Klon zwyczajny

Z Wikipedii

Klon zwyczajny
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	klonowate
Rodzaj	klon
Gatunek	klon zwyczajny
Nazwa systematyczna
Acer platanoides L.
Sp.Pl.2, 1753
Galeria zdjęć i grafik

Klon zwyczajny, klon pospolity (Acer platanoides L.) – gatunek z rodziny klonowatych (Aceraceae Juss.) występujący w Europie środkowej i wschodniej oraz południowo-zachodniej Azji. Nazywany jest także klonem norweskim. Na zachodzie jego granica występowania znajduje się we Francji, na wschodzie w europejskiej części Rosji, na północy w Skandynawii, a na południu w Iranie. W Polsce jest najpospolitszy z krajowych gatunków swego rodzaju, występuje powszechnie na całym niżu i w niższych położeniach górskich na całym terenie kraju. Sadzony w miastach północno-zachodniej Europy oraz Ameryki Północnej rozprzestrzeniać się zaczął bez udziału człowieka. Inwazja tego gatunku w Ameryce Północnej spowodowała zagrożenie dla miejscowych gatunków. W USA w Nowej Anglii czy stanach takich, jak Nowy Jork, Wirginia, Georgia, Maryland, Wisconsin, Minnesota rozwój klonów jest tępiony.

Spis treści 1 Morfologia 2 Ekologia 3 Zastosowanie 4 Odmiany 5 Przypisy

[edytuj] Morfologia

Pokrój

Drzewo dorastające 20–30 metrów, posiadające szeroki, okrągły pień o korowinie na starszych okazach, drobno, podłużnie spękanej, rzadko łuszczącej się łuskami. Korona rozłożysta.

Pędy

Młode: oliwko-zielone do czerwonawych, pąki brunatnoczerwone, czasem do połowy oliwkowo-zielonkawe. Boczne pączki przylegające do gałązek, okryte 2–3 parami łusek. Blizny po naprzeciwległych liściach stykające się ze sobą.

Liście

Duże, nagie, o długim ogonku, (z którego po przełamaniu wydziela się mleczny sok) 5–7 klapowe, do 15 cm długości. Klapy zatokowo wycinane z dużymi, nielicznymi, ostrymi ząbkami. Liście o nerwacji dłoniastej.

Kwiaty

Dość duże, obupłciowe, z dyskiem miodnikowym, zebrane w baldachogrona. Kielich 5-działkowy, korona zielonkawo-żółtawa, 5-płatkowa, pręcików 8, słupek 1. Kwitnie przed rozwojem liści. Roślina bardzo miododajna.

Owoce

Charakterystyczne, składające się z dwóch skrzydlaków (ulistnionych orzeszków), rozpostartych pod kątem prawie 180°,rozpadających się po dojrzeniu.

Rozsiewanie

Jeżeli nasiono klonu oderwie się od rośliny zaczyna obracać się wokół swojej osi. Skrzydełko generuje siłę nośną, na zasadzie zbliżonej do wiropłatów, dzięki czemu może opaść bardzo daleko od drzewa (anemochoria).

[edytuj] Ekologia

W naturze preferuje gleby świeże i w miarę żyzne, w uprawie bardzo dobrze toleruje wszystkie gleby z wyjątkiem skrajnie suchych lub podmokłych. Młode rośliny bardzo dobrze znoszą zacienienie. Gatunek jest odporny na zanieczyszczenie powietrza, dlatego wraz z odmianami stanowi jeden z najczęściej wykorzystywanych do nasadzeń w miastach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Querco-Fagetea i gatunek wyróżniający dla Ass. Aceri platanoidis-Tilietum ^[1].

[edytuj] Zastosowanie

• Drewno klonu zwyczajnego doskonale nadaje się do obróbki. Można wykonywać z niego meble, podłogi oraz instrumenty muzyczne. Stradivarius z drewna klonu zwyczajnego wykonywał dolne pokrywy swoich skrzypiec. Ze względu na małą kurczliwość jest doskonałym materiałem na forniry. Jest też dobrym drewnem opałowym.
• Roślina ozdobna. Klon zwyczajny jest masowo sadzony przez ludzi, rozprzestrzeniony został poza granice naturalnego zasięgu.

[edytuj] Odmiany

• A. p. 'Crimson King' - odmiana rośnie znacznie wolniej od typu, ponieważ do uprawy została wprowadzona w 1946 r. nie wiadomo jakie osiąga rozmiary. Młode liście ciemnopurpurowe, latem i do jesieni ciemnoczerwone, znacznie mniejsze niż gatunku.
• A. p. 'Drummondii'
• A. p. 'Faassens Black'
• A. p. 'Globosum ' - Korona bardzo gęsta, płaskokulista, wolno rosnąca. Ponieważ trudno wyprowadza się formy pienne prawie zawsze stosuje się szczepienie na gatunku, "na wysokim pniu". W kraju najpopularniejsza odmiana.
• A. p. 'Laciniatum'
• A. p. 'Lorbergii'
• A. p. 'Reitenbachii'
• A. p. 'Schwedleri'

Przypisy