Kalendarz starogrecki

Z Wikipedii

Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem Kalendarz starożytnych Greków.

Kalendarz starogrecki - był to kalendarz lunarny lub solarno-lunarny, jednak kalendarze poszczególnych państw-miast różniły się między sobą. Inne były nazwy, rok zaczynał się z inną datą, inaczej przeprowadzano interkalację i inaczej liczono lata. Często ustalenie jakiemu w jednym państwie odpowiada dany miesiąc w drugim jest bardzo trudne.

W dziełach Homera VIII w. p.n.e. znajdują się wzmianki o porach roku. Później Hezjod w Pracach i dniach zamieścił almanach, w którym opisał wydarzenia astronomiczne i przyrodnicze występujące w kolejnych porach roku. Hezjod wiedział, że odstęp między dwoma lunacjami wynosi około 30 dni i że cykl pór roku trwa tyle co 12 lunacji.

[edytuj] Nazwy miesięcy

Nazwy miesięcy na ogół pochodziły od nazw świąt lub imion bogów. W Atenach w V w. p.n.e. wyglądały następująco:

Numer	Miesiąc
I	Hekatombaion
II	Metagitnion
III	Boedromion
IV	Pyanopsian
V	Maimakterion
VI	Poseidon
(interkalacja)	Poseidon II
VII	Gamelion
VIII	Anthesterion
IX	Elaphebolion
X	Mounichion
XI	Thargelion
XII	Skirophorion

W Atenach interkalacja następowała po miesiącu Poseidon. Dodatkowy miesiąc nazywał się początkowo Poseidon II, a później na cześć cesarza został nazwany Hadrianon.

[edytuj] Miesiące i lata

Miesiące były albo "pełne" - 30 dniowe - albo "niepełne" - 29 dniowe i generalnie występowały na przemian. Miesiąc dzielił się na 3 dekady, w miesiącu niepełnym ostatnia dekada miała 9 dni.

Nominalnie miesiąc powinien był zaczynać się od nowiu Księżyca, ale ponieważ nie dokonywano interkalacji pojedynczych dni, kalendarz przesuwał się w stosunku do faz Księżyca o około 1 doby na 3 lata.

Rok zaczynał się od przesilenia letniego, co było na ogół niezgodne z datą nowiu Księżyca. Platon zaproponował, aby liczyć rok do pierwszego nowiu po przesileniu letnim.

Ponieważ liczba lunacji w roku zwrotnikowym nie jest całkowita, wprowadzono interkalację trzynastego miesiąca. Ustanowiono cykl octaeteris, polegający na interkalacji 3 miesięcy w ciągu 8 lat.

Niektóre święta - igrzyska olimpijskie i święto Pytii obchodzono co 4 lata, czyli co pół octaeteris. Pierwsza olimpiada miała miejsce w roku 776 p.n.e.

Lata oznaczano w rozmaity sposób. We wczesnym okresie lata wiązano z imieniem urzędującego w danym roku archonta. Później (w IV w. p.n.e.) Grecy zaczęli liczyć lata według igrzysk olimpijskich (zob. olimpiada (czas))