani w Białym Domu. Stan Idy poprawił się na tyle, że przez dwa tygodnie mogła zastępować Lucy Hayes, gdy pierwsza dama wyjechała w podróż. Na równi z żonami innych kongresmanów Ida brała udział w życiu towarzyskim Waszyngtonu i towarzyszyła mężowi w wyjazdach służbowych do miejsc nawet tak odległych jak Kalifornia.

William i Ida wrócili do Ohio, gdzie McKinley z powodzeniem ubiegał się o stanowisko gubernatora. Podczas pobytu w Columbus Ida zdawała się rozkwitać. Urządzała przyjęcia, podejmowała gości obiadami i witała przybywających, choć, pragnąc uniknąć przyprawiającego ją o ból obowiązku ściskania dłoni, trzymała w rękach bukiet kwiatów. Małżonkowie chodzili do opery i na pozór wiedli zupełnie normalne życie.

Jedyny kryzys przyniósł rok 1893, kiedy to partner w interesach, z którym McKinley wspólnie wziął pożyczkę, zbankrutował. Gubernator został obciążony długiem w wysokości 130 000 dolarów, co w owym czasie stanowiło fortunę. Ojciec Idy zmarł w 1887 roku, pozostawiając jej znaczny spadek i środki niezależne od majątku męża. Gdy jednak zaproponowała, że spłaci z tych pieniędzy jego dług, McKinley dzięki pomocy wpływowych stronników zdołał złożyć kaucję i uwolnić się od obciążeń.

[edytuj] Pierwsza dama USA

Ludzie pracujący nad kampanią prezydencką McKinley'a zadbali, by twarz Idy została wyeksponowana w materiałach wykorzystywanych w kampanii. Gdy tłumy ściągały przed dom McKinley'a w Ohio, by ujrzeć kandydata na własne oczy, Ida często pozostawała w ukryciu. Spowodowało to drobny kryzys podczas kampanii, gdy w prasie ukazały się zarzuty, że strony demokratów, jakoby Ida była półkrwi Afroamerykanką, angielskim szpiegiem i zatwardziałą katoliczką. Demokraci oskarżyli McKinley'a m.in., że znęca się nad żoną.

Ida przyjęła wieść o triumfie męża z lękiem, z którego zrodziło się złowieszcze przeczucie. Ida powiedziała: Och, majorze oni cię zabiją, oni cię zabiją. Znając jej obsesje, można było podważyć tę przepowiednię jako kolejny przejaw jej neurotycznych obsesji. Właśnie tak uczynił William, tłumacząc jej strach tym, że ta mała kobietka zawsze się boi, że ktoś skrzywdzi jej męża.

Jako gospodyni Białego Domu, Ida w miarę możliwości wypełniała swoje obowiązki. Mimo choroby upierała się, by pełnić zadanie pierwszej damy i odmawiała przekazania ich w ręce innej kobiety, nawet którejś ze swoich krewnych. Prasa, z wyłączeniem okresu kampanii w 1897 roku, oszczędzała Idę. Gdy żona prezydenta zemdlała podczas balu z okazji jego inauguracji i mąż musiał ją wynieść z sali, goście zauważyli tę scenę, lecz dzienniki o niej nie donosiły. Ataki Idy nie stały się obiektem spekulacji ani przedmiotem śledztwa reporterów, choć było powszechnie wiadomo, że jest ona do pewnego stopnia niepełnosprawna. Szczegóły pozostawały jednak tajemnicą.

W owych czasach, podobnie jak dziś, nie istniał specjalny fundusz na stroje pierwszej damy. Ida wydała 10 000 dolarów ze swoich spadkowych pieniędzy i przybyła do Waszyngtonu z garderobą godną królowej. Brała udział w oficjalnych imprezach i obiadach u boku czekającego zawsze z chustką męża. Witała gości z fotela lub, jak to czyniła w Ohio, stojąc z bukietem kwiatów w dłoniach. Nie zdobyła sobie sławy szczodrej gospodyni ani organizatorki eleganckich rozrywek, ale też nigdy nie starała się nikogo zachwycić.

Przeciwnie, goście mogli zauważyć, że jest wyczerpana. Żona jednego z kongresmanów w następujący sposób opisała spotkanie z Idą, która zaprosiła ją do Białego Domu: Siedziała, podparta poduszkami, w wysokim fotelu, tyłem do światła. Była niezwykle blada i wyglądała dziwnie w sukni z jasnoniebieskiego aksamitu z białym, satynowym gorsem ze złotymi ozdobami. Jej biedne, wiotkie dłonie, trzymające jakąś żałosną robótkę, spoczywały na podołku, jak nie mogły unieść ciężaru pierścionków z diamentami, zaś ładne siwe włosy miała ścięte krótko, jakby przeszła tyfus. Uścisnęła lekko nasze ręce, ale nic nie powiedziała.

Robótki na drutach mogły być w przypadku Idy rodzajem manii. Choć wojna secesyjna skończyła się 20 lat wcześniej, Ida wciąż wyrabiała dosłownie tysiące kapci, błękitnych dla weteranów armii Unii, szarych dla Konfederatów, jaśniejszych i bardziej kolorowych dla sierot i wdów. Jeśli robienie na drutach było obsesją, skupienie uwagi na dawno minionym konflikcie wydaje się tym bardziej dziwaczne. Pozbywała się swoich makabrycznych robótek, kiedy tylko je skończyła i natychmiast zaczynała nowe. Nie wiadomo, co ją do tego skłaniało.

Po Białym Domu poruszała się swobodnie. Jeśli chciała czegoś od Williama, przerywała spotkania gabinetu i narady. Urzędnicy szydzili ze zwierzchnika, który natychmiast i bez słowa spełniał każdy jej kaprys. Wielu nie mogło zrozumieć, dlaczego człowiek, na którego barkach spoczywa ciężar prezydentury, zamęcza się, starając się być jednocześnie niańką i służącym swojej chorej żony.

Ida nie znosiła, kiedy poświęcał komukolwiek nadmierną, jej zdaniem, uwagę. Gdy witali razem gości i McKinley wdawał się w przedłużającą rozmowę, szarpała go za rękaw, póki nie zwrócił się do niej. Gdy rzucił niewinną uwagę o atrakcyjności jednej ze spotkanych kobiet, Ida dostawała ataku. Nie sposób stwierdzić, czy symulowała, czy cierpiała naprawdę. Podawała w wątpliwość motywacje wielu osób z otoczenia męża i sprzeciwiała się mianowaniu jednego z kandydatów na adiutanta McKinley'a, ponieważ żywiła małostkową niechęć do jego żony.

Zdarzały się jej paranoiczne wybuchy. Oskarżyła żonę sekretarza gabinetu, że pragnie zająć jej miejsce. Kiedy młoda Angelica zwierzyła się jej, że podoba jej się Waszyngton, ale nade wszystko kocha Anglię, Ida dopatrzyła się w jej słowach groźnego podtekstu. Ida miała powiedzieć: Chcesz powiedzieć, że wolałabyś Anglię od kraju, którym rządzi mój mąż?.

Gdy Biały Dom odwiedzili polityczni rywale McKinley'a, demokraci, Ida szalała, w jej głowie zrodziła się dziwaczna spiskowa teoria, jakoby Grover i Frances Clevelandowie nadużyli władzy, by przeprowadzić transakcję, dzięki której, sprzedając swój dom w Waszyngtonie po zawyżonej cenie, w rzeczywistosci otrzymali łapówkę. Nie istnieją żadne historyczne dowody, które potwierdziłyby jej podejrzenia.

W 1899 roku śmierć ponownie nawiedziła rodzinę Idy. Tym razem zabrała jej jedynego brata, zamordowanego przez porzuconą kochankę.

Wraz z Rooseveltem i pozostałymi członkami gabinetu męża Ida uczestniczyła w grudniu 1900 roku w uroczystościach dla uczczenia setnej rocznicy powstania Białego Domu. Brała też udział w ceremonii zaprzysiężenia i w balu wydanej z tej okazji. Niedługo potem jej stan znacznie się pogorszył. Jednak zamiast poprosić kogoś o zastąpienie jej w obowiązkach pierwszej damy, podobnie jak swego czasu Lucy Hayes, która zwróciła się z tym do niej, Ida po prostu odwołała wszystkie towarzyskie imprezy w całym sezonie.

[edytuj] Śmierć męża i ostatnie lata

Wczesnym latem mogła już udać się z Williamem do San Francisco, gdzie jednak rozchorowała się, gdy zakażenie ze zranionego palca objęło cały organizm. Sytuacja była na tyle poważna, że zdecydowano się przełożyć kilka zaplanowanych wcześniej zajęć prezydenta. Jedno z nich, wizytę na Pan-American Exhibition Buffalo, przesunięto na 6 września 1901 roku. Tego dnia William MsKinley został postrzelony przez zamachowca. Prezydent zmarł 14 września.

Jak na ironię, gdy jej przeczucie się spełniło, Ida nie doznała załamania nerwowego. Przeciwnie, zebrała siły i wspierała męża w trwajacej tydzień walce o życie. Siedząc tuż obok jego trumny, wróciła pociągiem do Waszyngtonu. Podczas pogrzebu oraz samotnej podróży do Ohio także była opanowana.

Przez resztę życia mieszkała ze swoją młodszą siostrą Mary, tą samą, która towarzyszyła jej w europejskich podróżach. Nie wiadomo, czy nadal cierpiała na swoje ataki, choć być może otaczano je tajemnicą z szacunku dla wdowy. Zdaniem kilku autorów ustąpienie symptomów dowodzi, że były natury czysto psychologicznej.

Ida McKinley zmarła w 1907 roku.