Lubrza (województwo lubuskie)
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°18'20" N 15°26'34" E
Lubrza | |||
|
|||
Województwo | lubuskie | ||
Powiat | świebodziński | ||
Gmina | Lubrza | ||
Sołtys | Stanisław Kędzia | ||
Położenie | 52° 18' 20'' N 15° 26' 34'' E |
||
Liczba mieszkańców (2005) • liczba ludności |
870 |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
68 ((+48) 65) | ||
Kod pocztowy | 66-218 | ||
Tablice rejestracyjne | FSW | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||
Strona internetowa wsi |
Lubrza (niem Liebenau) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Lubrza, nad rzeką Paklica i jeziorami. Obszar atrakcyjny turystycznie – Pojezierze Łagowskie.
Spis treści |
[edytuj] Informacje podstawowe
Wieś jest siedzibą gminy.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego. Lubrza posiadała prawa miejskie w latach 1319 – aż do XVII wieku oraz 1857-1945. Dawniej prężny ośrodek turystyczny (m.in. ośrodek wczasowy Uniwersytetu Zielonogórskiego), podupadły po przemianach ustrojowych na początku lat 90., dziś powoli odzyskuje dawne znaczenie.
[edytuj] Ulice
|
|
[edytuj] Odległości
|
|
[edytuj] Geografia
[edytuj] Położenie geograficzne
Lubrza położona jest na Pojezierzu lubuskim, dokładniej na Pojezierzu łagowskim, w dorzeczu Obry, nad trzema jeziorami: jeziorem Goszcza (48 ha, głęb. 20,2 m), Lubie (28,4 ha, głęb. do 35 m) oraz Lubrza. Geograficznie w zachodniej Polsce, administracyjnie w województwie lubuskim, historycznie pomiędzy Wielkopolską, a Śląskiem.
[edytuj] Warunki naturalne
Lubrza położona jest w zasięgu śląsko-wielkopolskiego regionu klimatycznego. Klimat z przewagą, wpływów oceanicznych, mniejsze od przeciętnych amplitudy temperatur. Wiosna i lato wczesne, długie i ciepłe. Zima łagodna i krótka.
[edytuj] Obszary chronione
Dwa kilometry na południe od Lubrzy znajduje się rezerwat przyrody Pniewski Ług oraz pomnik przyrody Krzeczkowskie Bagno.
[edytuj] Historia
Lubrza po raz pierwszy pojawia się w źródłach historycznych w 1249 roku, z tego roku zachowały się dwa uznane za autentyczne dokumenty, które dotyczą nadań w Lubrzy, dla klasztoru cystersów w Paradyżu [1]. Wiadomo, iż w XIII wieku, Lubrza była typowa osadą rycerską z ośrodkiem grodowym, rozwijającym się obok dóbr klasztoru cystersów w Paradyżu. W XIII i XIV wieku nastąpił dynamiczny rozwój miejscowości wiążący się z jej położeniem, na szlaku handlowym ze Świebodzina do Gorzowa, takie położenie zapewniało, również połączenie z Frankfurtem oraz Poznaniem. Cystersi zarządzając wsią, stawiali głównie na uprawę roli oraz hodowlę, stosując przy tym trójpolówkę, nawożenie, oraz meliorację. W 1312 roku, Lubrza była już centrum administracyjnym jednego z dystryktów księstwa głogowskiego, będąc siedzibą jego zarządcy, czyli ówczesnego landwójta[2]. Dopiero przechodząc całkowicie na własność klasztoru cysterskiego w Paradyzu w 1322 roku, Lubrza straciła znaczenie polityczno-administracyjne, na rzecz rozwijającego się prężniej Świebodzina[2].
[edytuj] Czasy nowożytne
W XVI wieku prowadzono tu produkcję własnego piwa oraz sukna. Od 1613 roku przysługiwał dla miasta przywilej organizowania 3 jarmarków w roku, a w 1616 roku miejscowy cech szewców otrzymał nowy wilkierz[2]. Pozostałe cechy rzemieślnicze, z czasem traciły znaczenie i zostały podporządkowane cechom świebodzińskim. Mimo to nawet w XVII wieku istniały w Lubrzy mocne rzemieślnicze cechy: szewski, kowalski, kołodziejów i krawców. Lubrza w tym czasie otrzymała status małego ośrodka miejskiego[3]. Miejscowość rozwijała się mimo trudności wojny 30-letniej. W 1762 miał miejsce duży pożar, którego pozytywnym skutkiem była odbudowa miejscowości nadająca jej bardziej miejski charakter. Część domów była już wówczas murowana, poza tym w Lubrzy funkcjonowały dwie szkoły wyznaniowe, dwa młyny, oraz folwark zakonny[2]. Lubrza już w XVIII wieku posiadała zwarte założenie z rynkiem pośrodku. Własność klasztoru paradyskiego utrzymała się do 1810 roku, kiedy to na mocy rozporządzeń królewskich zsekularyzowano dobra klasztorów w Prusach. Dzięki temu pełnię praw uzyskał samorząd lokalny z burmistrzem na czele. Ta zmiana pobudziła miejscowość do dalszego rozwoju. W 1824 roku podczas drążenia studni, przypadkowo odnaleziono, pokłady węgla brunatnego. Późniejsze wydobycie tego surowca spowodowało rozwój gospodarczy oraz związany z nim przyrost liczby ludności[4]. W 1933 roku miasto liczyło około 1250 obywateli[2].
[edytuj] Czasy współczesne
W 1940 roku w Lubrzy utworzono dwa obozy pracy, Liebenau I i Liebenau II, w których wykorzystywano żydowskich więźniów, do budowy pobliskiej autostrady[5]. W styczniu 1945 roku pod Lubrzą miało miejsce ostateczne przełamanie umocnień Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, skutkiem czego miejscowość została częściowo zniszczona (m.in. kościół katolicki z 1776 roku, należąca do niego plebania, hotele, część zabudowy mieszkalnej). Zajęta przez armię radziecką, przeszła pod administrację polską, jednak w konsekwencji zniszczeń wojennych, straciła prawa miejskie[6].
[edytuj] Sport
[edytuj] Stowarzyszenie Sportowe "Zjednoczeni Lubrza"
- Rok założenia – 1961
- Informacje podstawowe – Barwy klubu: żółto-zielone. Adres: ul. Świebodzińska 68, 66-218 Lubrza[7].
- Prezes – Jan Chmielewski[8].
- Trener – Mieczysław Mierzwa [9].
- Klasa rozgrywkowa – w sezonie 2007/2008 zespół występuje w lidze okręgowej, grupa Zielona Góra[10].
- Stadion – Stadion Gminny w Lubrzy pojemność – 2.000 miejsc (50 siedzących), brak oświetlenia, wymiary boiska – 105 m x 75 m [11].
[edytuj] Turystyka
[edytuj] Zabytki
- Kościół św. Jana Chrzciciela z 1848 roku – Neoromański kościół murowany, jednonawowy, z półkolistą absydą od zachodu i wysmukłą wieżą od wschodu.
- Międzyrzecki Rejon Umocniony (w pobliżu) – System fortyfikacji wybudowany przez Niemców w latach 1933-1945.
- Zabytkowy układ urbanistyczny – położony centralnie rynek, murowane mieszkalne budynki z końca XIX i pocz. XX w.
[edytuj] Szlaki Turystyczne
- Pieszo-Rowerowy Szlak Nenufarów – długość 8 km (Lubrza, Jezioro Lubie, Nowa Wioska, Jezioro Goszcza)
- Lubrzański Szlak Kajakowy – długość ok. 15km, poziom łatwy, trasa prowadzi rzeką Paklica przez – śluzę forteczną 708 w Lubrzy, Jezioro Lubrza, jezioro Paklicko Wielkie, Jezioro Radno, kończąc się przy murach klasztornych w Paradyżu.
[edytuj] Imprezy
- "Obchody Święta Konstytucji 3-go Maja" – najczęściej uświetniane przez występy orkiestr dętych w Gminnym Ośrodku Kultury
- "Zlot Miłośników Fortyfikacji" – odbywa się w pierwszym tygodniu maja, w pobliskim Boryszynie
- "Otwarcie sezonu turystycznego, spływ kajakowy Lubrza – Międzyrzecz"- początek czerwca, kąpielisko w Lubrzy
- "Noc Nenufarów" – jedna z największych imprez plenerowych w regionie, co roku przyciąga nawet 10 tysięcy osób.
[edytuj] Edukacja
- Publiczne Gimnazjum w Lubrzy – liczba uczniów w roku szkolnym 2007/2008 to 150[12][13].
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Lubrzy – poza miejscowymi dziećmi uczęszczają do niej uczniowie z miejscowości: Bucze, Buczyna, Nowa Wioska i Zagaje. Obecnie (rok szkolny 2007/2008) w szkole jest 7 oddziałów, w których uczy się 159 uczniów[14].
- Niepubliczne Przedszkole w Lubrzy im. Kubusia Puchatka
Szkoła podstawowa jak i gimnazjum znajdują się w budynku z lat 80., tworząc razem Zespół Szkół Samorządowych w Lubrzy. Większość nauczycieli dojeżdża z położonego niedaleko Świebodzina
[edytuj] Infrastruktura
[edytuj] Komunikacja
We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe, obsługiwane przez autobusy PKS Zielona Góra. Większość połączeń prowadzi do Świebodzina, jednak istnieją bezpośrednie połączenia również do Zielonej Góry, oraz Sulęcina [15].
Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Świebodzinie. Bliżej są przystanki kolejowe w Wilkowie, oraz w Mostkach, jednak pociągi ekspresowe zatrzymują się jedynie na stacji kolejowej w Świebodzinie[16].
Lubrza nie jest położona bezpośrednio przy żadnej drodze głównej, najbliższy zjazd na drogę krajową nr 2 E30 , położony jest około 7 kilometrów na zachód w miejscowości Bucze, oraz 9 kilometrów na południowy wschód przy wjeździe do Świebodzina.
Ze względu na stosunkowo duże odległości, od ważniejszych szlaków komunikacyjnych Lubrza zachowała charakter spokojnej wypoczynkowej miejscowości. Zapewne nie zmieni tego również, budowa autostrady A2 , która przebiegać będzie w okolicy jeziora Lubrza, głównie ze względu na brak zjazdu z autostrady w okolicy miejscowości. Najbliższy węzeł na autostradzie A2 został zaplanowany w Jordanowie, czyli około 6 kilometrów na wschód od Lubrzy. [17].
[edytuj] Infrastruktura techniczna
Wieś jest w pełni zelektryfikowana, nadzór nad elektroenergetyczną siecią przesyłową pełni Enea S.A. Ponadto Lubrza posiada własną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 600m3/d, która została zaplanowana w taki sposób, by w przyszłości przyjąć nieczystości z terenu gminy Lubrza[18]. Mieszkańcy mają również dostęp do linii wodociągowej. Skanalizowanie miejscowości w znacznej mierze zagwarantowało ochronę przed zanieczyszczeniem położonych wokół Lubrzy jezior. Jest to bardzo ważne zważywszy na turystyczny charakter wsi. Od 2006 roku w Lubrzy istnieje możliwość skorzystania z przyłącza gazowego, które obsługiwane jest przez MOW z siedzibą w Międzyrzeczu[19].
[edytuj] Gospodarka
Gospodarka w Lubrzy ma charakter handlowo-usługowy(sklepy, zakłady mechaniki pojazdowej, zespół muzyczny, studio nagrań, firmy budowlane, punkt apteczny), niektóre przedsiębiorstwa prowadzą poza tym drobną działalność produkcyjną(hurtownia wyrobów z wikliny, usługi ślusarskie). Coraz większego znaczenia nabiera również sektor związany z turystyką (ośrodki wypoczynkowe, wypożyczalnia sprzętu wodnego, przedsiębiorstwa zajmujące się organizowaniem wypoczynku(zwiedzanie obiektów MRU, spływy kajakowe, itp.), punkty gastronomiczne, kwatery prywatne)[20]. Charakter prowadzonej działalności na terenie wsi, jest mało uciążliwy dla środowiska. Większość mieszkańców miejscowości dojeżdża do pracy w Świebodzinie oraz okolicznych miejscowości.
Przypisy
- ↑ Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. I, Poznań 1877, dok. Nr 280, s.244-245, tłum. M. Nowacki
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Szkic do historii Lubrzy, w: Powiat Świebodziński, Szkice historyczne, Marek Nowacki, Świebodzin 2006, ISBN 83-905943-5-8, s.92-93
- ↑ Materiały pomocnicze do nauczania historii regionu w powiecie świebodzińskim, Marek Nowacki, Adam Gonciarz, Świebodzin 2002
- ↑ Węgiel brunatny z okolic Świebodzina, w: Powiat Świebodziński, Szkice historyczne, Marek Nowacki, Świebodzin 2006, ISBN 83-905943-5-8, s.83
- ↑ B. Biegalski, Losy Żydów na terenioe Środkowego Nadodrza w latach 1940-1945, [w:] Prawda i pamięć, pod red J. Benyskiewicza, Zielona Góra 1995, s.101-102
- ↑ Pojezierze Lubuskie, Jan Krajniak, Poznań 1982
- ↑ http://zjednoczenilubrza.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?276181
- ↑ http://zjednoczenilubrza.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?263957
- ↑ http://zjednoczenilubrza.blox.pl/html/1310721,262146,21.html?263957
- ↑ http://83.149.125.45/skarb.php?id_klub=7816&id_sezon=51
- ↑ http://83.149.125.45/skarb.php?id_klub=7816&id_sezon=51
- ↑ http://www.bip.lubrza.pl/index.php?id=3&PHPSESSID=c5998603a7847d913d146bd673e1aa79
- ↑ http://lubrza.scholaris.pl/
- ↑ http://podstawowalubrza.scholaris.pl/
- ↑ http://pks.zgora.pl/cms/69,61,4,.html
- ↑ http://rozklad-pkp.pl/bin/query.exe/pn?
- ↑ http://www.autostrada-a2.pl/pl/mapa/
- ↑ http://www.zgora.pios.gov.pl/info/opracowania/powiaty/swiebodzin/2003/1_gosp.htm
- ↑ http://www.mow.pl/pol/index_9.php
- ↑ http://katalog.pf.pl/Lubrza/Świebodzińska-W4P0R20A-m18.html
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Siedziba gminy: Lubrza
Wsie sołeckie: Boryszyn • Bucze • Buczyna • Lubrza • Mostki • Nowa Wioska • Przełazy • Staropole • Zagórze
Miejscowości niesołeckie: Chałupczyn • Dolisko • Janisławiec • Laski • Mrówczyn • Romanówek • Tyczyno • Zagaje