Iwan Paskiewicz

Z Wikipedii

Iwan Fiodorowicz Paskiewicz

Iwan Fiodorowicz Paskiewicz, ros. Иван Фёдорович Паскевич, гpaф Эpивaнcкий - 1828, светлйший скнязь Bapшaвcкий - 1831 (ur. 19 maja 1782 w Połtawie, zm. 1 lutego 1856 w Warszawie), rosyjski generał - feldmarszałek -1829, generał - adiutant 1825, w latach 1832–1856 namiestnik Królestwa Polskiego.

Był jednym z wybitniejszych i okrutniejszych dowódców rosyjskich. Od najmłodszych lat szykowany był przez rodzinę do służby wojskowej. W 1800 ukończył Pażewski Korpus Kadetów został mianowany porucznikiem armii carskiej i adiutantem cara Rosji Pawła I. W latach 1806–1812 brał udział w wojnie z Imperium Osmańskim. W 1811 mianowany generałem-majorem, a w 1813 generałem-lejtnantem. Uczestniczył w walkach z Napoleonem I w Rosji i walkach wojsk rosyjskich w Europie m. in. w bitwie pod Lipskiem. W l. 1813 - 1814 dowódca dywizji. W l. 1817 - 1819 służył u boku wielkiego księcia Mikołaja Pawłowicza, a potem dowodził gwardyjska dywizją piechoty, w której służył przyszły car Mikołaj I, co przysłużyło się szybkiej kariery, jako jednamu z najbliższych osób Mikołaja I. Od 1825 dowódca korpusu. Był członkiem Sądu Najwyższego sądzącym dekabrystów. Od 1826 dowódca wojsk na Kaukazie, a od marca 1827 namiestnik cara w tym rejonie.

Podczas wojny z Persją w latach 1826–1828 naczelny dowódca rosyjskimi wojsk na Kaukazie. W 1827 odniósł zwycięstwo w bitwie pod Jelizawietpolem i zdobył dla Rosji Erewań i Nachiczewań w Armenii. Następnie skierował wojska rosyjskie na Teheran, zmuszając tym samym Persję do zawarcia niekorzystnego dla niej pokoju. W nagrodę otrzymał w 1828 roku dziedziczny tytuł "hrabiego erewańskiego".

Jako wódz naczelny wojsk Imperium Rosyjskiego, w kampanii 1830 - 1831 przeciwko Polsce, stłumił powstanie listopadowe. Jego wojska wsławiły się szczególnym okrucieństwem w trakcie kampanii na Litwie. We wrześniu 1831 zdobył Warszawę, co znacznie przyspieszyło upadek powstania. W nagrodę za udaną kampanię pacyfikacyjną otrzymał tytuł kniazia warszawskiego i został namiestnikiem carskim w tzw. Carstwie Polskim. Prowadził politykę rusyfikacji narodu polskiego. Był również jednym z dowódców w wojnie rosyjsko-tureckiej 1828–1829 oraz wodzem naczelnym korpusu wojsk rosyjskich tłumiącego powstanie węgierskie w 1849. W 1853 objął obowiązki dowódcy Armii Naddunajskiej i do 1856 roku kierował nią w wojnie krymskiej. Za liczne zasługi i osiągnięcia na polu walki otrzymał stopień generała feldmarszałka. Jego rządy w Polsce nazywa się "nocą paskiewiczowską".

Za wierną służbę otrzymał od cara dawną królewszczyznę Homel na Białorusi, gdzie wybudował ogromny pałac i dokąd po 1831 przewiózł z Warszawy pomnik księcia Józefa Poniatowskiego dłuta Bertela Thorvaldsena. Dobra Homel pozostały w rękach jego syna i wnuka do 1918. Wnuk, ostatni kniaź warszawski, znany był wśród okolicznego ziemiaństwa z życzliwości dla Polaków. Wdowa po nim została po rewolucji październikowej w Rosji, umierając w domu starców w latach 20. XX wieku.