Lis

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy gatunku. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa lub Lis pospolity.

Lis
V. vulpes
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	psowate
Rodzaj	głównie Vulpes
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Lis – nazwa zwyczajowa oznaczająca zwierzę z gatunku Vulpes vulpes, a także przedstawicieli innych gatunków, podobnych do lisa, a należących do rodzajów: Alopex, Dusicyon i Urocyon. W gwarze myśliwskiej samca nazywamy lisem lub psem, samice - liszką, lisicą lub suką, młode liskami, lisiętami lub szczeniętami, a jesienią - niedoliskami.

Pożywienie: ssaki (głównie gryzonie), ptaki, padlina, czasem gady, bezkręgowce, i pokarm roślinny (jagody, orzechy)

Dane liczbowe: długość bez ogona: od 49 do 91 cm, długość ogona: od 27 do 63 cm, wysokość w kłębie: 35 do 50 cm, masa ciała: od 2,2 do 10 kg, ciąża: 52 dni ilość szczeniąt w miocie: od 1 do 10, zwykle 4 do 8,

Lisy żyją w parach lub grupach socjalnych, złożonych z dominującej samicy (zwanej alfa), dominującego samca i różnej liczby (3-5) podporządkowanych samic. Samice te są córkami lub wnuczkami samicy alfa. W zamian za możliwość przebywania na terytorium matki pomagają jej w odchowaniu potomstwa, dostarczając szczeniętom pokarmu.

Wrogami lisów są duże drapieżne ptaki (orły i orliki), a także puchacze, które mogą porywać szczenięta. Pośród drapieżnych ssaków najgroźniejsze dla lisów są psy. Z dzikich gatunków ssaków drapieżnych groźne mogą być wilki, rzadziej rysie czy rosomaki. Lisy często korzystają z resztek zdobyczy większych drapieżników i wówczas mogą paść ich łupem.

Najgroźniejszą chorobą roznoszoną przez lisy jest wścieklizna. Wirus wywołujący wściekliznę jest przenoszony głównie przez ukąszenia, nie tylko na inne lisy, ale też na różne gatunki zwierząt dzikich i domowych. Podjęto działania przeciwko tej chorobie i co rok szczepi się zwierzęta na tą chorobę, dlatego lisy nie są już niebezpieczne pod tym względem. Częstą choroba lisów jest świerzb. Znaczne zagrożenie dla zdrowia (w przypadku spożywania niemytych owoców runa leśnego) stwarzają też wydalane przez lisy wraz z kałem jaja bąblowca.

Pozyskanie w Polsce w latach 2004/2005 to około 137 tys. sztuk. W Europie, Azji, Ameryce Północnej i Australii występuje lis pospolity V. vulpes.

Lisie futro było cenione ze względu na kolor i puszysty włos. Lisie futro ma kolor od jasnorudego do czarnego,w zależności od gatunku.

W Polsce lis jest zwierzęciem łownym o okresie polowań od 1 lipca^[1] ^[2] do 31 marca, a na terenach obwodów łowieckich, gdzie występuje głuszec lub cietrzew przez cały rok. Na skutek prowadzonych akcji ochronnych w Polsce występuje obecnie problem nadmiernej ilości lisów, które w naturze dziesiątkowała wścieklizna.

Lis jest znakiem sprytu i przebiegłości w wielu kulturach, występuje w licznych bajkach i podaniach.