Uniwersytet w Tartu

Z Wikipedii

Uniwersytet w Tartu
[[‎|190px|Godło uczelni]]
Nazwa łacińska	Universitas Tartuensis
Nazwa angielska	University of Tartu
Nazwa ojczysta	Tartu Ülikool
Data założenia	21 kwietnia 1632
Lokalizacja	Tartu (Estonia)
Liczba studentów	19 000
Członkostwo	Grupa Coimbra, Sieć Utrechcka

Uniwersytet w Tartu, est. Tartu Ülikool, w przeszłości Academia Gustaviana, Uniwersytet Dorpacki, (Kaiserliche) Universität (zu) Dorpat – wyższa uczelnia w Tartu w Estonii. Odegrała bardzo dużą rolę w kształceniu Polaków z zaboru rosyjskiego, po zlikwidowaniu przez Rosję uczelni w Rzeczypospolitej. W odróżnieniu od innych uczelni w Rosji Uniwersytet Dorpacki prowadził liberalną politykę i unikał dyskryminacji Polaków.

Spis treści 1 Historia 2 Znani absolwenci i wykładowcy 3 Źródła 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Powstał na fundamentach jezuickiego Gymnasium Dorpatense, utworzonego przez Stefana Batorego w 1583, istniejącego do 1601. Uniwersytet utworzony w 1632 przez króla Szwecji Gustawa Adolfa jako Universitas Gustaviana. Po krótkiej przerwie w czasie II wojny północnej reaktywowana w 1690 przez króla Szwecji Karola XI pod nazwą Universitas Gustaviana-Carolina. Później przeniesiony do Parnawy. W 1802 na rozkaz cara Rosji Aleksandra I uczelnia powróciła do Dorpatu (współcześnie Tartu) jako Cesarea Universitas Dorpatiensis, gdzie działała do dziś. W latach 1898-1918 miał nazwę Uniwersytet Jurjewski (w związku z przemianowaniem Dorpatu na Jurjew). Językiem wykładowym był niemiecki, od 1882 zaczęła się rusyfikacja językowa przedmiotów, ostatecznie weszła ona w życie do 1898. Od 1919 do dziś językiem wykładowym jest estoński, choć w okresie okupacji sowieckiej, część przedmiotów wykładano po rosyjsku.

Uniwersytet Dorpacki zarówno pod rządami szwedzkimi, jak i przez większość okresu rządów carskich posiadał dużą autonomię w zakresie doboru kadr i kształcenia, a nawet utrzymywania policji uczelnianej, zastępującej w znacznym stopniu policję carską. Był też jedyną na terenie państwa rosyjskiego uczelnią kształcącą teologów (w tym pastorów) protestanckich. Od 1831, w związku z likwidacją przez władze carskie Uniwersytetu Wileńskiego i Uniwersytetu Warszawskiego, stał się głównym miejscem studiów Polaków z zaboru rosyjskiego, zarówno ze względu na przychylne Polakom stanowisko władz uczelni, jak i na opinię o wysokim poziomie kształcenia.

W czasach radzieckich Uniwersytet znany był przede wszystkim jako ośrodek radzieckiej myśli semiotycznej (tartuska szkoła semiotyki kultury).

[edytuj] Znani absolwenci i wykładowcy

• Wilhelm Ostwald – Nagroda Nobla w zakresie chemii w roku 1909, absolwent uczelni, zrobił tu też doktorat i pracował w pierwszych latach swej kariery
• Ernst von Bergmann – absolwent i wykładowca, twórca neurochirurgii
• Jurij Łotman – wykładowca, semiotyk kultury
• Adolph Eduard Grube – wykładowca, profesor zoologii i anatomii porównawczej, wybitny taksonom Branchiopoda
• Bronisław Kader (1863-1937) wykładowca, profesor chirurgii, absolwent Uniwersytetu w Dorpacie, asystent profesora Wahla, późniejszy profesor chirurgii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autor objawu Wahla-Kadera, sposobu wytwarzania gastrostomii oraz używanego do dziś haka jelitowego.
• Jaan Kross – wykładowca, pisarz
• Tytus Chałubiński – absolwent uczelni
• Wincenty Lutosławski – absolwent uczelni, filozof
• Jan Baudouin de Curtenay – absolwent, językoznawca
• Władysław Raczkiewicz – absolwent, polityk
• Władimir Dal – wykładowca, rosyjski leksykograf
• Marian Zdziechowski - filolog polski, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie

[edytuj] Źródła

• [1]
• [2]

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona