Jan Władysław Badowski
Z Wikipedii
| Jan Władysław Badowski | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 maja 1907 r. Brześć nad Bugiem |
| Data i miejsce śmierci | 3 maja 1980 r. Olsztyn, Polska |
| Profil w bazie IMDb | |
| Profil w bazie filmpolski.pl | |
| Profil w bazie e-teatr.pl | |
| Profil w bazie Filmweb.pl | |
Jan Władysław Badowski (wyst. też jako Władysław Badowski; ur. 19 maja 1907 r. w Brześciu nad Bugiem, zm. 3 maja 1980 r. w Olsztynie) - polski aktor (głównie teatralny), lalkarz, także dyrektor teatru i reżyser.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Zaczął pracować już w wieku lat 14 jako kolporter, potem pracował jako robotnik w magazynach wojskowych. W 1924 roku zmarł jego ojciec. Po tym wydarzeniu przyszły aktor przeniósł się do Wilna. Tam - pracując jako murarz - utrzymywał całą rodzinę, ucząc się jednocześnie w szkole powszechnej, a później w Szkole Teletechnicznej, w której zdobył zawód montera. Do 1939 roku pracował w tym charakterze na poczcie. W latach 1925-1930 służył również w wojsku.
W latach 1932-34 pobierał nauki w Studiu Dramatycznym przy Teatrach Miejskich w Wilnie, a później - w latach 1934-1935 w Studium Teatralnym Rady Wileńskich Zrzeszeń Artystycznych.
Pracę teatralną rozpoczął od okazjonalnych występów w teatrach Letnim i Wielkim na Pohulance w roku 1935. Razem ze swą pierwszą żoną, Jadwigą, stworzyli w 1937 roku w Wilnie teatr lalkowy Bajka. Prowadzili go wspólnie do wybuchu wojny oraz przez cały 1940. Badowski działał w nim jako aktor, twórca lalek oraz dekoracji.
Od grudnia 1940 roku Badowski działał w sekcji kukiełkowej Teatru Młodego Widza. Jednak w 1941 r. został aresztowany przez władze sowieckie (z przyczyn politycznych). Po uwolnieniu został żołnierzem Armii Polskiej na Wschodzie. Walczył też na Bliskim Wschodzie oraz we Włoszech. W Iraku stworzył i poprowadził teatr lalkowy o nazwie Bajka Wileńska. Potem znalazł się w Anglii. Tam został zdemobilizowany.
Do ojczyzny wrócił w 1947 r. Zamieszkał w Elblągu, a później w Gdańsku. Nie udawało mu się jednak powrócić tam na scenę teatru lalek. W roku 1950 został aktorem Teatru Młodego Widza w Poznaniu. Rok później zdał eksternistyczny egzamin aktorski, uzyskując tym samym uprawnienia aktora dramatycznego (15 maja 1951, po zdaniu egzaminu eksternistycznego, uzyskał uprawnienia aktora dramatycznego. Pracował dalej we wspomnianym teatrze jako aktor i reżyser. Potem współpracował też z innymi teatrami - Polskim w Poznaniu (1952-1953), teatrem w Gnieźnie (1953-1958), Teatrem im. Stefana Jaracza w Olsztynie (1958-1978). W teatrach tych wykreował wiele ról. Wystąpił także w kilku filmach.
[edytuj] Spektakle teatralne (wybór)
[edytuj] Role
[edytuj] Poznań
- 1952 - Poemat pedagogiczny jako Czernienko (reż. Maria D`Alphonse)
- 1952 - Nowa szata króla jako Mistrz ceremonii (reż. J. Badowski, Henryka Rodkiewicz)
- 1952 - 4:0 dla ATK jako Karaś (reż. M. D`Alphonse)
[edytuj] Gniezno
- 1953 - Ich czworo jako Samson Siłycz Bolszow (reż. M. D`Alphonse)
- 1955 - Pociąg można zatrzymać jako Mehring (reż. Alina Jakubowska)
- 1955 - Turcaret czyli Finansista jako Pan Rabuś (reż. Jan Maciejowski)
- 1956 - Świerszcz za kominem jako John Piribingl (reż. Stefan Drewicz)
- 1956 - Balladyna jako Gralon (reż. Stanisław Cegielski)
- 1956 - Imieniny pana dyrektora jako Naczelny dyrektor (reż. S. Cegielski)
- 1957 - Grzesznicy bez winy jako Szmaga (reż. Maria Szczęsna)
- 1957 - Dom lalki jako Krogstad (reż. Józef Gruda)
- 1957 - Mój mąż żaba jako Merryman (reż. Andrzej Dobrowolski)
- 1957 - Las jako Gienadij Niesczastliwcew (reż. Władysław Szypulski)
- 1958 - Wesele Figara jako Bartolo (reż. Eugeniusz Aniszczenko)
[edytuj] Olsztyn, Elbląg
- 1959 - Ładna historia jako Fouques (reż. Irma Czaykowska)
- 1960 - Pierwszy dzień wolności jako Hieronim (reż. Tadeusz Żuchniewski)
- 1960 - Zielony gil jako Alquasil (reż. T. Żuchniewski)
- 1960 - Strach jako Whitecombe (reż. Mieczysław Waśkowski)
- 1960 - Wesele jako Ojciec (reż. Stanisław Bugajski)
- 1960 - Tajemnica starej wierzby jako Klucznik II (reż. Eleonora Śnieżko-Szafnaglowa)
- 1961 - Mieszczanie jako Wasyli Wasylewicz Bezsiemionow (reż. Edward Żytecki)
- 1961 - Kres wędrówki jako Starszy sierżant (reż. S. Bugajski)
- 1961 - Wspólne mieszkanie jako Tragarz (reż. Irena Ładosiówna)
- 1961 - Nawrócony diabeł jako Starosta (reż. T. Żuchniewski)
- 1962 - Barbara Radziwiłłówna jako Tarnowski (reż. Jowita Pieńkiewicz)
- 1962 - Drewniana miska jako Floyd Dennison (reż. Irena Górska)
- 1962 - Pod drzwiami jako Mąż Dziewczyny (reż. H. Rzodkiewicz)
- 1963 - Nagi król jako Generał (reż. J. Pieńkiewicz)
- 1963 - Dziewiąty sprawiedliwy jako Zorobabel (reż. Krystyna Meissner)
- 1963 - Piąta kolumna jako Maks (reż. J. Maciejowski)
- 1963 - Wierna rzeka jako Szczepan Podkurek (reż. Zofia Modrzewska)
- 1964 - Bracia jako Minikin (reż. Zygmunt Wojdan)
- 1964 - Siciliana jako Anton Androne (reż. Z. Wojdan)
- 1964 - Pan Tadeusz jako Sędzia (reż. Ryszard Machowski)
- 1964 - Kaputt jako Generał Heunert (reż. Krystyna Tyszarska)
- 1965 - Wiśniowy sad jako Zawiadowca stacji; Przechodzień (reż. Maria Kaniewska)
- 1965 - Pani prezesowa jako Pinglet (reż. T. Żuchniewski)
- 1965 - Horsztyński jako Kossowski (reż. K. Tyszarska)
- 1966 - Kulig (reż. Tadeusz Kozłowski)
- 1966 - Ogniem i mieczem jako Chmielnicki (reż. Bogdan Czechak)
- 1967 - Dziady jako Bajkow (reż. R. Machowski)
- 1967 - Czapa, czyli śmierć na raty jako Strażnik (reż. Zbigniew Kopalko)
- 1967 - Tragedia optymistyczna jako Bosman (reż. M. Kaniewska)
- 1968 - Hamlet jako Marcelus; Kapitan (reż. Bohdan Poręba)
- 1968 - Danaidy jako Zbrojny I; Orszak Eteoklesa (reż. Bohdan Głuszczak)
- 1968 - 200.000 i jeden jako Policjant (reż. Lech Komarnicki)
- 1968 - Klucz do Berlina jako Żołnierz I; Walczak; Anzelm (reż. B. Poręba)
- 1968 - Rok 1944 jako Cebulak (reż. L. Komarnicki)
- 1968 - Uciekła mi przepióreczka jako Bukański (reż. Jolanta Ziemińska)
- 1969 - Pamiętnik szubrawca jako Grygor (reż. Stefania Domańska)
- 1969 - Żeglarz jako Stary marynarz (reż. Noemi Korsan)
- 1969 - Okoliczność łagodząca jako Sziposz (reż. J. Ziemińska)
- 1970 - Czarownice z Salem jako Francis Nurse (reż. Jerzy Wróblewski)
- 1970 - Bolszewicy jako Bończa-Brujewicz (reż. Andrzej Przybylski)
- 1970 - Biały bizon jako Saka Tumwa (reż. B. Głuszczak)
- 1971 - Król Agis jako Leonidas (reż. Waldemar Krygier)
- 1971 - Makbet jako Morderca I (reż. A. Przybylski)
- 1972 - Łaźnia jako Łaźnia (reż. W. Krygier)
- 1972 - Wyzwolenie jako Ojciec (reż. Jan Błeszyński)
- 1972 - Mój przyjaciel minister jako Stanczak (reż. Andrzej Walden)
- 1972 - Anioł na dworcu jako Bagażowy (reż. A. Przybylski)
- 1973 - Portret doktora Mikołaja jako Galileusz; Hieronim (reż. J. Błeszyński)
- 1973 - Zabawa w koty jako Kelner (reż. Jacek Gruca)
- 1973 - Igraszki z diabłem jako Omnimor (reż. J. Ziemińska)
- 1974 - Indyk jako Chłop III (reż. Jerzy Kozłowski)
- 1975 - Klub kawalerów jako Kelner (reż. B. Czechak)
- 1975 - Ojciec jako Pastor (reż. Bogdan Augustyniek)
- 1975 - Zamek (reż. Henryk Baranowski)
- 1976 - Znachor jako Sędzia (reż. Krzysztof Rościszewski)
- 1977 - Dziady jako Stary Polak (reż. H. Baranowski)
- 1977 - Wariatka z Chaillot jako Policjant (reż. Lech Hellwig-Górzyński)
[edytuj] Reżyseria
- 1951 - Domek kotki (współreżyser)
- 1952 - Nowa szata króla (współreżyser, współautor inscenizacji)
[edytuj] Filmografia
- 1963 - Ranny w lesie jako Major (reż. Janusz Nasfeter)
- 1968, premiera 1971 - Dancing w kwaterze Hitlera (reż. Jan Batory)
- 1974 - Najważniejszy dzień życia jako Kowal Adam Burluk, odc. Złoto (reż. Sylwester Szyszko)
[edytuj] Odznaczenia
- 1966 - Zasłużony dla Warmii i Mazur
- 1969 - Złoty Krzyż Zasługi
[edytuj] Życie osobiste
- Jego rodzicami byli Tomasz Badowski i Paulina z Sienkiewiczów.
- Dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Jadwiga Badowska, lalkarka, drugą - Barbara Aleksandra z Mierzejewskich.
