Karol I Stuart

Z Wikipedii

Karol I Stuart Z bożej łaski król Anglii, Szkocji, Francji i Irlandii, Obrońca Wiary, etc

Król Anglii i Szkocji
Okres urzędowania	od 27 marca 1625 do 30 stycznia 1649
Poprzednik	Jakub I Stuart
Następca	Karol II Stuart (de iure) Oliver Cromwell (de facto)
Dane biograficzne
Dynastia	Stuartowie
Urodzony	19 listopada 1600 Fife
Zmarł	30 stycznia 1649 Whitehall
Ojciec	Jakub I Stuart
Matka	Anna Duńska
Żona	Henrietta Maria Burbon
Dzieci	Karol II Stuart Maria Stuart Jakub II Stuart Henrietta Anna Stuart

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Karol I Stuart

Karol I Stuart (ur. 19 listopada 1600 w Dunfermline Palace, Fife; zm. 30 stycznia 1649 w Banqueting House, Londyn), król Anglii i Szkocji w latach 1625-1649, syn Jakuba I Stuarta, króla Anglii i Szkocji (jako Jakub VI) oraz Anny, córki króla Danii Fryderyka II. Karol jest jedynym brytyjskim królem, który został obalony i ścięty.

[edytuj] Droga do tronu

[edytuj] Książę Yorku

Drugi syn króla Szkocji przyszedł na świat w szkockim mieście Fife w 1600 r. Karol był słabo rozwiniętym dzieckiem. Do trzeciego roku życia nie potrafił chodzić i mówić. W 1603 r. zmarła królowa Anglii Elżbieta I i ojciec Karola został nowym królem Anglii. Kiedy Jakub wyruszył na południe towarzyszyła mu większość rodziny. W Szkocji, pod opieką pielęgniarek, pozostał tylko Karol, gdyż obawiano się, że podróż będzie zbyt niebezpieczna dla chorowitego królewicza.

Do Anglii Karol wyruszył w lipcu 1604 r. Znajdował się pod opieką pielęgniarki Alletty Carey, z pochodzenia Holenderki, która uczyła go chodzić i mówić. Nalegała również, aby Karol nosił buty z hiszpańskiej skóry, wzmacniane mosiądzem, które wzmacniały słabe kostki księcia. Karol był bardzo niskim dzieckiem. Nawet jako dorosły człowiek Karol mierzył tylko 5 stóp i 4 cale (162 cm). Był więc najniższym królem w historii Anglii.

Jeszcze w 1603 r. Karol otrzymał tytuł księcia Albany, tradycyjny tytuł przysługujący młodszemu synowi szkockiego monarchy. W 1605 r. otrzymał jego angielski odpowiednik i został księciem Yorku. Przez następne lata pozostawał w cieniu starszego brata Henryka Fryderyka, księcia Walii, powszechnie uwielbianego następcy tronu, z którym wiązano wielkie nadzieje.

W 1612 r. Henryk nagle umiera na dur brzuszny. Tym samym następcą tronu zostaje 12-letni książę Yorku i Albany. Jego status zostaje oficjalnie potwierdzony w listopadzie 1616 r., kiedy to zostają mu nadane tradycyjne tytuły następcy tronu - książę Walii i hrabia Chester.

[edytuj] Książę Walii

Faworyt Karola - George Villers, książę Buckingham

Młody książę Walii szybko znalazł się pod wpływem faworyta ojca George'a Villiersa, 1. księcia Buckingham. Stosunki między Karolem i Buckinghamem były tak bardzo zażyłe, że pojawiły się plotki o ich homoseksualnym romansie, ale nie ma żadnych dowodów na potwierdzenie tej tezy. W 1623 Karol wraz z Buckinghamem udali się do Hiszpanii, gdzie miały odbyć się negocjacje na temat małżeństwa księcia Walii, z hiszpańską infantką - Marią Anną. Negocjacje zakończyły się fiaskiem, gdyż od Karola wymagano przejścia na katolicyzm, na co ten nie chciał się zgodzić. Po powrocie do Anglii Buckingham zażądał od króla Jakuba wypowiedzenia wojny Hiszpanii. Król jednak odmówił.

Kiedy Karol wracał do Anglii, przejeżdżał przez Paryż, gdzie poznał Henriettę Marię, siostrę króla Ludwika XIII. Wobec fiaska planów hiszpańskiego mariażu, Jakub przekonał Parlament, aby wyraził zgodę na małżeństwo Karola z francuską księżniczką. Z ociąganiem Parlament tą zgodę wydał. Problemy z tą instytucją trwały przez całe panowanie Jakuba I, przeciągając się także na rządy jego syna i doprowadzając do wojny domowej.

[edytuj] Król Anglii

[edytuj] Początek rządów

Henrietta Maria Burbon, żona Karola I

Karol objął tron od razu po śmierci ojca, aczkolwiek realną władzę sprawował już od roku, gdyż stary król Jakub zapadł na demencję. Karol, podobnie jak ojciec, nie potrafił znaleźć wspólnego języka z Parlamentem, zwłaszcza ze zdominowaną przez purytan Izbą Gmin. Do pierwszego konfliktu doszło już w maju 1625 r., kiedy to Izba Gmin odmówiła zgody na małżeństwo króla z Henriettą Marią. Francuska księżniczka była katoliczką i Anglicy obawiali się, że przy jej pomocy król zechce podjąć próbę rekatolizacji Anglii. Ostatecznie Karolowi udało się uzyskać zgodę na ślub, ale jego żona nigdy nie została ukoronowana. Sam Karol został koronowany w katedrze westminsterskiej 2 lutego 1626 r.

Karol I ok. 1630 r.

Początek panowania upłynął pod znakiem wojen toczonych przez Buckinghama. W 1626 r. książę zorganizował rajd na Kadyks (Karol I nie poszedł w ślady ojca i wypowiedział wojnę Hiszpanii). Sukcesów wielkich nie odniósł, po czym zdecydował się wesprzeć francuskich hugenotów obleganych w La Rochelle. Tutaj ponownie rozpoczęły się zapasy z Parlamentem. W 1625 r. Izba Gmin ostro wypowiadała się przeciw hugenotom. Rok później napięcie sięgnęło zenitu - padły żądania dymisji faworyta i postawienia go przed sądem. Sformułowano nawet petycję na piśmie. Król wziął wszystko na siebie i orzekł, że Buckingham działał na jego rozkazy. Następnie aresztowano co aktywniejszych opozycjonistów i rozwiązano Parlament. W 1627 r. ruszyła wyprawa na La Rochelle, która zakończyła się porażką.

[edytuj] Król kontra Parlament

Rozwiązanie Parlamentu pogłębiło rozdźwięk między królem a społeczeństwem. Większość Anglików uznała to za przejaw bezprawia i tendencji absolutystycznych. Karol rzeczywiście przejął po ojcu wysokie mniemanie o władzy monarszej, tendencje do absolutyzmu i chęć podporządkowania sobie Kościoła anglikańskiego, nie mówiąc już o bezgranicznym zaufaniu do Buckinghama. Pierwsze samodzielne rządy Karola charakteryzowały się nakładaniem ogromnych podatków i niezbyt łagodnymi metodami ich ściągania.

Na zwołanie Parlamentu czekano do 1628 r. Kiedy jednak znów się zebrał, wszystko zaczęło się od początku. Głównym owocem prac Parlamentu było uchwalenie przez obie Izby Petycji Praw. Stwierdzała ona, że nie można nakładać podatków bez zgody Parlamentu, ani więzić nikogo bez motywacji prawnej. Król, na początku obrad jak zawsze wyniośle traktujący pomysły opozycji, bez wahania podpisał Petycję, co spotkało się z entuzjazmem deputowanych, którzy bez sprzeciwu uchwalili zażądane przez króla dość wysokie podatki na odsiecz dla La Rochelle.

Portret konny Karola I

Wpływ na decyzję króla o przyjęciu Petycji wpłynęła głównie obawa o los Buckinghama, powszechnie nienawidzonego w Izbie Gmin. Wkrótce obawa o los faworyta straciła rację bytu - 23 sierpnia 1628 r., podczas organizowania odsieczy dla hugenotów, książę został zasztyletowany przez oficera marynarki, Johna Feltona, fanatycznego purytanina. Ekspedycja wyruszyła niezależnie od losu księcia, ale nie przyniosła sukcesów - w październiku 1628 r. La Rochelle skapitulowało, a Anglia zawarła pokój z Francją (1629 r.).

Obrady Parlamentu trwały nadal, ale z powrotem rozwierała się przepaść między nim, a królem. Na czoło parlamentarnej opozycji wysunął się wiceadmirał John Eliot, główny pomysłodawca Petycji Praw i paru uchwał potępiających działania rządu. Po rozwiązaniu Parlamentu 2 marca 1629 r. został aresztowany i do śmierci w 1632 r. przebywał w więzieniu. Jego rolę przywódcy opozycji przejęli John Hampden i John Pym. Inny opozycjonista Thomas Wentworth, który przez większość obrad rzucał gromy na absolutyzm, nagle w 1628 r. przeszedł do obozu królewskiego, zyskując tytuł lorda Strafford (w 1639 r. podniesiony do rangi hrabiego). Strafford stał się gorliwym poplecznikiem Karola i kierował aparatem represji podczas okresu 11-letniej tyranii.

[edytuj] 11-letnia tyrania

[edytuj] Rządy bez Parlamentu

Po rozwiązaniu Parlamentu rozpoczął się długi okres rządów osobistych Karola I, który trwał w latach 1629-1640, stąd zwany jest często 11-letnią tyranią. Król znalazł sobie również nowego faworyta - w miejsce Buckinghama został nim lord Strafford, w latach 1633-1639 namiestnik Irlandii. Owe 11-lecie było bardzo ciężkie dla purytan, poddawanych szykanom i prześladowaniom. Nakładano ogromne podatki i bezwzględnie je ściągano. Za jakikolwiek opór wobec władzy karano więzieniem, karami pieniężnymi, piętnowaniem lub kaleczeniem pod pręgierzem. Aparatem represji kierował Strafford, człowiek uparty i bezwzględny, który za główne narzędzia polityki uznawał gwałt i przemoc. Sekundował mu w tym William Laud, biskup Londynu, od 1633 r. arcybiskup Canterbury. Na tych dwóch ludziach opierała się cała władza Karola I.

Karol I na portrecie Daniela Mytensa z 1631 r.

Opozycja wydawała pamflety i pisma polityczne, w których atakowano władzę. Ta odpowiadała represjami. Np. w 1632 r. William Prynne opublikował swoje dzieło, w którym udowadniał, że wszelkie sztuki teatralne są sprzeczne z prawem bożym. Niedługo później królowa Henrietta wystąpiła w pewnej sztuce mało znanego autora (Williama Montagu, tytuł sztuki brzmiał Raj pastuszka - Shepherd's Paradise). Przypomniano sobie o książce Prynne'a, autora aresztowano i skazano na więzienie, karę pieniężną i obcięcie uszu. Wyrok wykonano co do słowa.

Na potrzeby wiecznie pustego skarbu wymyślano coraz to nowe podatki. Odgrzebano nawet zapomniany podatek okrętowy (ship money), jeszcze z czasów Plantagenetów, co jeszcze bardziej wzburzyło Anglików. Społeczeństwo buntowało się przeciw nowym podatkom, coraz częściej odmawiano ich płacenia. Sytuacja w państwie stawała się coraz gorsza. Nastroje społeczne groziły wybuchem. Wkrótce sytuacja pogorszyła się za sprawą religijnej polityki Karola I.

[edytuj] Próby reform religijnych

Po swoim ojcu Karol odziedziczył chęć dalszych reform religijnych, mających połączyć ze sobą Kościoły Anglii i Szkocji i poddać je kontroli monarchy. Ten projekt miał jednak gorących przeciwników. Sprzeciwiali mu się zarówno prezbiterianie w Szkocji i purytanie w Anglii. Przeprowadzenie zmian w Kościele król powierzył arcybiskupowi Canterbury Williamowi Laudowi. Ten rozpoczął od zmian w liturgii, upodabniając ją coraz bardziej do liturgii Kościoła Katolickiego (te zmiany spodobały się zresztą papieżowi Urbanowi VIII, który zastanawiał się, czy nie nadać Laudowi godności kardynalskiej).

Na Wyspach te reformy nie zostały dobrze przyjęte. Zmiany liturgiczne w połączeniu z wprowadzonym jeszcze przez Jakuba I systemem episkopalnym zostały wrogo przyjęte zwłaszcza w Szkocji. Dlatego w 1637 r., kiedy po wprowadzeniu reform w Kościele anglikańskim, Laud zabrał się za wprowadzanie ich w Kościele szkockim, spotkał się ze zdecydowanym oporem szkockich prezbiterian. Fiaskiem skończyła się próba wprowadzenia w Szkocji Modlitewnika Powszechnego. W 1638 r. doszło do pierwszych poważnych konfliktów, kiedy to Szkoci obalili system episkopalny i przywrócili demokratyczny system sprawowania władzy w swoim Kościele. Uparte trzymanie się Karola przy niepopularnych zmianach doprowadziło w końcu do wybuchu powstania.

[edytuj] Wojny biskupów

Karol I na portrecie van Dycka z lat 1635-1636

Bunt w Szkocji zaskoczył Karola I. Anglia nie posiadała licznej armii i była kompletnie nieprzygotowana do wojny. Powstanie szybko się rozprzestrzeniało. Na początku 1638 r. Szkoci przyjęli akt "Przymierza Narodowego" (National Convenant), w którym ślubowali przeciwstawiać się naciskom Kościoła Anglikańskiego i bronić własnej religii. Zobowiązywali się również do walki z królewskim absolutyzmem. Król na początku nie zamierzał ustąpić, ale kiedy wysłane w celu stłumienia powstania wojska angielskie zostały bez trudu odparte przez Szkotów, król zgodził się na pokój, gwarantujący Szkotom amnestię i umacniający pozycję szkockiego Parlamentu (była to tzw. "pacyfikacja w Berwick" 1639 r.).

"Pacyfikacja w Berwick" pozostała tylko na papierze. Nieprzestrzeganie jej przez króla wywołało w 1640 r. kolejną wojnę biskupią. Tym razem do ofensywy przeszli Szkoci, notujące spore sukcesy, zwłaszcza że większość społeczeństwa angielskiego popierała ich działania. Do opanowania sytuacji potrzebne były spore sumy pieniędzy, a do ich uzyskania potrzebna była zgoda Parlamentu. Do takiego rozwiązania przekonywał króla nawet hrabia Strafford. Król uległ tym namowom i w 1640 r., po 11 latach przerwy, ponownie zwołano Parlament.

[edytuj] Droga do rewolucji

[edytuj] Krótki Parlament

Nowy Parlament zebrał się w kwietniu 1640 r. Przewagę w Izbie Gmin uzyskali purytanie na czele z Pymem i Hampdenem. Wśród deputowanych znalazł się również przedstawiciel drobnej szlachty Oliver Cromwell. Jak było do przewidzenia zdominowany przez purytan Parlament nie wyraził zgody na nowe podatki, co więcej, zażądał postawienia przed sądem czołowych królewskich ministrów za nadużycia finansowe i represje. Król odpowiedział na to rozwiązaniem Parlamentu w maju 1640 r. Jego obrady trwały dokładnie jeden miesiąc i Parlament ten przeszedł do historii jako "Krótki Parlament" (The Short Parliament).

Niedługo później zgromadzenie biskupów pod presją Lauda uchwaliło 17 kanonów o nieograniczonej i uświęconej przez Boga władzy królewskiej i o Kościele Episkopalnym jako jedynej prawdziwej instytucji religijnej. Było to jednak tylko zwycięstwo na papierze, które wywołało falę groźnych demonstracji w Londynie, zwróconych przeciwko Laudowi. Tymczasem Szkoci dalej kontynuowali ofensywę, chcąc ułożenia spraw spornych tylko w pertraktacjach z angielskim Parlamentem. Król musiał się ugiąć. W listopadzie 1640 r. zwołano kolejny Parlament.

[edytuj] Długi Parlament

Zebranie się kolejnego Parlamentu uważa się często za początek rewolucji angielskiej, chociaż do początku działań wojennych i ostatecznego zerwania między królem a Parlamentem doszło dopiero w 1642 r. Nowy Parlament obradował aż do 1653 r., słusznie więc nosi w historiografii nazwę "Długiego Parlamentu" (The Long Parliament). Ton obradom nadawała zdominowana przez purytan Izba Gmin, pod przewodnictwem Johna Pyma. Dwór miał przewagę tylko w Izbie Lordów, która mimo szumnego tytułu nie znaczyła wiele. W Izbie Gmin od początku doszła do głosu opozycja. Zewsząd atakowano dwór, jego politykę ekonomiczną i religijną.

Nie napotkawszy zbyt stanowczego oporu dla swych pomysłów, Izba Gmin zdecydowała się rozprawić ze szczególnie znienawidzonymi stronnikami króla. Aby uniknąć trudności Izba wymogła na królu rezygnację z jego prawa do rozwiązania Parlamentu. Od tej pory mieli o tym decydować sami deputowani. Na pierwszy ogień poszedł hrabia Strafford. Karol zdecydował się go poświęcić, podobno sam Strafford go do tego przekonywał. Hrabia został ścięty w 1641 r. Następny był arcybiskup Laud. Czekał go podobny los, aczkolwiek spędził jeszcze 4 lata w więzieniu, nim w 1645 r. dał głowę pod topór.

Główne działania Parlamentu przypadły na przełom 1641/1642 r. Rozwiązano między innymi Izbę Gwiaździstą, organ królewskiego sądownictwa, i wystosowano tzw. Wielką Remonstrację (Grand Remonstrance), czyli zarzuty pod adresem rządu, łącznie z postulatami: reformy Kościoła, zatwierdzania doradców królewskich przez Parlament, usunięcia biskupów z Izby Lordów. Remonstracja liczyła łącznie 207 punktów.

W tym momencie król zdecydował się na działanie przy użyciu siły. Jednak próba aresztowania czołowych opozycjonistów zakończyła się fiaskiem. Król, stwierdziwszy, że w Londynie nie poradzi sobie z przeciwnikami, opuścił stolicę i udał się na północ kraju, gdzie jego zwolennicy byli w przewadze. 22 sierpnia 1642 r. w pałacu w Nottingham Karol podniósł królewski sztandar przeciw Parlamentowi i jego stronnikom. Rozpoczęła się wojna domowa.

[edytuj] Wojna domowa

Karol umieścił swój dwór w Oksfordzie, który na parę lat stał się nieformalną stolicą rojalistycznej Anglii. Król mógł liczyć na starą szlachtę i własne siły zbrojne, nieliczne, ale dobrze wyszkolone. Króla poparły również Irlandia i Szkocja, z którą w 1641 r. zawarto rozejm. Król roztoczył swoją kontrolę nad północną i zachodnią Anglią. Pozostała część wyspy znajdowała się w rękach Parlamentu, którego popierali purytanie, prezbiterianie, drobna szlachta i mieszczaństwo.

Karol I na okładce Eikon Basilike, wydanej przez Williama Marshalla w 1649 r.

Pierwszą bitwę tej wojny stoczono 25 października 1642 r. pod Edgehill. Bitwa była nierozstrzygnięta, ale na początku wojny przewagę uzyskali zwolennicy króla, popularnie zwani "kawalerami" (zwolenników Parlamentu zwano "okrągłogłowymi"). Mimo pewnych sukcesów i podziałów wśród "okrągłogłowych" nie udało się zdobyć Londynu, a tylko tak można było zakończyć wojnę. W 1643 r. z szeregów przeciwników króla ubył John Hampden, który zginął w jednej z potyczek. Niedługo później zmarł Pym. Na czoło stronników Parlamentu zaczął się wysuwać Oliver Cromwell.

Przełom nastąpił w 1644 r., kiedy to wojska Parlamentu pokonały rojalistów pod Marston Moor (2 lipca) i Newbury (27 października). Główną rolę w zwycięstwie odegrali wyszkoleni przez Cromwella tzw. "ironsides", "żelaznobocy". Pod wpływem tych sukcesów Parlament przeprowadził reformę armii, wg wzorców wypracowanych przez Cromwella. Dowództwo tzw. "Armii Nowego Wzoru" (New Model Army) objęli Cromwell i sir Thomas Fairfax.

Do rozstrzygnięcia doszło 14 czerwca 1645 r. pod Naseby w Leicestershire. Armia królewska została rozbita przez siły Parlamentu. Karol cofnął się do Oksfordu. Oblężenie stolicy rojalistów trwało do czerwca 1646 r. i zakończyło się jej kapitulacją. Dwa miesiące wcześniej z twierdzy uciekł Karol I i udał się do Szkocji. Początkowo wydawało się, że król uzyska pomoc i wsparcie Szkotów. Kiedy jednak angielski Parlament zażądał wydania króla i dołączył do tego obietnicę zapłacenia zaległego żołdu (a była to spora kwota), Szkoci bez wahania wydali króla angielskim komisarzom (1647 r.).

[edytuj] Ostatnie lata

[edytuj] Niewola

Karol I przenoszony do Carinsbrook Castle, obraz Eugène Lami

Karol został osadzony w Holdenby House w Northamptonshire. Później został przeniesiony do Newmarket w imieniu Armii Nowego Wzoru. W tym czasie między Armią a Parlamentem rosło napięcie (Armia domagała się radykalnych posunięć, natomiast Parlament był im przeciwny). Później Karol był przenoszony do Outlands i Hampton Court. Ostatecznie znalazł się na wyspie Wight, gdzie cieszył się względną wolnością, mogąc nawet kontaktować się ze swoimi zwolennikami w Szkocji.

Wiosną 1648 r. ponownie wszczęto działania wojenne. Za królem opowiedziały się hrabstwa północne oraz Szkoci, którzy wkroczyli do Anglii. Drogę zastąpił im Cromwell. W sierpniu 1648 r. pod Preston zadał wojskom szkockim ciężką klęskę, która była ostatecznym ciosem dla sprawy rojalistów. Skończyła się też względna wolność dla Karola. Jego los został już przesądzony.

[edytuj] Proces

O losie Karola zdecydował konflikt między Armią i Parlamentem. Ten ostatni nie chciał zniesienia monarchii, zadowalało go tylko ograniczenie uprawnień monarszych i pozbawienie króla wpływu na sprawy religijne. Armia natomiast, składająca się głównie z radykalnych i bezkompromisowych independentów (odłam purytan), chciała całkowitego zniesienia monarchii i reform społecznych. Popierał ich Cromwell. 5 grudnia 1648 r. na jego rozkaz wojsko otoczyło Parlament i aresztowało większość posłów. Nowy Parlament, zwany "Parlamentem Kadłubowym" powołał 150-osobową komisję pod przewodnictwem Johna Bradshawa z Cromwellem i Fairfaxem w składzie (ten ostatni jednak zrezygnował), który miał osądzić Karola I.

Proces rozpoczął się 2 stycznia 1649 r. Król odmówił uczestniczenia w nim, twierdząc, iż Parlament nie ma prawa sądzić monarchy. Liczył, że jego autorytet powstrzyma członków komisji przed radykalnymi działaniami. Przeliczył się. Komisja uznała, że żaden człowiek nie znajduje się ponad prawem. Trzy razy wzywano króla, aby stawił się przed sądem, ale Karol za każdym razem odmawiał. W końcu, 29 stycznia 1649 r., 59 członków komisji złożyło swoje podpisy pod wyrokiem skazującym na śmierć tyrana, zdrajcę i wroga ludu, Karola Stuarta.

[edytuj] Egzekucja

Zaraz po wyroku Karol został przeniesiony z St James's Palace do Whitehall. Egzekucja miała odbyć się nazajutrz, naprzeciwko Banqueting House. Nie wiadomo kto został wyznaczony do przeprowadzenia egzekucji. Najczęściej wymienia się londyńskiego kata Richarda Brandona, pewnego Irlandczyka nazwiskiem Gunning, dwóch ludzi o nazwiskach Dayborne i Bickerstaffe (oskarżeni w 1661 r., zarzuty wycofano), rewolucyjnego dziennikarza Henry'ego Walkera, jego brata Williama, lub Williama Hewletta, który w dniu egzekucji dowodził strażą.

Egzekucja Karola I

Dzień egzekucji był pochmurny i chłodny. Król założył dwie koszule (Jeśli będę drżał moi wrogowie powiedzą, że to ze strachu. Chcę uniknąć takich zarzutów - miał powiedzieć). W drodzie na szafot towarzyszył królowi jego przyjaciel biskup Juxton. Karol do końca był przekonany o słuszności swojej sprawy. Na szafocie król zdjął płaszcz i wstęgę Orderu Św. Jerzego i przekazał je Juxtonowi. Do niego też skierował swoje ostatnie słowo: Remember - Pamiętaj. Kat odciął głowę króla jednym ciosem. Po egzekucji na szafot wszedł Cromwell. Przyjrzał się zwłokom króla i rzekł: Było to dobrze zbudowane ciało, które mogło długo żyć....

[edytuj] Post mortem

Karol został pochowany w prywatnej ceremonii 7 lutego w St George's Chapel w Windsorze. Jego syn, Karol II, planował budowę mauzoleum ku czci ojca, ale nic nie wyszło z tych planów.

W 1649 r. Anglia została ogłoszona republiką. 4 lata po ścięciu króla, rozwiązał się Długi Parlament. Cromwell przyjął tytuł lorda protektora i osobiście rządził Anglią do swojej śmierci w 1658 r. Dwa lata później Parlament przywrócił monarchię i tron dynastii Stuartów. Królowie musieli jednak pożegnać się z marzeniami o absolutyzmie. Anglia stała się monarchią parlamentarną.

Wiele osób zastanawiało się, jaki sens miało słowo Remember wypowiedziane do Juxtona. Zapytany o to biskup odrzekł, że poprzedniego dnia król prosił go, aby w jego imieniu nakazał synowi (Karolowi II), że jeśli kiedyś wstąpi na tron nie szukał zemsty na mordercach ojca. To właśnie przypomniał mu Karol przed śmiercią.

Po śmierci Karola szybko wybaczono mu winy i nieudolne rządy. Wielu osób zaczęło go czcić jako męczennika. Obecnie król Karol I Stuart jest jedynym świętym zreformowanego Kościoła Anglikańskiego.

[edytuj] Wywód przodków

4. Henryk Stuart, lord Darnley
	2. Jakub I Stuart
5. Maria I Stuart
		1. Karol I
6. Fryderyk II Oldenburg
	3. Anna Duńska
7. Zofia meklemburska

[edytuj] Rodzina

13 czerwca 1625 r. w St Augustine's Church w Canterbury Karol poślubił Henriettę Marię Burbon (25 listopada 1609 - 10 września 1669), córkę Henryka IV, króla Francji i Marii Medycejskiej, córki Franciszka I Medyceusza, wielkiego księcia Toskanii (ślub per procura odbył się 11 maja 1625 r.). Karol i Henrietta mieli razem czterech synów i pięć córek: