Jaskółka dymówka
Z Wikipedii
Jaskółka dymówka | |||||||||||||||||||||||||||||
Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
Gromada | ptaki | ||||||||||||||||||||||||||||
Podgromada | Neornithes | ||||||||||||||||||||||||||||
Nadrząd | neognatyczne | ||||||||||||||||||||||||||||
Rząd | wróblowe | ||||||||||||||||||||||||||||
Podrząd | śpiewające | ||||||||||||||||||||||||||||
Rodzina | jaskółkowate | ||||||||||||||||||||||||||||
Gatunek | jaskółka dymówka | ||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
Hirundo rustica | |||||||||||||||||||||||||||||
Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||||||||||||||
Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
Jaskółka dymówka (Hirundo rustica) - niewielki ptak wędrowny z rodziny jaskółkowatych, zamieszkujący niemal całą Euroazję, część północnej Afryki i Amerykę Północną. W Polsce bardzo liczny ptak lęgowy. Wędrowny, przeloty w IV-V i IX-X. Zimuje w południowo-wschodniej Azji, subsaharyjskiej Afryce i większej części Ameryki Południowej.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Wygląd zewnętrzny
- Silnie wcięty ogon, widełki są najdłuższe u starych samców - do 7,5 cm głębokości. Skrzydła dość długie i wąskie, ostro zakończone. Słaby dymorfizm płciowy - obie płci ubarwione jednakowo, samice mają jedynie nieco krótsze zewnętrzne sterówki. Wierzch czarny z granatowym połyskiem, spód kremowy, na piersi czarna obwódka. Podgardle i czoło ceglastoczerwone. Mały, czarny dziób. Nogi drobne, czarne. Na spodniej stronie ogona białe plamy. Przedstawiciele podgatunków H. r. transitiva i H. r. savignii mają rdzawy brzuch i węższą lub wręcz niewidoczną obrożę na piersi.
- Młode mają krótsze zewnętrzne sterówki, obrożę na piersi nakrapianą oraz podgardle i czoło bladoróżowe.
- Rozmiary
- dł. ciała ok. 17-23 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 32-35 cm
- Waga
- ok. 16-21 g
- Głos
- Ostrzega przed niebezpieczeństwem krótkim "fit fit". Śpiew świergoczący, miękki, przerywany charakterystycznym terkotem.
- Zachowanie
- Większość czasu spędza w powietrzu. Lata zwinnie, często nisko nad ziemią, robiąc w powietrzu nagłe zwroty i przekręcając się na boki. Chętnie odpoczywa na drutach lub antenach. Prawie nigdy nie siada na ziemi - jedynie w czasie budowy gniazda, po to aby zebrać błoto jako budulec. Pije wodę, zniżając lot nad rzeką lub jeziorem, uderzając brzuszkiem o powierzchnię wody i chwytając rozbryzgujące się krople. Jesienią gromadzi się w stada, liczące nawet 30 tysięcy osobników. Nocuje wtedy w trzcinach.
[edytuj] Środowisko
Gatunek uległ silnej synantropizacji, występuje niemal wyłącznie w pobliżu ludzkich siedzib.
[edytuj] Pożywienie
Drobne owady (błonkówki, chrząszcze, muchówki), które chwyta w locie, zwłaszcza nad wodą lub wilgotnymi łąkami.
[edytuj] Lęgi
W ciągu roku wyprowadza dwa lub trzy lęgi, w maju-lipcu.
- Gniazdo
- Gniazda buduje (w przeciwieństwie do jaskółki oknówki) wewnątrz budynków do których zdoła wejść, np. w stajniach, oborach, chlewniach itd. Niektóre jaskółki budują swe gniazda na lampach, rurach przy ścianach, a nawet na drzwiach. Zbudowane z gliny i błota sklejonego śliną, usztywnione trawą, otwarte od góry (pozwala to na odróżnienie od gniazda oknówki). Obficie wysłane piórami i sierścią.
- Jaja
- Samica składa w odstępach jednodniowych zwykle 4 do 5 jaj, białych z brązowymi plamkami.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 14 do 16 dni przez oboje rodziców, choć głównie przez samicę. Ptak wysiadujący jest karmiony przez drugiego z rodziców, oboje nocują razem w budynku w którym znajduje się gniazdo. Przez noc zmieniają się kilkakrotnie z wysiadywaniem.
- Pisklęta
- Pisklęta klują się nagie i bezbronne. Opuszczają gniazdo po 19-23 dniach, ale jeszcze przez 14-16 dni są karmione przez oboje rodziców. Przez pierwszy tydzień wracają jeszcze na noc do gniazda, ale są wkrótce przepędzane przez samicę, która przygotowuje się do następnego lęgu.
[edytuj] Status i ochrona
Objęta ochroną gatunkową ścisłą.
[edytuj] Podgatunki
Wyróżnia się 7 podgatunków, zamieszkujących odpowiednio:
- H. rustica rustica - Europa
- H. rustica transitiva - południowa Turcja i Lewant
- H. rustica erythrogaster - Ameryka Północna
- H. rustica savignii - Egipt
- H. rustica gutturalis - wschodnia Azja
- H. rustica saturata - wschodnia Azja
- H. rustica tytleri - wschodnia Azja
Zobacz też: ptaki Polski