Jakobini polscy

Z Wikipedii

Jakobini polscy, hugoniści (właściwie Zgromadzenie Obywateli Ofiarujących Pomoc i Posługę Magistraturom Narodowym w Celu Dobra Ojczyzny) - nazwa radykalnej grupy zwolenników rewolucyjnych przemian społecznych i ustrojowych w latach 1793-1796, skrzydła Stronnictwa Patriotycznego. Wywodzili się z Kuźnicy Kołłątajowskiej, więc za swego przywódcę uważali Hugona Kołłątaja. Jakobini polscy to pejoratywna nazwa nadana im przez zwolenników konfederacji targowickiej.

Jakobini polscy odegrali znaczną rolę w przygotowaniu i przeprowadzeniu insurekcji warszawskiej podczas powstania kościuszkowskiego (17-18 kwietnia 1794), a także insurekcji wileńskiej. Wzorowali się na jakobinach francuskich. Dążyli do likwidacji monarchii, zniesienia pańszczyzny i poddaństwa chłopów, zrównania stanów, a także ograniczenia przywilejów Kościoła. Przyczynili się do rozruchów w Warszawie 9 maja i 28 czerwca 1794, w wyniku których doszło do samosądów na targowiczanach. Po tych wydarzeniach Tadeusz Kościuszko rozwiązał klub. Reaktywowani pod nazwą Zgromadzenie dla Utrzymania Rewolucji i Aktu Krakowskiego. Po 1798 związani z Towarzystwem Republikanów Polskich i Deputacją Polską. Część z nich zajmowała stanowiska we władzach Księstwa Warszawskiego. Działalność jakobinów na krótko odżyła podczas powstania listopadowego (Towarzystwo Patriotyczne)

Główni działacze:

• Hugo Kołłątaj
• gen. Jakub Jasiński
• Józef Pawlikowski
• Jan Alojzy Orchowski
• Józef Zajączek
• Tomasz Maruszewski
• Józef Neyman
• Józef Kalasanty Szaniawski
• Jan Czyński