Mediatyzacja

Z Wikipedii

Mediatyzacja (niem. Mediatisierung) była na początku XIX wieku procesem prawnym, który pozbawił niepodległości wiele drobnych państewek na terenie Świętego Cesarstwa i poddał je pod zwierzchnictwo władców większych tworów państwowych na terenie Niemiec.

Po pokoju westfalskim z roku 1648 Rzesza składała się z około 360 państw pozostających pod nominalnym zwierzchnictwem cesarza. Mediatyzację rozpoczęto w roku 1801: zniesionono niepodległość 77 władztw kościelnych, 41 wolnych miast Rzeszy, 6 wsi ze statutem podległych tylko Rzeszy oraz 90 mniejszych państewek szlacheckich. Dalsze mediatyzacje z lat 1806 i 1815 zredukowały liczbę państw niemieckich do 38 - do r.1918 dotrwało 36, po aneksji przez Prusy Hanoweru i Hesji - Kassel.

Byłe rody panujące w zmediatyzowanych państwach zachowały poprzez akt Bundu z roku 1815 swą suwerenność rodową: były nadal równe rodem dynastiom aktualnie panującym, ich członkowie byli zwolnieni od służby wojskowej i podatków i zachowali pewne prawa (tzw. patronat) przy obsadzaniu stanowisk w szkolnictwie i kościele. W dawnym Almanach de Gotha te rody należały do tzw. (fr.) Deuxième Partie, Les Maisons seigneuriales médiatisées, podczas gdy innni książęta, w tym wszyscy polscy posiadacze tytułu, umieszczani byli w Troisième Partie, Les Maisons princières non-souveraines i nie byli równymi rodem panującym.

Znane i obecnie, zmediatyzowane rody niemieckie to np. Hohenlohe, Thurn und Taxis, Castell czy Schwarzenberg.

Jedynym państewkiem niemieckim które uniknęło mediatyzacji jest Liechtenstein.

Mediatyzacja odbyła się także we Włoszech w trakcie procesu zjednoczenia po r.1861.

[edytuj] Bibliografia

• Almanach de Gotha, Gotha 1930