Koluszki

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta w województwie łódzkim. Zobacz też: inne znaczenia nazwy Koluszki.

Współrzędne: 51°45' N 19°48' E51.75 19.8 (Koluszki)

Koluszki

Gmina
- rodzaj

Koluszki
miejsko-wiejska

Prawa miejskie

1949

Burmistrz

Sławomir Wochna

Powierzchnia

9,41 km²

Położenie

51° 45' N
19° 48' E

Wysokość

211 m n.p.m.

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

13 331
1416,7 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

95-040

Tablice rejestracyjne

ELW

Położenie na mapie Polski

Koluszki

TERC10
(TERYT)

1101206034

Urząd miejski³

ul. 11 Listopada 65
95-040 Koluszki
tel. 44 725-67-00; faks 44 714-58-40
(e-mail)

Strona internetowa miasta

Pomnik pamięci poległych i pomordowanych w II wojnie światowej

Koluszki – miasto w woj. łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Koluszki. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. piotrkowskiego. Miasto położone na Równinie Koluszkowskiej, pomiędzy Wysoczyzną Rawską a wyniesieniami Garbu Łódzkiego - pozostałością dawnych lodowców, na skraju źródłowego odcinka doliny rzeki Mrogi. Duży węzeł kolejowy oraz ośrodek przemysłowy (odlewnia). Baza paliw płynnych, połączona rurociągiem z rafinerią w Płocku.

Lokalny ośrodek usługowy. Prawa miejskie od 1949 roku. Liczy 16,4 tysięcy mieszkańców z przyległymi miejscowościami (Żakowice, Felicjanów, Katarzynów, Zygmuntów). Drugim po Koluszkach skupiskiem ludności na terenie gminy jest Gałkówek.

[edytuj] Historia

1399 - pierwsza wzmianka o Koluszkach, kiedy to wieś Coluszcovice została zarejestrowana w księgach sądowych. Koluszki wchodziły w skład ówczesnego powiatu brzezińskiego należącego do województwa łęczyckiego .
XIV/XV - poprzez Koluszki przechodził ważny szlak handlowy zwany bałtycko-ruskim. Wiódł on od Łęczycy, przez Brzeziny, Koluszki, Inowłódz, Opoczno do Sandomierza
1775 - w Koluszkach mieszka 41 osób w 13 domach
1790 - Koluszki posiadają 19 domów, młyn, browar, karczmę i tartak
1797 - w pobliżu osady powstały cztery kolonie czynszowe, w których zamieszkiwało 20 rodzin kolonistów niemieckich. Osady te to Katarzynów, Felicjanów, Stefanów i Słotwiny
1831 - powstaje część obecnych Koluszek - Kowalszczyzna, w której istnieje folwark i kolonia Wypalenisko
koniec XIX wieku - wszystkie wyżej wymienione miejscowości weszły w skład osady Koluszki
2 września 1846 - po raz pierwszy z Koluszek do Piotrkowa Trybunalskiego wyrusza pociąg na linii Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej
19 listopada 1865 - połączenie kolejowe Koluszek z Łodzią Fabryczną (Droga Żelazna Fabryczno-Łódzka). W 1863 roku pojawił się projekt budowy linii Rokiciny–Łódź–Kalisz, który został odrzucony. Powodem odmowy stała się doktryna wojenna Rosji, która zakładała, że dzięki rzadkiej sieci kolejowej na terenie Królestwa Polskiego ewentualny atak na Rosję będzie mocno spowolniony. Dopiero w 1864 roku wykonano projekt połączenia Łodzi z koleją Warszawsko–Wiedeńską, który zawierał również wariant jej ewentualnego przedłużenia do Kalisza. Projekt przyjęto, lecz jedynie w wariancie do Łodzi, bez pozwolenia na przedłużenie trasy. Według koncesji stacja węzłowa miała się znajdować między Rogowem, a Rokicinami, a na ostateczną pozycję wybrano Koluszki. Koncesja obejmowała eksploatację linii przez kolejne 75 lat. Prace budowlane trwały trzy miesiące i zostały przeprowadzone w roku 1865, jednak pociągi pasażerskie ruszyły dopiero rok później. Przy budowie linii pracowało 2400 osób.
od 1867 w Guberni Piotrkowskiej
1885 - budowa odnogi Drogi Żelaznej Iwangorodzko-Dąbrowskiej z Koluszek do Skarżyska Kamiennej przez Tomaszów Mazowiecki oraz wybudowanie linii kolejowej do Łodzi (Stacja Łódź-Kaliska) i połączenie jej z Pabianicami, Zduńską Wolą, Kaliszem i Poznaniem
koniec XIX wieku - po obu stronach linii kolejowej zaczęło rozwijać się budownictwo mieszkalne, w początkowym okresie bezplanowe i chaotyczne. Wytyczane ulice nie miały twardej nawierzchni i kanalizacji. Jednak istniejące połączenie z ośrodkami miejskimi miało wpływ na dalszą rozbudowę Koluszek. Ulice: Brzezińska i 3 Maja stają się najważniejszymi ulicami osady. Wybudowano tu budynek stacyjny, wieżę ciśnień oraz budynki murowane z czerwonej cegły dla kolejarzy
1883 - w osadzie mieszkało 399 mieszkańców
początek XX wieku - rodziny kolejarskie stanowią ok. 50% mieszkańców. Pozostałą grupę stanowią rolnicy, kupcy, rzemieślnicy oraz dojeżdżający do pracy w Łodzi
1904 - powstanie parafii rzymskokatolickiej pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP. Pierwszym proboszczem zostaje ksiądz Ignacy Dąbrowski. Powstaje Ochotnicza Straż Pożarna oraz targowisko (wtorek staje się dniem targowym dla Koluszek)
1914 - wybuch I wojny światowej zahamował rozwój osady
1917 - Koło Polskiej Macierzy tworzy Koedukacyjne Gimnazjum i Liceum Humanistyczne
1930 - w osadzie Koluszki zamieszkiwało 3557 osób
1936 - na posiedzeniu Sejmiku Powiatowego w Brzezinach podjęto decyzję wystąpienia do władz wojewódzkich o powołanie miasta Koluszki
18 stycznia 1945 - wyzwolenie Koluszek spod okupacji niemieckiej
28 kwietnia 1949 - nadanie gromadzie Koluszki-Kolonia praw miejskich, zmiana nazwy na Koluszki (najstarsza część Koluszek nie weszła w skład nowo powstałego miasta ani gminy!)
1968 - rozpoczęcie eksploatacji rurociągów produktów naftowych Płock – Koluszki
1975 - wybudowanie wiaduktu nad torami kolejowymi
1975 - na podstawie zmienionego podziału administracyjnego, Koluszki włączono do nowo powstałego województwa piotrkowskiego
1976 - amerykańska firma Swindell-Dressler wybudowała odlewnię żeliwa, zakładowi nadano nazwę "Koluszki"
1999 - Koluszki w województwie łódzkim i powiecie łódzkim wschodnim