Kałmucy
Z Wikipedii
Kałmucy (nazwa własna Хальмгуд Chalmgud)- naród mongolski z grupy ojrackiej, liczący ok. 250 tys. osób.
Używają języka kałmuckiego, należącego do języków ałtajskich. Zamieszkują w południowo-wschodnim skrawku Europy, nad Morzem Kaspijskim - głównie w rosyjskiej Kałmucji, gdzie stanowią blisko 50% populacji, oraz na terenach ościennych (Kraj Stawropolski, obwody astrachański i wołgogradzki).
Kałmucy w większości wyznają buddyzm, ponadto pewna ich liczba wyznaje prawosławie.
Kałmucy wciąż kultywują tradycje rodzimej sztuki ludowej, wyrażające się m.in. we wzornictwie i zdobnictwie. Jeszcze do niedawna w użyciu był strój narodowy. Żywe są także tradycje literackie.
[edytuj] Historia
Kałmucy wywodzą się od Ojratów. Do początków XVII wieku zamieszkiwali na terenach zachodnich Chin (Dżungaria) i częściowo Mongolii. W latach dwudziestych XVII w. część Ojratów wywędrowała z dawnej ojczyzny na zachód i w latach trzydziestych dotarła nad Morze Kaspijskie. Kałmucy wyparli okolic dolnej Wołgi tureckich Nogajów i zajęli stepowe obszary między rzekami Don i Jaik (dzisiejszy Ural), a następnie na terenach tych utworzyli Chanat kałmucki.
W 1771 r., pod naporem rosyjskim większość Kałmuków postanowiła wrócić do dawnej ojczyzny; w czasie tej wędrówki znaczna część zginęła, natomiast ok. 13 tys. rodzin pozostało na terenie Kałmucji i podporządkowało się rosyjskiemu gubernatorowi.
Do początku XX w. Kałmucy wiedli koczowniczy tryb życia, zajmując się hodowlą głównie bydła; następnie zaczęli stopniowo przechodzić na życie osiadłe, trudniąc się m.in. rybołówstwem. W okresie radzieckim wszyscy Kałmucy zostali zmuszeni do życia osiadłego.
W 1920 r. Kałmucy otrzymali autonomię w ramach Związku Radzieckiego - Kałmucki Obwód Autonomiczny, przekształcony w 1935 r. w Kałmucką Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką.
Pod koniec 1943 r. Kałmucka ASRR została rozwiązana a w 1944 r. Kałmuków wysiedlono do Kraju ałtajskiego i krasnojarskiego oraz obwodów: omskiego i nowosybirskiego. Przyczyną tego był fakt, iż w czasie gdy część ziem Kałmuków zajęta była przez wojska niemieckie, ok. 5.000 Kałmuków dobrowolnie zgłosiło się do służby we wspomagającej Niemców kałmuckiej kawaleryjskiej formacji wojskowej - Korpusie Kawalerii Kałmuckiej).
Do Kałmucji wysiedleni mogli powrócić dopiero po 1957 r.
