Kodeks Aleksandryjski

Z Wikipedii

Codex Alexandrinus A (01)

Pergaminowy manuskrypt w języku greckim, który powstał w latach 400-440 w Egipcie. Pierwotnie składał się z 820 pergaminowych kart, ale do naszych czasów zachowały się 773 karty (32 x 26 cm).

Spis treści 1 Zawiera 2 Historia 3 Znaczenie 4 Linki wewnętrzne 5 Linki zewnętrzne 6 Literatura 7 Przypisy

[edytuj] Zawiera

Większą część tekstu Septuaginty (wraz z 3 Ezdr oraz 3-4 Mch), Nowy Testament wraz z obu (niekanonicznymi) Listami Klemensa. Na każdej stronie znajdują się dwie kolumny tekstu, 46 - 52 linie każda kolumna, po 20-25 liter w linii.

W Starym Testamencie brakuje:

• 1 Sm 12, 17 – 14, 9;
• Ps 49, 20 – 79, 11.

W Nowym Testamencie brakuje:

• 25 pierwszych kart Ewangelii Mateusza i tym samym zaczyna się dopiero od Mt 25, 6;
• 71-72 kart w Ewangelii Jana (J 6, 50 – 8, 52);
• trzech kart (nie są ponumerowane) w 2 Liście do Koryntian (2 Kor 4, 13 – 12, 6).

W Ewangeliach przekazuje tekst bizantyjski, w pozostałych zaś księgach – tekst aleksandryjski.

[edytuj] Historia

Według jednej z not marginalnych (w języku arabskim) kodeks napisany został przez Teklę wkrótce po soborze efeskim^[1]. Tak wczesną datę wyklucza paleografia oraz obecność podziału na tzw. κεφαλαια. Prawdopodobnie sobór efeski został pomylony z konstantynopolitańskim (sobory te były mylone w średniowieczu) i wówczas datę powstania kodeksu należałoby datować na około 400 rok. Niektóre z liter noszą kształty koptyjskich odpowiedników. Przede wszystkim litery: Δ i Π. Pierwsza z nich ma szerszą podstawę, druga zaś szerszą nakładkę u góry^[2]. Ponadto paleografowie zauważają, że również litery: A i M przypominają raczej litery koptyjskie niż greckie.

Kodeks w roku 1098 stał się własnością patriarchy aleksandryjskiego i stąd pochodzi jego nazwa. W roku 1621 znalazł się w Konstantynopolu, a w roku 1624 grecki patriarcha podarował go królowi Anglii Jakubowi I. Ponieważ on zmarł w 1625 roku zanim go otrzymał, został przekazany jego następcy Karolowi I. W 1731 cudem uratowany podczas pożaru przez Bentleya. Z biblioteki królewskiej w roku 1757 Kodeks Aleksandryjski został przekazany do British Museum, które w 1973 roku włączone zostało do British Library.

[edytuj] Znaczenie

Tekst Septuaginty nie przedstawia wielkiej wartości, znacznie ustępuje kodeksom Synajskiemu i Watykańskiemu. W Ewangeliach tekst reprezentuje tradycję bizantyjską i jest trzecim ważnym świadkiem tekstu Ewangelii. Znaczenie tekstu wzrasta w Dziejach i Listach, gdzie reprezentuje tradycję aleksandryjską i dorównuje dwóm najważniejszym, wspomnianym wyżej kodeksom z IV wieku. W Apokalipsie rola kodeksu wzrasta jeszcze bardziej i staje się najważniejszym świadkiem tekstu biblijnego. Spośród wielkich kodeksów był pierwszym, który stał się dostępny dla biblistów – już w roku 1627 – i dlatego odegrał wielką rolę w krytyce tekstu (Walton, Mill, Bentley, Wettstein). Długo był postrzegany jako najważniejszy rękopis biblijny. W 1751 roku Wettstein nadał mu symbol A, utrwalając tym samym opinię, iż jest najlepszy wśród kodeksów biblijnych. Dopiero w XIX wieku został wyprzedzony przez kodeksy Watykański i Synajski.

[edytuj] Linki wewnętrzne

• Lista kodeksów majuskułowych Nowego Testamentu

[edytuj] Linki zewnętrzne

• http://www.csntm.org/Manuscripts/GA%2002/ Można obejrzeć, strona po stronie, cały Nowy Testament oraz 1 i 2 Listy Klemensa. Ponadto przedmowa do wydania facsimile E. Maunde Thompson w roku 1878.
• Codex Alexandrinus: information, zoomable image British Library website.
• The Encyclopedia of New Testament Textual Criticism entry.

[edytuj] Literatura

• K. Aland B. Aland, Der Text des Neuen Testaments, Duetsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 1989.
• Ph. Comfort, Encountering the Manuscripts: An Introduction to New Testament Paleography and Textual Criticism, Broadman and Holman, Elliot 2005.
• S. Mc Kendrick, The Codex Alexandrinus: Or the dangers of being a named manuscript, w: The Bible as a Book: The Transmission of the Greek text, ed. S. Mc Kendrick & O. A. O'Sullivan, London 2003.
• F.G. Kenyon, Our Bible and the Ancient Manuscripts (4th ed.), London 1939.
• E. Maunde Thompson, Facsimile of the Codex Alexandrinus. New Testament and Clementine Epistles, London 1878.
• B.M. Metzger, Manuscripts of the Greek Bible: An Introduction to Palaeography, Oxford University Press, Oxford 1981.

Przypisy