Jan Herburt

Z Wikipedii

Jan Herburt z Felsztyna
Jan Herburt kasztelan sanocki, łac. Joannes Herborth de Fulstin ^[1]
Herburt
Data urodzenia	1524
Miejsce urodzenia	Felsztyn
Data śmierci	1578
Miejsce śmierci	Felsztyn

Rodzice	Jan Herburt podkomorzy przemyski Jadwiga córka Piotra Chwala z Rozłowa, dziedzica na Pełniatyczach
Dzieci	Jadwiga, Barbara, Elżbieta, Jan Szczęsny, Kasper Szymon oraz Krzysztof

Jan Herburt, łac. Joannes Herborth de Fulstin herbu Herburt (ur. ok. 1524 Felsztyn, zm. 1578 Felsztyn) - syn Jana Herburta podkomorzego przemyskiego i Jadwigi córki Piotra Chwala z Rozlowa, dziedzica na Pełniatyczach. Ożeniony z Katarzyną Drohojowską h. Korczak - polski historyk, humanista, kasztelan sanocki oraz starosta przemyski, autor wielu dzieł o tematyce dyplomatycznej, szwagier Piotra Kmity.

Był absolwentem Katedry Reguł Prawa Akademii Krakowskiej. Studia kontynuował w Lowanium w Belgii i Niemczech w zakresie filozofii oraz prawa. Po powrocie do kraju został mianowany sekretarzem króla Zygmunta Augusta, a następnie podkomorzym przemyskim, kasztelanem sanockim, starostą przemyskim, mościckim i medynieckim. W spadku po ojcu otrzymał w roku 1555 wieś Buniowice wraz z dobrami Pietnica, Podgrodzie i Tarnawa w dystrykcie sanockim. Na prośbe kanclerza koronnego Jana Osieckiego ułożył alfabetyczny zbiór praw polskich. Jest również autorem dzieł o tematyce religiejnej, dogmatyczno-polemicznej "Locorum de fide communium" w której bronił wiary katolickiej przed rozmaitymi sektami. Autor historii Polski do roku 1548. Po śmierci Zygmunta Augusta był posłem do Francji po nowo wybranego króla Henryka Walezego. W okresie bezkrólewia stronnik cesarza Maksymiliana II jako pretendenta do tronu polskiego a następnie Stefana Batorego oraz stronnik Jana Zamojskiego. Wydał w Bazylei (Joannes Herbertus de Fulstin, Chronica sive historiae Polonicae compendiosa, Basileae, 1571, p. 338) , Gdańsku i Królewcu i to kilkakrotnie Historię Polski napisaną po łacinie ^[2]. Opisał w niej m.in. bitwę pod Grunwaldem, a także Historię królów i książąt polskich (fr. Histoire des roys et princes de Poloigne, composée en latin et divisée en XX livres par, Jean Herburt de Fulstin, Traduite de latin en françois [par Fr. Bauduin], Paris, P. L'Huilier, 1573). Z innych opracowań wydane po śmierci Statuta Regni Poloniae[1] ^[3]. W okresie panowania Stefana Batorego uczestniczył w rokowaniach sojuszniczych Rzeczypospolitej ze Szwecją celem wspólnego ataku na Rosję. Brał czynny udziała w redagowaniu uchwał konfederacji warszawskiej o pokoju religijnym i praw wyznaniowych, był jednym z redaktorów artykułów zwanych henrykowskimi. Potomstwo; córki Jadwigę za Marcina Ossolińskiego, Barbarę za Czernego, Elżbietę za Hieronima Wołłowicza, synów Jana Szczęsnego, Kaspra Szymona kanonika krakowskiego oraz Krzysztofa zmarłego w młodym wieku w roku 1558.

Rodzeństwo Jana Herburta:

Walenty Herburt (1524-1572) biskup przemyski,
Stanisław Herburt (<1524-1584) kasztelan lwowski,
Mikołaj Herburt (>1524-1593) kasztelan przemyski, starosta lwowski, wojewoda podolski
Barbara Kmita

[edytuj] Źródła

Inwentarz Metryki Koronnej

Przypisy

↑ "Then obras kształt y postacz czlowieka zacnego Herburta Jana kastel Sanocz' starosti Przemi', Wirażon oznacza twarz także z uroda, Liecz rozum ... s cnoty Które w nim tak istaniały, że miedzy walieczne Moga bycz poczytany senathory zaczne, Acz twarz liecz wieczej cznota iego y zdobiła Po śmierczi nieśmiertelnym prawie uczyniła. Chocz byl rodu zacznego zacznieiszi cznotami Mial w rodzie kastellany drugie z infulami, W nim prawie w infula szenatorskim królem ...tni tak roda pokoiem W poszestwiech w czudzich stronach pospolitei rzeczi Sluzjil thes do Franczy ieźdżacz dlia iei rieczy. Także y do Sweczie thesz piorem iei slużil ...Pisacz wiele praczy uzyl. Sława i dlia cznoth iego cziny nieśmiertelnim W niebie dożywoczie thim życie skazytelnym Potomkom obraz twarzi tu s kstaltem zostawil W piśmiech y w swych poslugach cnoth wzorem byl Przypacz że się potomku w nich wonimiarknia Życiem dobrim do cznoti y w iego zaslugi Nasladniacz cznot ... wiziiesz wiek dlugi." (Wiersz z epoki umieszczony u dołu obrazu. Trzy kropki oznaczają, że tekst jest nieczytelny)
↑ Jan Herburt. Chronica sive historiae Poloniae compendiosa, ac per certa librorum capita ad facilem memoriam recens facta descriptio. Bazylea 1571. Zaktualizowana kronika biskupa warmińskiego Marcina Kromera. Oryginał [w:] Druki XVI w. w Bibliotece Głównej SGH
↑ Jan Herburt Statuta Regni Poloniae in ordinem alphabetici digesta, Zamość 1597, (pierwsze wydanie 1563). Ogół norm prawnych dotyczących całego terytorium Królestwa Polskiego, zebrany i ułożony w jedną całość. Oryginalny układ, zapewniający zarazem łatwe korzystanie. Pomimo braku oficjalnego sejmowego zatwierdzenia, był przez ponad dwa stulecia w stałym użyciu i doczekał się kolejnych wydań. Oryginał [w:] Druki XVI wieku w Bibliotece Głównej SGH