Manganian(VII) potasu

Z Wikipedii

Manganian(VII) potasu
Wygląd cząsteczki
Ogólne informacje
Nazwa systematyczna	Manganian(VII) potasu
Inne nazwy	nadmanganian potasu kalium hypermanganicum kalium permanganicum
Wzór sumaryczny	KMnO4
Masa molowa	158,04 g/mol
Wygląd	drobne ciemnofioletowe kryształy
Identyfikacja
Numer CAS	7722-64-7
Właściwości
Gęstość i stan skupienia	2,703 g/cm3 ; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie	6,38 g/100 cm3 (20°C)
Temperatura topnienia	270 °C (543,15 K)
Niebezpieczeństwa
Klasyfikacja UE	Treść oznaczeń: O - silny utleniacz Xn - szkodliwy N - groźny dla środowiska
NFPA 704	0 2 0 Ox
Zwroty ryzyka	R8, R22, R50/53
Zwroty bezpieczeństwa	S2, S60, S61
Numer RTECS	SD6475000
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25°C, 1000 hPa)

Manganian(VII) potasu (nadmanganian potasu, KMnO₄) - nieorganiczny związek chemiczny, sól potasowa kwasu manganowego(VII).

Spis treści 1 Właściwości 2 Zastosowanie 2.1 Zastosowanie w domowym laboratorium 3 Zobacz też 4 Przypisy

[edytuj] Właściwości

W warunkach standardowych jest ciałem stałym o gęstości 2,7 g/cm³. Nie jest higroskopijny (w przeciwieństwie do nadmanganianu sodu). Tworzy charakterystyczne niebieskofioletowe kryształki. Stosunkowo słabo rozpuszcza się w wodzie (w temp. 20 °C 6,4 g w 100 cm³). W temp. powyżej 230 °C rozkłada się zgodnie z równaniem:

2KMnO₄ → K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

Jest silnym utleniaczem. Reakcja silnie zależy od pH roztworu. W roztworach kwaśnych ulega redukcji do bladoróżowego roztworu manganu(II):

MnO₄^- + 8H⁺ + 5e^- → Mn²⁺ + 4H₂O

W roztworach słabo zasadowych i neutralnych redukuje się do tlenku manganu(IV) (piroluzytu), który wydziela się z roztworu w postaci brązowego osadu:

MnO₄^- + 2H₂O + 3e^- → MnO₂ + 4OH^-

Natomiast w roztworach silnie zasadowych redukuje się do zielonego manganianu(VI):

MnO₄^- + e^- → MnO₄^2-

Roztwory wodne nadmanganianu potasu posiadają, w zależności od stężenia, barwę od jasnoczerwonej do ciemnofioletowej, przy czym barwa pojawia się już przy bardzo małych stężenia tego związku. Podgrzewanie roztworu wodnego nadmanganianu potasu prowadzi do jego dekompozycji do ditlenku manganu, co jest związane z jego odbarwieniem.

[edytuj] Zastosowanie

Ze względu na trwałość, łatwość manipulacji i silne własności utleniające nadmanganian potasu wykorzystywany jest powszechnie w rozmaitych dziedzinach.

Stosowany jest jako utleniacz w wielu reakcjach chemicznych, szczególnie w chemii organicznej.^[1]

Roztwór nadmanganianu potasu jest stosowany w analizie chemicznej do wykrywania jonów redukujących, takich jak tiocyjaniany (rodanki, SCN^-), bromki, azotany(III). Roztwór ten jest również stosowany w analizie ilościowej, do miareczkowania - jest to manganianometria.

Mieszanina nadmanganianu potasu z glicerolem ulega samozapłonowi. Zjawisko to wykorzystywane jest do rozpalania ognia w trudnych warunkach (np. w podręcznych zestawach ratunkowych) oraz do inicjacji termitu.

Nadmanganian potasu posiada silne własności bakterio- i grzybobójcze. Pastylki tego związku są m.in. stosowane do odkażania wody do mycia (np. do kąpieli noworodków); składnik aktywny w maściach do odkażania gardła oraz w preparatach do odkażania ran. Rozcieńczony roztwór używa się do płukania jamy ustnej.

Nadmanganian potasu używany jest również do uzdatniania wody pitnej i sterylizacji narzędzi metodą "polową". Aby uzdatnić wodę należy dodać nadmanganian potasu do wody w takiej ilości, aby uzyskać odcień bladoróżowy. Roztwór o odcieniu intensywnie różowym to substancja odkażająca.

[edytuj] Zastosowanie w domowym laboratorium

W domowym laboratorium używany jako środek do wytwarzania tlenu poprzez zalanie go wodą utlenioną, perhydrolem lub ogrzewaniem do wysokich temperatur. Można go także wykorzystać do otrzymywania pierwiastkowego chloru poprzez zalanie go stężonym kwasem solnym.

Nadmanganian potasu jest czasami stosowany do wykonywania "sztuczki" z przemianą wody w "wino" i ponownie "wina" w wodę. W tym celu wystarczy na dnie szklanki umieścić mały, niewidoczny gołym okiem kryształek nadmanganianu. Po zalaniu go wodą zabarwia się ona czerwono i wygląda jak "wino", które po podgrzaniu ponownie zmienia się w "wodę". Aby eksperyment powiódł się, woda powinna być lekko alkaliczna, a szklanka całkowicie wysuszona.

Można go także wykorzystać do doświadczenia zwanego "lokomotywa". W probówce umieszczamy kilka średnich kryształków KMnO₄ i, za pomocą pipety, dodajemy trochę perhydrolu. Z probówki natychmiast wylatuje biały dym (para wodna przemieszana z tlenem). Nadmanganian potasu także stosuje się w pirotechnice amatorskiej.

[edytuj] Zobacz też

Dichromian potasu

Przypisy