Konstanty Mikołajewicz Romanow

Z Wikipedii

Konstanty Mikołajewicz Romanow (ros. Константин Николаевич) (ur. 21 września 1827 w Sankt Petersburgu, zmarł 29 stycznia 1892 w Pawłowsku) – wielki książę Rosji, generał-admirał 1831.

Drugi syn Mikołaja I Pawłowicza cesarza Rosji, króla Polski i wielkiego księcia Finlandii, i Aleksandry Fiodorowny (córki Fryderyka Wilhelma III Hohenzollerna - króla Prus, i Luizy Pruskiej, córki Karola II - księcia meklemburskiego na Strelitz), brat cara Aleksandra II.

Wielki admirał floty rosyjskiej, następnie namiestnik Królestwa Polskiego od 1862 do 31 października 1863.

W Sankt Petersburgu 11 września 1848 poślubił Aleksandrę Sachsen-Altenburg (ur. w Altenburgu 8 lipca 1830, zmarła w Sankt Petersburgu 6 lipca 1911), córkę Józefa Wettyna, księcia saskiego na Altenburgu i Amelii Wirtemberskiej. Para miał 6 dzieci:

1. Mikołaja Konstantynowicza (1850-1918),
2. Olgę Konstantinownę (1851-1926), królową Grecji,
3. Werę Konstantinownę (1854-1912),
4. Konstantyna Konstantynowicza (1858-1915),
5. Dymitra Konstantynowicza (1860-1919),
6. Wiaczesława Konstantynowicza (1862-1879).

Od piątego roku życia pozostawał pod opieką admirała Fryderyka von Lütkego. Od dziecka został przeznaczony do marynarki wojennej. Wkrótce nauczył się żeglować i został najmłodszym żeglarzem, który opłynął glob ziemski.

Pomimo iż posiadał już tytuł wielkiego księcia, traktowany był z woli ojca jak zwykły kadet, co miało mu pomóc w zapoznaniu się z realiami codziennego życia w Rosji. Wykazywał nieprzeciętne zdolności lingwistyczne, już jako dziecko rozmawiał po rosyjsku, angielsku, niemiecku i francusku. Mając osiem lat był w stanie przetłumaczyć Odyseję Homera. Otrzymał od swoich rodziców mały jacht, którym żeglował między Peterhofem i Kronsztadem. Oprócz zamiłowania do żeglarstwa Konstanty lubił muzykę i kochał rysowanie. Mając dziesięć lat otrzymał swoje pierwsze bojowe zadanie - został umieszczony na warcie w deszczu i burzy.

W 1846 r. wyjechał ze swoją siostrą Olgą do Stuttgartu, gdzie w Altenburgu poznał księżniczkę Aleksandrę. Zauroczony księżniczką, Konstantyn postanowił ją poślubić. 12 października 1847 księżniczka przyjechała do Rosji, a 11 września 1848 poślubiła Wielkiego Księcia Konstantego oraz przyjęła imię Aleksandry Józefównej; nazywano ją później Aunt Sanny.

W 1849 r. jako młody oficer wziął udział w kampanii austriackiej przeciw powstaniu węgierskiemu. Od 1850 członek Rady Państwa i przewodniczący Komitetu ds. zmian regulaminów. Od 1852 towarzyszący szefowi Głównego Sztabu Morskiego, a od 1853 pełniący obowiązki szefa sztabu Marynarki Wojennej. W 1855 jego najstarszy brat został cesarzem Rosji i już jako Aleksander II, powierzył kierowanie Morskim Ministerstwom. Kierował ministerstwem do 1881. Pod jego kierownictwem prowadzono prace nad przejściem Marynarki Wojennej na okręty o napędzie parowym. Był orędownikiem zniesienia kar cielesnych w Marynarce. Podczas wojny krymskiej dowodził flotą w Kronsztadzie, wnosząc znaczny wkład w odbudowę i reorganizację floty rosyjskiej, zniszczonej w czasie wojny wschodniej. Od 1857 członek tajnego Komitetu ds. chłopstwa w Rosji. Od 1860 r. przewodniczący Komitetu ds. włościan, zaangażowany w prace przy projektach wielu liberalnych reform, zwłaszcza zniesienia poddaństwa, uwłaszczenia włościan, reformy sądownictwa, zniesienia kar cielesnych i in. Był autorem projektu wprowadzenia przedstawicielstwa obywateli z wyboru do Rady Państwa.

W 1862 r. został mianowany namiestnikiem Królestwa Polskiego, na terenie którego władze rosyjskie wprowadziły w 1861 stan wojenny. Serdecznie powitany przez administrację rosyjską. Próbował przeprowadzić reformy mające zapobiec powstaniu wprowadzając postanowienia o autonomii Królestwa oraz powołując Polaków na stanowiska gubernatorów cywilnych. Stosował politykę półśrodków, wobec sprzeciwu społeczeństwa polskiego na ugodę z zaborcą nie udało mu się zapobiec powstaniu. 3 lipca 1862 czeladnik krawiecki Ludwik Jaroszyński strzelił do wielkiego księcia Konstantego. W 1863 zarządził przeprowadzenie branki do wojska rosyjskiego, co przyspieszyło wybuch powstania styczniowego. Kiedy Królestwo Polskie odwiedził jego bratanek Aleksander, przyszły car Aleksander III, nazwał swojego wuja niezdarnym Saszą. W sierpniu 1863 Konstanty złożył rezygnację i został 31 października odwołany do Sankt Petersburga, gdzie otrzymał ponownie dowództwo nad Marynarką Wojenną. Wprowadził reformy i ulepszył warunki oraz zniósł kary cielesne. W 1864 popierał wprowadzenie reformy sądownictwa w Rosji. W latach 1865-1881 przewodniczący Rady Państwa.

Od 1865 r. Konstanty popierał ideę konstytucji w Rosji i w 1881 r. poparty przez Aleksandra II wprowadził częściową konstytucję. Wkrótce car zginął w zamachu, a cesarz Aleksander III obalił konstytucję niszcząc także dokument. Ponieważ nigdy nie polubił swojego wuja-liberała – poprosił go o rezygnację z zajmowanego stanowiska dowódcy marynarki. Po rezygnacji Konstanty spędzał większość czasu za granicą albo w swojej krymskiej posiadłości. Tutaj zaprzyjaźnił się z artystami i naukowcami, którymi gardził Aleksander III. Na Krymie poznał balerinę Annę Wasiljewnę Kuzniecową. Gdy dwa lata później Anna umarła na szkarlatynę, żona Konstantego posłała mężowi telegram kondolencyjny.

W wyniku reformy cara Aleksandra III, utracił tytuł wielkiego księcia, zadawalając się jedynie rangą księcia. W 1889 r. zachorował po raz pierwszy. W wyniku ciężkiej choroby zmarł 25 stycznia 1892. Żona przeżyła księcia Konstantego i zmarła w 1911 r.

[edytuj] Bibliografia

Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 13 Moskwa 1973.