Karabin przeciwpancerny
Z Wikipedii
Karabin przeciwpancerny to broń strzelecka - odmiana karabinu, o kalibrze do 20 mm, zaprojektowana do zwalczania czołgów i innych pojazdów pancernych, nazywany też rusznicą przeciwpancerną.
[edytuj] Próby zwalczania czołgów z karabinów
Po pojawieniu się na polach bitewnych I wojny światowej brytyjskich czołgów, rozpoczął się wyścig zbrojeń pomiędzy pancerzem a metodami jego penetracji. Pierwszą, improwizowaną odpowiedzią niemiecką na problem niszczenia czołgów przez piechotę był tzw. "odwrócony nabój", wystrzeliwany z normalnych karabinów piechoty. Był to zwykły, używany wtedy nabój typu 7,92 x 57 mm Mauser z nieco powiększonym ładunkiem prochowym i pociskiem obróconym o 180°, co dawało mu nieco większą możliwość przebicia pancerza.
Następnym rozwiązaniem był "K Patrone" (nabój K) - Patrone SmK Kurz 7,92mm - specjalnie opracowany nabój przeciwpancerny, który mógł być wystrzeliwany z normalnego karabinu. Miał zwiększony ładunek prochowy i pocisk ze stalowym rdzeniem. K Patrone miał ok. 30% szansę na przebicie pancerza grubości 8 mm, ale następne generacje czołgów miały już grubsze opancerzenie, którym nie mógł zagrozić. Naboje te pozostały jednak w użyciu, używane były z reguły przez snajperów do niszczenia samochodów, lekkich pojazdów opancerzonych, a także dział nieprzyjaciela. Największym problemem z nabojem K było to, że jego używanie powodowało przedwczesne zużycie lufy karabinu, a często blokowały one zamek do tego stopnia, że nie można go było powtórnie otworzyć bez użycia młotka.
[edytuj] Rozwój karabinów przeciwpancernych
Pierwszym prawdziwym karabinem przeciwpancernym był zaprojektowany przez Niemców Mauser M1918 kalibru 13,2 mm. Ta broń była już w stanie przebić pancerze nowszych czołgów, ale nie była ona popularna wśród żołnierzy, jako iż była trudna w użyciu i miała bardzo duży odrzut, do tego stopnia, że przy strzelaniu z niego często łamał on obojczyk strzelającego.
W latach 30. powstało kilka konstrukcji karabinów przeciwpancernych, lecz nie zyskały większej popularności w armiach świata. Armia brytyjska używała kb ppanc Boys, który jednak mimo dużego kalibru 13,9 mm miał przeciętne osiągi. W Niemczech wprowadzono karabiny PzB 38 7,92 mm, a w Polsce podjęto produkcję (utrzymywaną w sekrecie) własnego karabinu wz. 35 ("Urugwaj"), również kalibru 7,92 mm. W Japonii i Szwajcarii wprowadzono karabiny ppanc kalibru 20 mm, klasyfikowane też jako działka. Już podczas II wojny światowej, w ZSRR wprowadzono do masowej produkcji dwa kb ppanc: PTRD i PTRS kalibru 14,5 mm.
Przed II wojną światową badania nad karabinami przeciwpancernymi prowadzono także w Stanach Zjednoczonych, nie opracowano jednak specjalnego karabinu stricte przeciwpancernego, a do tej roli przeznaczono karabin maszynowy kalibru 12,7 mm M2.
Karabiny przeciwpancerne były skuteczną bronią w początkowym okresie II wojny światowej i mogły one zagrozić czołgom typu PzKpfw I czy PzKpfw II. Nowsze generacje czołgów otrzymały opancerzenie chroniące je całkowicie przed pociskami karabinów przeciwpancernych i po wojnie karabiny przeciwpancerne zanikły. Ich rolę jako broni piechoty przeznaczonej do zwalczania pojazdów opancerzonych i czołgów przejęły wprowadzone w toku wojny pancerzownice takie, jak Bazooka czy Panzerfaust.
Od lat 80. w wielu armiach świata wprowadza się tzw. "wielkokalibrowe karabiny wyborowe" (ang. AMR (Anti Materiel Rifle) - karabin do niszczenia sprzętu technicznego), których koncepcja częściowo wywodzi się z karabinów przeciwpancernych - służą one do precyzyjnego niszczenia lekkiego sprzętu z dużych odległości.
