Septuaginta
Z Wikipedii
| Septuaginta | |
|---|---|
 |
|
| Pełna nazwa | Septuaginta |
| Inne nazwy | Biblia Siedemdziesięciu |
| Skrót(y) | LXX |
| Kanon | Prawosławny (tylko ST) |
| Język | Grecki |
| Opublikowanie kompletnego przekładu | III wiek p.n.e./I wiek p.n.e. |
| Księgi deuterokanoniczne | Księga Mądrości, Mądrość Syracha, Księga Judyty, Księga Tobiasza, Księga Barucha, Pieśń trzech młodzieńców, Opowieść o Zuzannie, Opowieść o Belu i wężu, 1 Księga Machabejska, 2 Księga Machabejska |
| Apokryfy | 2 Księga Ezdrasza, Modlitwa Manassesa, List Jeremiasza, 3 Księga Machabejska, 4 Księga Machabejska, Psalmy Salomona |
| Źródła przekładu | Tekst Masorecki (ST) |
| Przynależność religijna | Judaizm |
| Wersja online | Septuaginta |
| Księga Rodzaju (1 Mojżeszowa) 1:1-3 | |
| Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν. ἡ δὲ γῆ ἦν ἀόρατος καὶ ἀκατασκεύαστος, καὶ σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου, καὶ πνεῦμα θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος. καὶ εἶπεν ὁ θεός Γενηθήτω φῶς. καὶ ἐγένετο φῶς. | |
Septuaginta (łac. siedemdziesiąt; oznaczana też rzymską liczbą LXX oznaczającą 70), to pierwsze tłumaczenie Biblii hebrajskiej na grekę. Nazwa pochodzi od liczby tłumaczy, którzy mieli brać udział w pracach nad przekładem.
Spis treści |
[edytuj] Historia przekładu
Według tzw. Listu Arysteasza na zaproszenie Ptolemeusza II Filadelfa do Aleksandrii w Egipcie miało przybyć siedemdziesięciu (ewentualnie siedemdziesięciu dwóch) uczonych żydowskich, którzy po oficjalnym podjęciu na dworze rozpoczęli przekład Biblii hebrajskiej na grekę (koine). Mieli oni pracować osobno, a potem wymienić się efektami tłumaczenia i ustalić ostateczną wersję dzieła. Ukończyli translację po siedemdziesięciu dniach. Wówczas okazało się, że poszczególne teksty tłumaczenia są identyczne, co odebrano jako znak od Boga. Król, zachwycony dziełem, miał nabrać wielkiego szacunku do Biblii. Znajdowała się ona niewątpliwie wśród rękopisów w Bibliotece Aleksandryjskiej.
W rzeczywistości przekład postępował stopniowo. Za czasów Ptolemeusza II przetłumaczono najprawdopodobniej Pięcioksiąg Mojżeszowy, potem stopniowo inne księgi biblijne, wreszcie dodano teksty napisane od razu po grecku, np. Księgę Mądrości, cztery Księgi Machabejskie czy Psalmy Salomona. Nie wszystkie księgi Septuaginty weszły do kanonu, niektóre z nich funkcjonują jako apokryfy, tzn. pobożne pisma o wielkim autorytecie w starożytności, które nie posiadają jednak natchnienia biblijnego.
W najstarszych, pochodzących sprzed I wieku n.e. odpisach Septuaginty znajdował się tetragram imienia Jahwe pisany starożytnymi hebrajskimi literami. Z czasem zastąpiono go wyrazem Kyrios ("Pan") lub jego substytutem.
[edytuj] Znaczenie
Septuaginta była największym tłumaczeniem starożytnym tekstu obcojęzycznego na grekę, aż do dziś ten rekord nie został pobity. Opis jej tłumaczenia (List Arysteasza) powstał kilkaset lat później od samego przekładu, niemniej oddaje rangę, którą Septuaginta cieszyła się aż do powstania chrześcijaństwa i oficjalnego sprecyzowania składu Biblii hebrajskiej. Stwierdzono wówczas, że święte mogą być tylko księgi powstałe na terenie Kanaanu (Ziemi Świętej) i w języku hebrajskim. Dzień powstania Septuaginty Żydzi określili wówczas jako najgorszy od grzechu pierworodnego. Najprawdopodobniej stało się to wskutek zagrożenia ze strony chrześcijaństwa, które posługiwało się właśnie Septuagintą.
Cytaty Starego Testamentu zawarte w Nowym Testamencie w ogromnej większości pochodzą właśnie z Septuaginty. Po jej odrzuceniu przez Żydów powstało jeszcze kilka innych tłumaczeń na grekę (Symmach, Teodozjon), ale nie dorównują one rangą ani wartością naukową Septuagincie.
[edytuj] Rękopisy
- Grupa papirusów A. Chester Beatty’ego, dziewięć kodeksów stanowi ST, trzy – NT.
- Codex Synaiticus (S), 129 kart, zaw. grecki tekst całej Biblii oraz List Pseudo-Barnaby i Pasterz Hermasa; pochodzi z IV wieku, przechowywany w British Museum.
- Codex Vaticanus (B), liczy dziś 634 karty, zawiera grecki tekst Pisma Świętego od Rdz 46, 28 do Hbr 9, 14 (zewnętrzne karty zaginęły); pochodzi z IV wieku; ok. 1000 poprawiono wyblakłe litery; przechowywany w Rom. Bibl. Vat. Księgi Machabejskie i Psalmy Salomona zostały opuszczone.
- Codex Alexandrinus (A), zawiera 773 karty, z kompletnym tekstem całej greckiej Biblii (według katolickiego kanonu) – opuszcza jedynie pięć fragmentów – oraz 3 i 4 Machabejska, Ody Salomona, Ps 151 i dwa Listy Klemensa; pochodzi z V wieku; przechowywany w British Museum.
- Codex Ephraemi Syri rescriptus (C), fragmenty Hi; Prz; Kzn; Pnp; Mdr; Syr; NT.
- Codex Freer (Θ), V wiek, Pwt 5, 16 – 16, 18; Jz 3, 3 – 4, 10.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Literatura
- E. Würthwein, Der Text des Alten Testaments, Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 1989.
