Jadwiga Jędrzejowska
Z Wikipedii
Jadwiga Jędrzejowska, zamężna Galert (ur. 15 października 1912 w Krakowie, zm. 28 lutego 1980 w Katowicach) - tenisistka polska, finalistka Wimbledonu w grze pojedynczej, zwyciężczyni mistrzostw Francji w grze podwójnej, wielokrotna mistrzyni Polski.
Spis treści |
[edytuj] Kariera
W czasie wieloletniej kariery broniła barw AZS Kraków, Legii Warszawa, Partyzanta Bydgoszcz, a po II wojnie światowej klubów katowickich - Pogoni i Baildonu Katowice. W latach 1927-1966 zdobyła 65 tytułów mistrzyni kraju (w singlu, deblu i mikście), ponadto 28 razy triumfowała w międzynarodowych mistrzostwach Polski. Jej przewaga nad krajowymi rywalkami była tak duża, że w 1938 związek tenisowy przyznał jej tytuł mistrzyni Polski bez gry.
Sławę zdobyła jednak przede wszystkim na kortach światowych. W 1931 debiutowała na Wimbledonie, ale odpadła już w I rundzie z dawną mistrzynią tego turnieju, Brytyjką Kathleen McKane Godfree. Na tym samym turnieju osiągnęła w 1937 finał, co pozostaje do dzisiaj największym sukcesem w historii polskiego tenisa. W półfinale Jędrzejowska pokonała Alice Marble (mistrzynię Wimbledonu dwa lata później), w finale prowadziła z Brytyjką Dorothy Round 4:2 i 30:15 w decydującym secie, by ostatecznie przegrać 2:6, 6:2, 5:7. Polka była również w finale mistrzostw USA we wrześniu 1937, w którym uległa Anicie Lizanie z Chile 4:6, 2:6. Trzeci finał wielkoszlemowy w singlu osiągnęła w 1939 na kortach im. Rolanda Garrosa, przegrywając z Francuzką Simone Mathieu 3:6, 6:8.
Jedyny tytuł wielkoszlemowy zdobyła w 1939 na mistrzostwach Francji. Wygrała debla w parze z Mathieu, tą samą, której uległa w finale gry pojedynczej; para polsko-francuska okazała się w decydującym meczu lepsza od duetu Alice Florian i Hella Kovac 7:5, 7:5. Na tym samym turnieju w 1936 Jędrzejowska osiągnęła finał debla w parze z Susan Noel, przegrywając z Mathieu i Billie Yorke w trzech setach (6:2, 4:6, 4:6). Jedyny raz w okresie powojennym Jadwiga Jędrzejowska była w finale turnieju wielkoszlemowego w 1947 - również na mistrzostwach Francji, ale tym razem w grze mieszanej; w parze z Rumunem Cristeą Caralulisem uległa jednak aż 0:6, 0:6 duetowi Eric Sturgess i Sheila Piercey Summers.
Poza turniejami wielkoszlemowymi odnosiła sukcesy także w imprezach nieco niższej rangi. W grze pojedynczej wygrywała m.in. mistrzostwa Londynu, międzynarodowe mistrzostwa Węgier, Austrii, Irlandii Północnej, Walii. Wygrała również prestiżowe międzynarodowe mistrzostwa Włoch w Rzymie w grze mieszanej, występując w parze ze słynnym australijskiem tenisistą i trenerem Harry Hopmanem. W 1937 nie przyjęła propozycji przejścia na status zawodowy (do tzw. cyrku Tildena). W rankingu światowym była klasyfikowana w 1936 na 6. miejscu, w latach 1937-1939 na 5. miejscu. Jej kariera międzynarodowa została przerwana przez wojnę światową; okres okupacji spędziła w Polsce, nie grając w tenisa. Jak sama wspominała, odrzuciła propozycję gry w Niemczech, stwierdzając, że zakończyła już karierę sportową. W rzeczywistości kontynuowała jednak występy po 1945, sukcesy odnosząc jednak już głównie na kortach krajowych. Zdobywając kolejne tytuły mistrzyni Polski w latach 60. stała się przykładem wyjątkowej długowieczności sportowej.
Grała sprzętem firmy Slazenger. Nazywana popularnie za granicą "Jed" lub "Ja-Ja" (jej nazwisko było za trudne do wymówienia), udzielała się tenisowo także w życiu towarzyskim. Była m.in. partnerką mikstową króla Szwecji Gustawa V; w czasie wojny król upominał się u władz niemieckich o umożliwienie jej wyjazdu z okupowanej Polski, z czego nie skorzystała. Dysponowała silnym forhendem, z czasem wypracowała także dobre uderzenie bekhendowe. Wśród swoich dobrych uderzeń wymieniała także plasowany serwis, smecz (z zastrzeżeniem, że nie grała zbyt chętnie przy siatce) i przede wszystkim skrót z bekhendu. Na kortach wyróżniała się także uśmiechem; w prasie amerykańskiej napisano "Musiała dopiero przyjechać mała Polka, żeby pokazać naszym tenisistkom, iż można przegrywać z uśmiechem". Miało to szczególne znaczenie w epoce, w której pierwsza porażka była w stanie załamać karierę takiej gwiazdy tenisa jak Suzanne Lenglen.
W 1936 i 1937 Jadwiga Jędrzejowska triumfowała w Plebiscycie "Przeglądu Sportowego". Otrzymała także Państwową Nagrodę Sportową w 1937. Została odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, pierwszym w PRL tytułem "Zasłużonej Mistrzyni Sportu". W 1977 została trzecią po Stanisławie Marusarzu i Waldemarze Baszanowskim laureatką Nagrody im. Janusza Kusocińskiego, przyznawanej za postawę sportową i obywatelską. W 1955 ukazały się jej wspomnienia Urodziłam się na korcie (w opracowaniu Kazimierza Gryżewskiego).
[edytuj] Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych
- Gra pojedyncza
| Turniej | Rok | Osiągnięcie | Przeciwniczka | Wynik |
|---|---|---|---|---|
| Wimbledon | 1937 | finał | Dorothy Round | 2:6, 6:2, 5:7 |
| mistrzostwa USA | 1937 | finał | Anita Lizana | 4:6, 2:6 |
| mistrzostwa Francji | 1939 | finał | Simone Mathieu | 3:6, 6:8 |
- Gra podwójna
| Turniej | Rok | Osiągnięcie | Partnerka | Przeciwniczki | Wynik |
|---|---|---|---|---|---|
| mistrzostwa Francji | 1936 | finał | Susan Noel | Simone Mathieu i Billie Yorke | 2:6, 6:4, 6:4 |
| mistrzostwa USA | 1938 | finał | Simone Mathieu | Alice Marble i Sarah Palfrey Cooke | 6:8, 6:4, 6:3 |
| mistrzostwa Francji | 1939 | wygrana | Simone Mathieu | Alice Florian i Hella Kovac | 7:5, 7:5 |
- Gra mieszana
| Turniej | Rok | Osiągnięcie | Partner | Przeciwnicy | Wynik |
|---|---|---|---|---|---|
| mistrzostwa Francji | 1947 | finał | Cristea Caralulis | Eric Sturgess i Sheila Summers | 0:6, 0:6 |
[edytuj] Występy w turniejach wielkoszlemowych
| Turniej | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1940 | 1941-44 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | Kariera (SR) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Australia |
A | A | A | A | A | A | A | A | A | A | – | – | A | A | A | 0 / 0 |
 Francja |
2R | A | 1R | 3R | A | 3R | SF | A | F | – | R | A | 3R | 3R | 1R | 0 / 9 |
 Wimbledon |
1R | 3R | 3R | 4R | QF | SF | F | QF | QF | – | – | – | A | 2R | A | 0 / 10 |
 USA |
A | A | A | A | A | A | F | QF | A | A | A | A | A | A | A | 0 / 2 |
| SR | 0 / 2 | 0 / 1 | 0 / 2 | 0 / 2 | 0 / 1 | 0 / 2 | 0 / 3 | 0 / 2 | 0 / 2 | 0 / 0 | 0 / 0 | 0 / 0 | 0 / 1 | 0 / 2 | 0 / 1 | 0 / 21 |
- Legenda
| 1R | 2R | 3R | 4R | = 1, 2, 3, 4 runda |
| QF | = ćwierćfinał | |||
| SF | = półfinał | |||
| F | = finał | |||
| W | = zwycięstwo | |||
| A | = nie uczestniczyła w turnieju |
| – | = turniej nie odbywał się |
| R | = turniej ograniczony do francuskich graczy i przeprowadzony pod okupacją niemiecką |
| SR | = stosunek liczby zwycięstw w turniejach Wielkiego Szlema do liczby rozegranych turniejów |
[edytuj] Źródła
- Zbigniew Dutkowski, T - jak tenis, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1979
- Jadwiga Jędrzejowska, Kazimierz Gryżewski, Urodziłam się na korcie, Wydannictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1971
- Mała encyklopedia sportu, tom I: A-K, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1984
- Dżadża, Marcin Bojanowski, Polityka 3/2007
