Nikołaj Burdenko

Z Wikipedii

Burdenko na znaczku wydanym przez pocztę ZSRR z okazji stulecia urodzin

Nikołaj Nilowicz Burdenko (ros.: Николай Нилович Бурденко, ur. 10 maja^jul./22 maja^greg. 1876, zm. 11 listopada 1946 w Moskwie) – rosyjski chirurg, twórca rosyjskiej szkoły neurochirurgicznej. Burdenko był Naczelnym Chirurgiem Armii Czerwonej (1937-1946), członkiem Akademii Nauk ZSRR (od 1939), członkiem i pierwszym prezesem Akademii Nauk Medycznych ZSRR (1944-1946), Bohaterem Pracy Socjalistycznej (od 1943), laureatem Nagrody Stalinowskiej (1941). Uczestniczył w wojnie rosyjsko-japońskiej i w I oraz II wojnie światowej.

Nikołaj Burdenko urodził się 3 czerwca 1876 w miejscowości Kamenka. W 1891 wstąpił do seminarium teologicznego, a po ukończeniu studiów w 1897 roku wyjechał do Tomska, gdzie założono uniwersytet. Po ukończeniu dwóch kursów Burdenko został wydalony z uczelni za udział w studenckiej organizacji rewolucyjnej i zmuszony do opuszczenia Tomska. Studia kontynuował na Uniwersytecie w Dorpacie i ukończył je z wyróżnieniem w 1906. Od stycznia do grudnia 1904 roku służył jako wolontariusz w służbach medycznych na wojnie rosyjsko-japońskiej w Mandżurii, wtedy też w bitwie pod Telissu został raniony w rękę. W czerwcu 1910 roku został privatdozentem, a w listopadzie profesorem nadzwyczajnym tej uczelni. W 1918 roku został profesorem na Uniwersytecie w Woroneżu, od 1923 był profesorem na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Moskiewskiego, od 1930 roku przekształconego w 1. Moskiewski Uniwersytet Medyczny. Szefował tamtejszej klinice chirurgicznej, obecnie noszącej jego imię. Od 1929 roku był dyrektorem kliniki neurochirurgicznej Instytutu Radiologicznego, przekształconej w 1934 roku w pierwszy na świecie instytut neurochirurgiczny. Podczas II wojny światowej Burdenko został mianowany na przewodniczącego Państwowej Komisji Nadzwyczajnej badającej zbrodnię katyńską. Kierowana przez Burdenkę komisja odpowiedzialnością za masakrę obarczyła Niemców.

Nikołaj Burdenko jako jeden z pierwszych wprowadził do praktyki klinicznej chirurgię ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego; badał przyczyny, obraz kliniczny i metody leczenia wstrząsu, wprowadził bulbotomię – zabieg na bliższym końcu rdzenia kręgowego.

Został nagrodzony trzema Orderami Lenina, a także innymi odznaczeniami i medalami. Był członkiem honorowym Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgów.

Imię Burdenki nosi instytut neurochirurgiczny w Moskwie, tamtejszy główny szpital wojskowy, wydział chirurgii Akademii Medycznej im. Seczenowa, szpital kliniczny w Penzy, ulice w Moskwie i Woroneżu. Asteroida 6754 Burdenko także została nazwana na jego cześć.

[edytuj] Bibliografia

• Lichterman B. Emergence and early development of Russian neurosurgery (1890s-1930s). J Hist Neurosci. 16, 1-2, 123-37. 2007. doi:10.1080/09647040600700245. PMID 17365558.
• Haas LF. Nikolai Nilovich Burdenko (1876-1946). J Neurol Neurosurg Psychiatry. 73, 4, 438. 2002. PMID 12235315. PDF