Order Czarnego Orła

Z Wikipedii

Order Czarnego Orła (niem. Hoher Orden vom Schwarzen Adler, potocznie zwany Schwarzer Adlerorden) był do roku 1918 najwyższym odznaczeniem Królestwa Prus, zaś obecnie jest orderem domowym b.panującej pruskiej i cesarsko-niemieckiej dynastii Hohenzollernów.

[edytuj] Historia

Po uzyskaniu przez elektora saskiego Augusta Mocnego polskiej korony królewskiej elektor Brandenburgii Fryderyk III zapragnął także zostać królem i po długim oporze cesarza dostał zezwolenie na przyjęcie tytułu króla w Prusach (niem.: König in Preussen), tj. w dawnych Prusach Książęcych), które leżały poza terenem Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Koronował się w Królewcu 18 stycznia 1701 r. jako Fryderyk I.

Za godło nowego królestwa wybrano zrywającego się do lotu czarnego orła (pochodzącego z herbu książąt pruskich, który to z kolei herb został nadany wraz lennem w 1525 r. podczas Hołdu Pruskiego w Krakowie Albrechtowi Hohenzollernowi przez polskiego króla Zygmunta I Starego). Król Fryderyk I ustanowił w dniu ogłoszenia królestwa także jednoklasowy Order Czarnego Orła, najwyższe i wówczas jedyne odznaczenie nowego państwa (parę lat później pozazdrościł mu tego August Mocny i ustanowił Order Orła Białego).

Order był początkowo zakonem rycerskim i mógł liczyć tylko 30 członków (oprócz pruskich królewiczów, którzy otrzymywali go w 10 roku życia). Do roku 1848 wszyscy kandydaci nie należący do rodów panujących Rzeszy musieli wykazać się ośmioma szlacheckimi generacjami i dostać order mogli dopiero po 30 roku życia. Od tego roku order mogli także otrzymywać nie-szlachcice, którzy przy nadaniu Czarnego Orła uzyskiwali dziedziczne szlachectwo.

[edytuj] Insygnia

Insygniami orderu są emaliowany na niebiesko krzyż maltański z czarnymi orłami między ramionami, w medalionie awersu którego znajduje się na złotym tle spleciony monogram założyciela FR, oraz ośmiopromienna srebrna gwiazda z pruskim orłem na czerwonym tle, otoczonym dewizą orderu SUUM CUIQUE (łac. Każdemu to co się należy) oraz wieńcem laurowym. Order noszony jest na pomarańczowej Wielkiej Wstędze z lewego ramienia na prawy bok. Kawalerowie Czarnego Orła nosili zawsze krzyż komandorski Orderu Czerwonego Orła jako dekorację na szyi.

W bardzo rzadkich przypadkach order był nadawany z brylantami na krzyżu i gwieździe - takie odznaczenie otrzymał jako jeden z niewielu Otto von Bismarck. Od roku 1701 do 1918 order otrzymało 407 osób (nie licząc pruskich książąt krwi).

Jako szczególne wyróżnienie nadawano order z kollaną. Składała się na przemian z emaliowanych na czarno orłów pruskich z wiązką błyskawic w szponach i z inicjałów założyciela "FR" otoczonych czterema koronami królewskimi.

[edytuj] Bibliografia

• Gustav Adolf Ackermann, Ordensbuch sämmtlicher in Europa blühender und erloschener Orden, Annaberg 1855