Lista orzeczeń Sądu Najwyższego
Z Wikipedii
 |
Ta lista lub artykuł przeglądowy wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru. Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu. Zobacz też: Zasady tworzenia list. |
Główny artykuł: Sąd Najwyższy
Poniższa lista zawiera wybrane orzeczenia Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej:
[edytuj] Prawo cywilne
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Rok 2007
[edytuj] Nabywanie przez wspólnotę mieszkaniową praw i obowiązków do własnego majątku
| „ | Wspólnota mieszkaniowa, działając w ramach przyznanej jej zdolności prawnej, może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku. | ” |
Sygnatura akt: III CZP 65/07
Izba: Cywilna
Rodzaj orzeczenia: uchwała składu siedmiu sędziów
Moc „zasady prawnej”: tak
Data podjęcia: 21 grudnia 2007
Wnioskodawca: Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
Skład orzekający: 7 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja: „Biuletyn Sądu Najwyższego” 2007, nr 12, s. 9
Sentencja i uzasadnienie: http://www.sn.pl/orzecznictwo/uzasadnienia/ic/III-CZP-0065_07.pdf
[edytuj] Prawo handlowe
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Prawo karne
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Prawo konstytucyjne
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Rok 1924
[edytuj] Prawno-pozytywna moc przepisów konstytucyjnych
| „ | 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej jest nie deklaracją uchwalonego przez Sejm Ustawodawczy ustroju państwowego, lecz jest ustawą pozytywną. 2. Nie może atoli ulegać wątpliwości, że art. 81 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczy jedynie kwestji ważnego przyjścia do skutku ustawy i że pozatem Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, podobnie jak każda inna ustawa, ulega zasadniczo tym samym regułom wykładni; pogląd przeciwny prowadziłby do wyrzeczenia się brania pod uwagę Konstytucji przy wykładni prawa. W szczególności zatem przepisy rzeczonej Konstytucji, które nie są jedynie programem, lecz prawem normującym bezpośrednio stosunki prawne, jako przepisy późniejsze oddziałać mogą na przepisy poprzednie w myśl zasady lex posterior derogat priori. |
” |
Sygnatura akt: Z.S. 69/23
Rodzaj orzeczenia: orzeczenie Zgromadzenia Ogólnego Sądu Najwyższego
Data wydania: 16 lutego 1924
Skład orzekający: Zgromadzenie Ogólne Sądu Najwyższego
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1924, poz. 330
[edytuj] Rok 1929
[edytuj] Kontrola przez sądy konstytucyjności aktów normatywnych
| „ | Artykuł 81 Konstytucji pozbawia sądy prawa badania ważności tylko ustaw należycie ogłoszonych. Ważność wszystkich innych aktów prawodawczych podlega badaniu sądów. Rozporządzenia zaś władzy, z których wynikają prawa lub obowiązki obywateli, mają z mocy art. 3 [ust. 5] Konstytucji, moc obowiązującą tylko wtedy, gdy zostały wydane z upoważnienia ustawy i z powołaniem się na nią, sądy przeto przy wyrokowaniu nie tylko mają prawo, lecz są obowiązane, badać rozporządzenia władzy i to w dwóch kierunkach, pod względem formalnym, zewnętrznym, czy wydane są przez władzę kompetentną, z upoważnienia ustawy i z powołaniem się na nią, i pod względem materialnym, wewnętrznym, czy są zgodne z treścią i wykładnią ustawy. | ” |
Sygnatura akt: II. 2 K. 311/29
Izba: Druga <Karna>
Rodzaj orzeczenia: uchwała składu siedmiu sędziów
Moc „zasady prawnej”: tak
Data podjęcia: 19 października 1929
Skład orzekający: 7 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1930, poz. 35
[edytuj] Rok 1931
[edytuj] Niedopuszczalność kontroli przez sądy konstytucyjności rozporządzeń z mocą ustawy
| „ | Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej, wydane z mocą ustawy, nie podlegają co do swej ważności badaniu Sądu, i to zarówno co do swej wewnętrznej treści, jak i warunków, uprawniających Prezydenta do wydania rozporządzenia. | ” |
Sygnatura akt: C. 29/31
Izba: Pierwsza <Cywilna>
Rodzaj orzeczenia: orzeczenie <wyrok>
Data wydania: 17 czerwca 1931
Skład orzekający: 3 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1931, poz. 433
[edytuj] Zakaz wykraczania przez rozporządzenie wykonawcze poza ramy delegacji ustawowej
| „ | Postanowienia rozporządzenia wykonawczego muszą mieścić się intra legem, a nie mogą iść contra lub praeter legem. | ” |
Sygnatura akt: II. 4. K. 348/31
Izba: Druga <Karna>
Rodzaj orzeczenia: postanowienie składu siedmiu sędziów
Data wydania: 24 października 1931
Skład orzekający: 7 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1931, poz. 483
[edytuj] Rok 1998
[edytuj] Dopuszczalność kontroli konstytucyjności ustaw przez sądy powszechne
| „ | Sądy powszechne są uprawnione do badania zgodności stosowanych przepisów ustawowych z Konstytucją. | ” |
Sygnatura akt: I PKN 90/98
Izba: Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Rodzaj orzeczenia: wyrok
Data wydania: 7 kwietnia 1998
Skład orzekający: 3 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych” 2000, nr 1, poz. 6
[edytuj] Rok 2000
[edytuj] Niekonstytucyjność przepisu ustawy o świadczeniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową
| „ | Przepis art. 20 Ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz.U. Nr 53, poz. 342 ze zm.), ograniczający — a w określonych sytuacjach wyłączający — możliwość dochodzenia przez poszkodowanego żołnierza, na zasadach prawa cywilnego, odszkodowania lub zadośćuczynienia za szkodę z tytułu wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą wojskową, jest sprzeczny z Konstytucją. | ” |
Sygnatura akt: III CKN 1089/00
Izba: Cywilna
Rodzaj orzeczenia: wyrok
Data wydania: 26 września 2000
Skład orzekający: 3 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna” 2001, nr 3, poz. 37
[edytuj] Rok 2001
[edytuj] Kontrola konstytucyjności prawa przez sądy w ramach ustalenia, który przepis obowiązującego prawa będzie zastosowany do rozstrzygnięcia badanego stanu faktycznego
| „ | 1. Sąd dokonuje oceny zgodności przepisu ustawy z Konstytucją w ramach ustalenia, który przepis obowiązującego prawa będzie zastosowany do rozstrzygnięcia danego stanu faktycznego. Sąd jest obowiązany do takiej oceny, bowiem uchylenie się od niej może prowadzić do rozstrzygnięcia sprawy na podstawie przepisu niekonstytucyjnego, a zatem niezgodnie z prawem obowiązującym. Sąd dokonując oceny konstytucyjności przepisu ustawy nie wkracza w kompetencje Trybunału Konstytucyjnego. 2. Odmowa zastosowania przez sąd przepisu ustawy nie może opierać się na przypuszczeniach co do jego niekonstytucyjności, lecz musi być rezultatem starannej i przemyślanej wykładni, prowadzącej do wniosku, że przepis ten w ustalonym przez sąd znaczeniu, jest niezgodny z określonym i wyraźnie wskazanym przepisem Konstytucji RP. |
” |
Sygnatura akt: III RN 189/00
Izba: Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Rodzaj orzeczenia: wyrok
Data wydania: 29 sierpnia 2001
Skład orzekający: 3 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych” 2002, nr 6, poz. 130
[edytuj] Rok 2004
[edytuj] Nakaz skierowania pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego przez sąd w razie powzięcia wątpliwości co do konstytucyjności przepisu ustawowego
| „ | Sąd rozpoznający sprawę nie może odmówić zastosowania przepisu ustawy (aktu normatywnego) z powodu jego niezgodności z Konstytucją; jeżeli poweźmie poważne wątpliwości w tym zakresie, powinien zwrócić się z odpowiednim pytaniem do Trybunału Konstytucyjnego. | ” |
Sygnatura akt: I CK 291/03
Izba: Cywilna
Rodzaj orzeczenia: wyrok
Data wydania: 16 kwietnia 2004
Skład orzekający: 3 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna” 2005, nr 4, poz. 71
[edytuj] Rok 2007
[edytuj] Uznanie przez sąd - w sytuacji odroczenia przez Trybunał Konstytucyjny utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu - że przepis był sprzeczny z Konstytucją od dnia jego uchwalenia
| „ | Odroczenie wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (art. 190 ust. 3 Konstytucji RP) stwierdzającego sprzeczność przepisu ustawy z Konstytucją nie stanowi przeszkody do uznania przez sąd, że przepis ten był sprzeczny z Konstytucją od jego uchwalenia. | ” |
Sygnatura akt: III PK 96/06
Izba: Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Rodzaj orzeczenia: wyrok
Data wydania: 23 stycznia 2007
Skład orzekający: 3 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja i uzasadnienie: „Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych” 2008, nr 5-6, poz. 61
[edytuj] Delegowanie sędziego przez Ministra Sprawiedliwości
| „ | Ustawowe uprawnienie Ministra Sprawiedliwości do delegowania sędziego do pełnienia obowiązków sędziego w innym sądzie (art. 77 § 1 Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. — Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) może być w jego zastępstwie (art. 37 ust. 5 Ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 ze zm.) albo z jego upoważnienia (art. 37 ust. 1 Ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 ze zm.) wykonywane przez sekretarza stanu lub podsekretarza stanu. | ” |
Sygnatura akt: BSA I-4110-5/07
Rodzaj orzeczenia: uchwała pełnego składu Sądu Najwyższego
Moc „zasady prawnej”: tak
Data podjęcia: 14 listopada 2007
Wnioskodawca: Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
Wniosek: http://www.sn.pl/aktual/pytaniapr/BSA_1-4110-5_07.pdf
Skład orzekający: pełny skład Sądu Najwyższego (81 sędziów)
Zdania odrębne: 26
Sentencja: „Biuletyn Sądu Najwyższego” 2007, nr 11, s. 6
Sentencja i uzasadnienie: http://www.sn.pl/orzecznictwo/uzasadnienia/BSA_1-4110-5_07.pdf
[edytuj] Retroaktywność przepisów karnych dekretu o stanie wojennym
| „ | Ze względu na niezamieszczenie w Konstytucji PRL z 1952 r. zakazu tworzenia przepisów karnych z mocą wsteczną (zasady lex retro non agit) oraz brak mechanizmu prawnego umożliwiającego uruchamianie kontroli zgodności przepisów rangi ustawowej z Konstytucją lub z prawem międzynarodowym, a także ze względu na brak regulacji określającej miejsce umów międzynarodowych w krajowym porządku prawnym, sądy orzekające w sprawach karnych o przestępstwa z Dekretu Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz.U. Nr 29, poz. 154) nie były zwolnione z obowiązku stosowania retroaktywnych przepisów karnych rangi ustawowej. | ” |
Sygnatura akt: I KZP 37/07
Izba: Karna
Rodzaj orzeczenia: uchwała składu siedmiu sędziów
Moc „zasady prawnej”: tak
Data podjęcia: 20 grudnia 2007
Wnioskodawca: Sąd Najwyższy — Sąd Dyscyplinarny w składzie 3 sędziów
Wniosek: Postanowienie Sądu Najwyższego — Sądu Dyscyplinarnego z dnia 28 września 2007 r., sygn. akt SND 1/07 (niepubl.)
Skład orzekający: 7 sędziów
Zdania odrębne: 0
Sentencja: „Biuletyn Sądu Najwyższego” 2007, nr 12, s. 18
Sentencja i uzasadnienie: http://www.sn.pl/orzecznictwo/uzasadnienia/ik/I-KZP-0037_07.pdf
[edytuj] Prawo pracy
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
