Jan Morawiec

Z Wikipedii

Jan Morawiec (ur. 25 marca 1915 r. w Remiszewicach, pow. Brzeziny, zm. 15 stycznia 1948 r. w komunistycznym więzieniu na Mokotowie w Warszawie) – działacz obozu narodowego, członek Okręgu Bojowego Kielce, NOW i NSZ, prezes Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej Ziem Wschodnich, szef Oddziału IV PAS KG NZW, ps. "Henryk", "Remisz", "Rębacz", "Tajfun", "Paweł", "Mieczysław"

Był synem Rocha Morawca i Bronisławy z domu Płachta. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Będkowie, a następnie do gimnazjum w Koluszkach, którego jednak nie ukończył (przerwał naukę w klasie maturalnej) z powodu trudności finansowych. Był zaangażowany w działalność harcerską, czynnie uprawiał też sport (zwłaszcza dyscypliny lekkoatletyczne, w których miał wiele sukcesów), biorąc udział w licznych konkursach. Pisał wiersze i opowiadania; rozpoczął pracę nad powieścią z życia wsi, inspirowaną dziełem Władysława reymonta Chłopi, której jednak na skutek wybuchu II wojny światowej nie ukończył. Wcześnie został członkiem Stronnictwa Narodowego. W latach 1936-1937 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce artylerii nadbrzeżnej Marynarki Wojennej; w wojsku w dalszym ciągu wykorzystywał swe talenty literackie (prowadził gazetkę o treści patriotycznej i morskiej - niektóre teksty pisał w gwarze kaszubskiej); swoje utwory podpisywał głównie pseudonimem "Remisz"; prowadził również działalność patriotyczno-propagandową, wygłaszając liczne prelekcje dla młodszych żołnierzy. Wówczas zdał maturę. Następnie podjął pracę w Ministerstwie Komunikacji w Warszawie. Brał udział w wojnie obronnej 1939 r. w załodze Helu w stopniu starszego marynarza. Po kapitulacji dostał się do niewoli niemieckiej, ale jeszcze w październiku 1939 r. udało mu się uciec. Powrócił w Kieleckie, gdzie włączył się do działalności podziemnej w ramach siatki konspiracyjnej, tworzonej przez mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. "Hubal", później nazwaną Okręgiem Bojowym Kielce. Działał na obszarze powiatów Brzeziny i Tomaszów Mazowiecki, organizując grupy podziemne i szkoląc je. Po rozbiciu Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr. H. Dobrzańskiego pod koniec kwietnia 1940 r., przeszedł do Organizacji Wojskowej Stronnictwa Narodowego, późniejszej NOW. W poł. 1942 r. przyłączył się do grupy rozłamowej w NOW, która współtworzyła Narodowe Siły Zbrojne. Został oficerem do zadań specjalnych Oddziału I Organizacyjnego KG NSZ. Przeprowadzał liczne inspekcje w terenie; dzięki odwadze i sprawności fizycznej 6-krotnie uszedł obławom niemieckim. W 1944 r. objął funkcję szefa Oddziału I Organizacyjnego Komendy Okręgu III Lubelskiego NSZ. Po ustabilizowaniu się linii frontu na Wiśle działał na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. Został szefem Oddziału I Organizacyjnego Komendy Ziem Wschodnich NSZ. 29 grudnia 1944 r. został aresztowany przez NKWD, ale 4 stycznia 1945 podczas nocnego przesłuchania zbiegł z siedziby NKWD w Lublinie, wyskakując oknem z pierwszego piętra. 4 lutego 1945 stanął na czele Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej Ziem Wschodnich. W lipcu 1945 r. podporządkował ją KG Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Otrzymał awans do stopnia kapitana. Jednocześnie od kwietnia 1945 r. pełnił funkcję szefa Oddziału IV PAS KG NZW. Pomimo coraz większych trudności rozbudował pion Pogotowia Akcji Specjalnej. 2-krotnie udawało mu się wymknąć z kotłów zastawianych przez UB; 13 marca 1946, podczas drugiej próby aresztowania, w Łodzi, ranił dwóch funkcjonariuszy UB i zbiegł do Warszawy. Ostatecznie 22 marca 1946 r. został aresztowany w Warszawie; podczas aresztowania został ranny. Po brutalnym śledztwie, w którym wykazywał bardzo dużą odwagę, dodając otuchy pozostałym więźniom, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go, razem z szefem I Oddziału KG kpt. T. Zawadzińskim "Wojciechem", szefem wywiadu por. L. Roszkowskim "Tomaszem" i szefemI Obszaru mjr M. Grygorcewiczem "Ostromirem" 3 listopada 1947 r. na karę śmierci (Grygorcewiczowi wyrok zamineniono na 15 lat więzienia). Został stracony 15 stycznia 1948 r. w więzieniu mokotowskim; wyrok wykonał dowódca plutonu egzekucyjnego, st. sierż. Piotr Śmietański.

15 września 1992 r. jego wyrok został unieważniony.