Order domowy
Z Wikipedii
Order domowy (ang. Order of the Royal House, niem. Hausorden, fr. Ordre de la Maison souveraine) (order: łac. - zakon) - takie rycerskie organizacje (ordery), były pierwotnie ustanawiane jako prywatne zakony rycerskie podległe suwerenowi. Znakiem przynależności do Zakonu-Orderu Domowego były insygnia w formie orderów, płaszcze rycerskie, miecze itp. Do orderu domowego należeli zwykle członkowie rodziny władcy, jego najbliżsi przyjaciele czy zasłużeni dworzanie.
Charakterystyczną cechą orderów domowych było uzyskiwanie ich przez książąt krwi nie poprzez nadanie, lecz poprzez urodzenie. Na wielu dworach królewskich istniał zwyczaj wkładania do kołyski świeżo narodzonego męskiego potomka insygniów orderu domowego. Nie dotyczyło to na ogół księżniczek, dla których ustanowione były osobne damskie ordery domowe, przekazywane w dniu 16. lub 18. urodzin.
Najstarsze ordery domowe są jednoklasowe. Należą do nich np. Order Podwiązki, Order Złotego Runa (Austria), Order Słonia, Królewski Order Serafinów, Order Czarnego Orła, Order św. Andrzeja Powołańca.
Prawie wszystkie ordery domowe uzyskały z biegiem czasu charakter najwyższych państwowych odznaczeń za zasługi i odznaczeń dla cudzoziemskich głów państwa.
Po upadku wielu monarchii na świecie ordery domowe zdetronizowanych dynastii nadal funkcjonują jako prywatne odznaczenia dla członków rodziny i najbliższych przyjaciół. Do takich należą m. in.: Order Złotego Runa (męski) i (damski) Order Gwiaździstego Krzyża Domu Habsburgów, Order Czarnego Orła, Order Czerwonego Orła i Order Rodu Hohenzollernów (Domu Pruskiego), Order św. Andrzeja Powołańca i Order św. Katarzyny Męczennicy (dynastii Romanowów), Order Domowy św. Jerzego i św. Konstantyna Domu Greckiego, Order Zwiastowania NMP (Włochy) dynastii sabaudzkiej , Konstantyniański Zakon św. Jerzego Domu Burbonów Dwojga Sycylii, Saski Ernestyński Order Domowy (Wettinowie, linia książęca), Order Domowy Korony Rucianej (Wettinowie, linia królewska), Order św. Łazarza (Serbia), Order Karola I (Rumunia) itd.
[edytuj] Bibliografia
- Arnhard Graf Klenau, Europäische Orden ab 1700, München 1978
- Václav Meřička, Book of Orders and Decorations, Praha 1976
