Morion (minerał)

Z Wikipedii

Morion - nazwa nieprzezroczystego kwarcu dymnego (zadymionego) o zabarwieniu ciemnoszarym do czarnego.

Nazwa pochodzi od łac. mormorion = ciemny (ponury) i nawiązuje do zabarwienia tego minerału.

Spis treści 1 Właściwości: 2 Występowanie 3 Zastosowanie 4 Bibliografia

[edytuj] Właściwości:

• Twardość: 7
• Gęstość: 2,65
• Rysa: biała
• Barwa: ciemnoszara aż do czarnej
• Przełam: muszlowy, kruchy
• Stopień przezroczystości: przezroczysty
• Współczynnik załamania światła: 1,544-1,553
• Dwójłomność: 0,009
• Dyspersja: 0,013
• Pleochroizm: dostrzegalny od brunatnego do czerwonobrunatnego
• Luminescencja: zazwyczaj nie występuje

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju heksagonalnych słupków z pseudopiramidalnymi (romboedrycznymi) piramidami. Analogicznie do kryształu górskiego. Bardzo często w kryształach występują wrostki igiełkowatego rutylu, dające charakterystyczne efekty optyczne.

• Przyczyną zabarwienia jest: zawartość strukturalnych domieszek glinu (wraz ze wzrostem zawartości glinu wzrasta intensywność barwy) oraz (naturalne lub sztuczne) promieniowanie gamma.
• W temperaturze 300-400 stopni C może on ulec odbarwieniu, ale po naświetleniu promieniami Roentgena odzyskuje swą pierwotna barwę, inne przyjmują barwę cytrynów.
• Handlowe określenie "topaz dymny" jest niedopuszczalne.
• niekiedy wykazuje iryzację, bądź efekt kociego oka.
• czasami wytwarza kryształy szkieletowe,
• jest minerałem rzadkim

[edytuj] Występowanie

Stanowi składnik pegmatytów i utworów hydrotermalnych wysokich temperatur. Występuje też w żyłach kruszcowych oraz w aluwiach. Niemal współwystępuje z kwarcem dymnym. Podobne jak w przypadku kryształu górskiego.

Miejsca występowania:

• Szwajcaria - Szczególnie duże kryształy, o wadze ponad 130 kg, pochodzą z Przełęczy Furtka (w 1867r. znaleziono pustkę skalną wypełnioną pięknymi kryształami – największy miał 70cm długości, i masę 127 kg ),
• Brazylia - ponad 3-tonowe kryształy z Minas Gerais,
• Madagaskar, Rosja - Ural, Szkocja, Ukraina – Wołyń (znaleziono kryształ o wadze 1,5t), Szwajcaria, USA - Kalifornia , Czechy,

W Polsce – znajdowany na Dolnym Śląsku, w rejonie Strzegomia i Jawora, w Karkonoszach, i Górach Izerskich.

[edytuj] Zastosowanie

• poszukiwany i ceniony kamień kolekcjonerski
• bywa używany w jubilerstwie do wyrobi biżuterii artystycznej.
• stosowany do wyrobu drobnej galanterii ozdobnej i użytkowej oraz figurek.
• jest szczególnie popularny w Szkocji; stanowi element ozdobny stroju narodowego.

[edytuj] Bibliografia

• W.Szumann- „Kamienie szlachetne i ozdobne”;
• N.Sobczak – „Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych”;
• R. Hochleitner – „Minerały i kryształy”;
• Leksykon Przyrodniczy – „Minerały”;
• Podręczny Leksykon Przyrodniczy – „Minerały i kamienie szlachetne”;
• K. Maślankiewicz – „Kamienie szlachetne”;
• C. Hall – „Klejnoty kamienie szlachetne i ozdobne”;
• G.G. Gormaz i J.J.Casanovas – „Atlas mineralogii”.

Zobacz też: geologia,minerał, przegląd zagadnień z zakresu jubilerstwa, kwarc, kwarc dymny