Jerzy Giżycki

Z Wikipedii

Jerzy Mikołaj Ordon-Giżycki (ur. 1889 pod Kamieńcem Podolskim, zm. 20 maja 1970 w Meksyku), polski pisarz i dyplomata. Ukończył studia socjologiczne i ekonomiczne. Tuż przed wybuchem I wojny światowej znalazł się w Stanach Zjednoczonych, gdzie poszukiwał przygód. Był kowbojem w Teksasie, poszukiwaczem złota w Kolorado, drwalem w Oregonie, a nawet kierowcą milionera i filantropa J. D. Rockefellera.

Po zakończeniu wojny został w Ameryce, gdzie zaproponowano mu, ze względu na znajomość języka i licznych polityków amerykańskich, stanowisko sekretarza w poselstwie polskim w Waszyngtonie. W roku 1923 przerwał służbę dyplomatyczną i włączył się w prace nowo powstałego PKOl-u przygotowującego reprezentację kraju do pierwszej Olimpiady w historii polskiego sportu (w Paryżu w roku 1924).

W roku 1926 wziął udział w wyprawie do Afryki zachodniej zorganizowanej przez znanego podróżnika, jasnowidza i pisarza Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego, jako jego sekretarz i fotograf. Afryka go urzekła, nic więc dziwnego, że wracał tam jeszcze wielokrotnie, odwiedzając niemal wszystkie kraje. Napisał też kilka książek o Afryce (np. "Biali i czarni", 1934; "Między morzem a pustynią", 1936) i Ameryce Północnej ("Chleb i Chimera", 1935). W omawianej wyprawie wziął również - jako preparator zwierząt - Kamil Giżycki, podobnie jak Jerzy autor książek o Afryce. Przed wyprawą obaj przeszli kurs fotografowania (Jerzy) i preparowania (Kamil), za co płacił Ossendowski. Giżyccy nie byli ze sobą spokrewnieni.

W roku 1931 poznał w Zakopanem Krystynę Skarbek, późniejszą agentkę wywiadu brytyjskiego, która właśnie została "Miss Nart". Ich ślub odbył się w listopadzie 1938 r. w Warszawie. Krótko po ślubie wyjechali do Kenii, gdzie Giżycki oczekiwał na podjęcie pracy w polskiej ambasadzie w Addis Abebie w ogarniętej wojną z Włochami Abisynii.

Na wieść o wybuchu wojny przedostali się do Francji, gdzie doszło do separacji (małżeństwo okazało się nieudane). Ona wyjechała do Anglii, gdzie związała się z wywiadem, on próbował dostać się do wojska, ale nie został przyjęty ze względu na stan zdrowia. Próbował również otrzymać pracę w amerykańskim Czerwonym Krzyżu, aż w końcu został zastępcą konsula generalnego RP w Londynie. Formalny rozwód z Krystyną miał miejsce w polskim konsulacie w Berlinie w sierpniu 1946 r.

Po wojnie wyjechał do Kanady, gdzie otrzymał posadę redaktora naczelnego gazety "Związkowiec" w Toronto. Pracował na tym stanowisku w latach 1948-1950, ale będąc postacią niezwykle kontrowersyjną zraził do siebie kanadyjską Polonię i musiał zrezygnować. W połowie lat 1950. wyjechał do Meksyku, gdzie zamieszkał w miejscowości Oaxaca. Tam też zmarł 20 maja 1970 roku.