Psowate
Z Wikipedii
| Psowate | |
 Kojot (Canis latrans) |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Szczep | łożyskowce |
| Rząd | drapieżne |
| Rodzina | psowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Canidae | |
| G. Fischer, 1817 | |
 Systematyka w Wikispecies |
|
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Psowate (Canidae) - rodzina ssaków drapieżnych. Członkami tej rodziny są psy, wilki, lisy, kojoty oraz szakale.
Istnieje trzydzieści siedem opisanych, współczesnych gatunków psowatych - jednakże prowadzone badania genetyczne mogą tę liczbę zwiększyć. Niektóre gatunki są samotnikami, jak lisy, inne żyją w społecznościach, jak szakale. Istnieją gatunki małe, jak południowoamerykański lis Darwina lub tak duże jak wilk szary. W Los Angeles, w asfaltowym bagnie La Brea, zachowały się szczątki jeszcze większego zwierzęcia, Canis dirus. Gatunek ten wyginął cztery tysiące lat temu.
Psowate szybko ulegają udomowieniu. Badania prowadzone w Rosji dowiodły, że dzikie psowate dość często już w pierwszej generacji (odpowiednio wychowywane) mogą wykazywać przyjazne nastawienie do człowieka, szukając jego uwagi i przejawiać zachowanie charakterystyczne dla psów. Po 40 latach udamawiania zupełnie dzikiej rasy lisów na Syberii, 80% z tych, które znajdowały się w posiadaniu naukowców, nadawało się do życia z ludźmi jako zwierzę domowe[1].
Spis treści |
[edytuj] Stara systematyka
Starsze systemy umieszczały psowate wraz z kotami w nadrodzinie Cynofeloidea i wyróżniały wśród współczesnych psowatych trzy podrodziny: Caninae (7 rodzajów z 31 gatunkami), Simocyoninae (3 rodzaje z 3 gatunkami) i Otocyoninae (1 rodzaj z 1 gatunkiem).
[edytuj] Nowoczesna systematyka
Najnowsze badania naukowców diametralnie zmieniły klasyfikację rodziny. Nowoczesna systematyka została oparta zarówno na badaniach genetycznych jak i anatomii porównawczej. Badania genetyczne i embriologiczne dowiodły, że pies domowy należy do tego samego gatunku co wilk szary, a ich różnica w sekwencji zarówno jądrowego jak i mitochondrialnego DNA nigdy nie przekracza 0,2%. Ostatnie badania dowiodły, że także dingo są psami, ale ich DNA jest jeszcze bardziej zbliżone do wilków. Wilk czerwony uznawany przez niektórych biologów jako hybryda wilka szarego i kojota, jest jednak realnie prawdziwym gatunkiem, który współpowstał z Canis edwardii w Ameryce Północnej wraz z kojotem, podczas gdy w tym samym czasie wilk szary powstawał w Eurazji. Niedawno odnaleziono jedną z odizolowanych populacji wilka czerwonego w południowo-wschodniej Kanadzie w parku narodowym Algonquin.
Został również obalony mit jakoby likaon i cyjon należeli do zupełnie innej podrodziny, ostatnie badania genetyków dowiodły zmianę ich pozycji systematycznej, a obydwa gatunki są bardzo blisko spokrewnione z rodzajem Canis. Niektórzy naukowcy twierdzą, że cyjona należy zaliczyć do tego samego rodzaju co wilka szarego.
Nastąpiła również zmiana w klasyfikacji południowoamerykańskich psowatych. Badania na polu paleozoologii epoki lodowcowej i genetyki specjacji na podstawie badań mitochondrialnego DNA dowiodły, że lisy takie jak kolpeo czy majkong są jeszcze bliższe wilkom i szakalom niż jak dotychczas sądzono. Zatem w stosunku do tych gatunków powinno się zrezygnować z popularnej nazwy lisy zastępując ją psami lub bardziej kolokwialnie - "fałszywymi lisami". Pozorny lisopodobny wygląd niektórych gatunków z Ameryki Południowej jest tylko wynikiem zjawiska konwergencji. Wilk grzywiasty i pies leśny zaś są najbardziej prymitywne z psów (Canini), także niektórzy naukowcy czasami klasyfikują te dwa gatunki w osobny takson (osobne plemię).
Lisy z rodzaju Urocyon są najbardziej prymitywnymi gatunkami spośród wszystkich lisów. Ostatnie badania wykazały, że otocjon jest bliższy lisom i nie tworzy osobnej podrodziny. Został jednak wraz z innym prymitywnym gatunkiem - jenotem zaliczony do tzw. plemienia "prymitywnych psów" jako trzeciego taksonu wydzielonego w podrodzinie psowatych właściwych (Caninae).
[edytuj] Przegląd gatunków
RODZINA: PSOWATE (Canidae)
- Podrodzina: Psowate właściwe (Caninae)
- Plemię Canini - psy
- Rodzaj Canis
- Canis lupus - wilk szary
- Canis lupus familiaris - pies domowy
- Canis lupus familiaris dingo (= C. dingo) - dingo
- Canis latrans - kojot
- Canis simensis - kaberu
- Canis himalayaensis - wilk himalajski
- Canis indica - wilk indyjski
- Canis rufus lub Canis lycaon - wilk rudy
- Canis aureus - szakal złocisty
- Canis adustus - szakal pręgowany
- Canis mesomelas - szakal czaprakowy
- Rodzaj Cuon
- Cuon alpinus - cyjon
- Rodzaj Lycaon
- Lycaon pictus - likaon
- Rodzaj Atelocynus
- Atelocynus microtis - wilczek krótkouchy
- Rodzaj Cerdocyon
- Cerdocyon thous - majkong
- Rodzaj Dasycyon
- † ? Dasycyon hagenbecki - wilk Hagenbecka
- Rodzaj Dusicyon
- † Dusicyon australis - wilk falklandzki
- Rodzaj Pseudalopex
- Pseudalopex culpaeus - kolpeo
- Pseudalopex griseus - argentyński lis szary, Chilla
- Pseudalopex gymnocercus (= P. azarae) - lis pampasowy
- Pseudalopex fulvipes - lis Darwina
- Pseudalopex sechurae - lis sechura
- Pseudalopex vetulus - lis siwy
- Rodzaj Chrysocyon
- Chrysocyon brachyurus - wilk grzywiasty
- Rodzaj Speothos
- Speothos venaticus - pies leśny
- Rodzaj Canis
- Plemię Canini - psy
-
- Plemię Vulpini - lisy
- Rodzaj Vulpes
- Vulpes bengalensis - lis bengalski
- Vulpes cana - lis afgański
- Vulpes chama - lis przylądkowy
- Vulpes corsac - korsak, lis stepowy
- Vulpes ferrilata - lis tybetański
- Vulpes macrotis - lis wielkouchy
- Vulpes pallida - lis blady
- Vulpes rueppelli - lis piaskowy
- Vulpes lagopus - lis polarny
- Vulpes velox - lis płowy
- Vulpes vulpes - lis rudy
- Vulpes zerda - fenek
- Rodzaj Urocyon
- Urocyon cinereoargenteus - lis wirginijski
- Urocyon littoralis - lis wyspowy
- Urocyon sp. - lis z wyspy Cozumel
- Rodzaj Vulpes
- Plemię Vulpini - lisy
[edytuj] Zobacz też
- Borophaginae (psy-hieny)
Przypisy
- ↑ Lyudmila N. Trut, Early Canid Domestication: The Farm-Fox Experiment, American Scientist on-line, March-April 1999, vol. 87, no. 2 p. 160, dostępne w Internecie, dostęp 2007-11-30, 14:51
