Języcznik zwyczajny

Z Wikipedii

Języcznik zwyczajny
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Gromada	paprotniki
Klasa	paprocie
Rząd	zanokcicowce
Rodzina	zanokcicowate
Rodzaj	języcznik
Gatunek	języcznik zwyczajny
Nazwa systematyczna
Phyllitis scolopendrium L. Newm.
Synonimy
Asplenium scolopendrium L. - Flora Europaea
Kategoria zagrożenia w Polsce (CzL) EX EW E [E] V [V] R Kategoria: wymierający na izolowanych stanowiskach
Galeria zdjęć i grafik

Języcznik zwyczajny(Phyllitis scolopendrium ), zwyczajowo nazywany także językiem jelenim - gatunek paproci należący do rodziny zanokcicowatych. Roślina bywa uprawiana.

Spis treści 1 Rozmieszczenie geograficzne 2 Morfologia 3 Biologia 4 Ekologia 5 Zagrożenia i ochrona 6 Zastosowanie 7 Przypisy

[edytuj] Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Azji, Europie i północnej Afryce. W Polsce występuje rzadko; głównie w Karpatach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Nieliczne stanowiska ma także na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach oraz na Roztoczu^[1]. Jedynym w Sudetach miejscem występowania paproci jest rezerwat przyrody "Wąwóz Myśliborski".

[edytuj] Morfologia

Liście

Duże (15-60 cm długości i 3,5-6 cm szerokości), językowate, niepodzielone liście, co jest wyjątkiem wśród paproci. Są zimotrwałe, mają sercowatą nasadę i zaostrzony koniec, a ich brunatny ogonek pokryty jest łuskami. Wyrastające bezpośrednio z kłącza liście tworzą pióropusz. Brak oddzielnych liści zarodnionośnych. Ogonek liściowy jest pokryty brunatnymi luskami

Zarodnie

Wyrastają na górnej części środkowych liści płonnych, które w okresie zarodnikowania przekształcają się w liście zarodnionośne. Kupki zarodni na spodniej stronie liści, w młodości otoczone zawijką. Mają długość 1-2,5 cm i wyrastają liniowo w równoległych szeregach.

Kłącze 

Podnoszące się, krótkie, o grubości ok. 0,5 cm i pokryte brunatnymi łuskami.

[edytuj] Biologia

Bylina. Jasnobrunatne zarodniki dojrzewają od lipca do września, kiełkują po ok. 30 dniach.

[edytuj] Ekologia

Roślina rośnie w cienistych, wilgotnych lasach, na skałach, zwłaszcza wapiennych, w żlebach. Szczególnie preferuje kamieniste, północne lub północno-wschodnie zbocza, głównie w reglu dolnym^[1]. Hemikryptofit. Występuje przeważnie w populacjach liczących do kilkudzisuęciu osobników. Najliczniejsza populacja (ok. 2500 osobników) występuje w Beskidzie Niskim. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Tilio platyphylli-Acerion pseudoplatani, Ass. Phyllitido-Aceretum^[2].

[edytuj] Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisła ochroną gatunkową.

W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest umieszczony w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych na izolowanych stanowiskach poza głównym obszarem swojego występowania (kategoria zagrożenia [E])^[3]. Zagrożony jest przez wykopywanie i przesadzanie do ogrodów i na cmentarze^[1].

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina ozdobna - ze względu na swoje piękne liście bywa uprawiany jako roślina ozdobna. W sprzedaży dostępne są sadzonki pochodzące z Azji lub północnej Afryki. Najlepiej rozmnażać go przez podział, typowy gatunek można rozmnażać również przez zarodniki, nie należy tego robić z odmianami ozdobnymi, gdyż zarodniki nie zachowują cech organizmu macierzystego. Wymaga półcienistego lub cienistego miejsca o stałej wilgotności i próchnicznej gleby. Może być uprawiany w domu, jako roślina doniczkowa, wymaga wtedy wstawienia doniczki do większego pojemnika z wilgotnym torfem i stałego nawilżania. Od maja do września należy umiarkowanie nawozić.

Przypisy