ORP Garland

Z Wikipedii

ORP Garland
Historia
Położenie stępki	22 sierpnia 1934
Wodowanie	24 października 1935
Oddanie do służby	3 maja 1940
Wycofanie ze służby	24 września 1946
Status okrętu	złomowany w Antwerpii w 1968
Stocznia	stocznia Fairfield S.B. & Engineering Co. Ltd., Glasgow
Wcześniejsza nazwa	HMS Garland
Następna nazwa	HMS Garland, HNLMS Marnix
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa - 1335 ton pełna 2000 ton
Długość	98,5 m
Szerokość	10,1 m
Zanurzenie	2,6 m
Napęd	2 zespoły turbin parowych Parsonsa, 3 kotły wodnorurkowe trójwalczakowe o mocy: 34 000 KM
Prędkość	35,5 węzłów
Zasięg	5500 mil morskich przy prędkości 15 węzłów
Załoga	145 osób (w czasie pokoju 96)
Uzbrojenie	3 działa 120 mm, 1 działo przeciwlotnicze 76 mm, 8 przeciwlotniczych wielkokalibrowych karabinów maszynowych (poczwórne), 2 działka plot 20 mm (od 1941), 4 wyrzutnie torped 533 mm, wyrzutnie i miotacze bomb głębinowych (stan na 1940)

ORP Garland (znak burtowy H37) – brytyjski niszczyciel eskortowy typu G wypożyczony Polskiej Marynarce Wojennej w 1940 roku.

Spis treści 1 Historia 2 Służba w Polskiej Marynarce Wojennej 3 Polscy dowódcy ORP „Garland” 4 Dane taktyczno-techniczne ORP „Garland” 4.1 Uzbrojenie:

[edytuj] Historia

"Garland" został zbudowany w stoczni Fairfield S.B. & Engineering Co. Ltd. w Glasgow. Stępkę położono 22 sierpnia 1934 roku, wodowanie nastąpiło 24 października 1935 roku, a ostatecznie ukończony został 3 marca 1936 roku.

Niszczyciel otrzymał nazwę HMS "Garland" jako 14. okręt Royal Navy. Pierwszy okręt o tej nazwie występuje już w kronikach z 1242 roku.

Po ukończeniu budowy okręt wszedł w skład Floty Atlantyckiej, a później floty Morza Śródziemnego. Po doświadczeniach z początkowych działań w II wojnie światowej już w 1940 roku przeprowadzono jego modernizację, zmieniając mu uzbrojenie i przystosowując je do zadań jakie spełniał tj. ochrony konwojów morskich. Zwiększono mu uzbrojenie przeciwlotnicze oraz przeciwko okrętom podwodnym, a zmniejszono uzbrojenie główne. W trakcie tej modernizacji okręt wypożyczono Polskiej Marynarce Wojennej.

Później okręt był jeszcze kilkakrotnie modernizowany w celu przystosowania go do zadań eskortowych, zmieniano mu wtedy uzbrojenie. Po przezbrojeniu dokonanym w 1944 roku stał się już typowym niszczycielem eskortowym, ze zredukowanym o połowę uzbrojeniem głównego kalibru oraz zainstalowanym miotaczem pocisków głębinowych Hedgehog ("jeż").

W okresie od 3 maja 1940 roku do 24 września 1946 roku okręt służył w Polskiej Marynarce Wojennej. Po zwróceniu go w 1946 roku Brytyjczykom, służył w Royal Navy jako HMS "Garland" do 1947 roku. 14 listopada 1947 roku został sprzedany Holandii. W 1949 roku wszedł w skład floty holenderskiej otrzymując nazwę "Marnix" jako szkolny okręt artyleryjski, a następnie fregata. W 1964 roku został skreślony z listy floty holenderskiej, a w 1968 roku sprzedany do stoczni złomowej w Antwerpii.

Z 9 niszczycieli typu G, tylko "Garland" i "Griffin" (przekazany Kanadzie), przetrwały II wojnę światową, pozostałe zostały zatopione.

[edytuj] Służba w Polskiej Marynarce Wojennej

W ramach umowy pomiędzy rządem polskim a Wielką Brytanią w 1940 roku i w latach następnych przekazała on stronie polskiej kilka okrętów wojennych, w celu uzupełnieniu strat poniesionych przez Polską Marynarkę Wojenną. Pierwszym z nich był ORP "Garland".

3 maja 1940 roku na Malcie nastąpiło uroczyste przekazania niszczyciela typu "G" dla Polskiej Marynarki Wojennej. Okręt ten otrzymał nazwę ORP "Garland". Zachował on nazwę brytyjską "Garland" (pol. „Wieniec”) ze względów kurtuazyjnych, gdyż jest to najstarsza znana i historycznie udokumentowana nazwa okrętu we flocie brytyjskiej.

Po zakończeniu szkolenia polskiej załogi okręt w składzie 14 brytyjskiej flotylli niszczycieli przystąpił latem 1940 roku do działań bojowych, eskortując konwoje na Morzu Śródziemnym. Działania te prowadził do września 1940 roku, a następnie został skierowany do Wielkiej Brytanii, gdzie wspólnie z ORP „Burza” i ORP „Błyskawica” pełnił służbę na wodach kanału La Manche. W lipcu 1941 roku wziął udział w desancie brytyjskim na Spitsbergen. Następnie we wrześniu 1941 roku wziął udział wspólnie z ORP „Piorun” w operacji „Halberd”, doprowadzenia dużego konwoju do Malty, intensywnie wtedy atakowanej przez lotnictwo niemieckie i włoskie.

Na przełomie 1941/1942 roku okręt został skierowany do osłony konwojów atlantyckich i arktycznych. W dniach 25–27 maja 1942 roku wziął udział w osłonie konwoju PQ 16 zdążającego do Murmańska. W trakcie tego konwoju, stoczył całodzienną bitwę z samolotami niemieckimi, w wyniku której został uszkodzony, a straty wśród załogi wyniosły 25 zabitych i 43 rannych członków załogi. Walka w osłonie tego konwoju rozsławiła okręt. Poddany został remontowy w stoczni w Greenock, który zakończono na początku 1943 roku. Wtedy powrócił do eskorty konwojów. Pod koniec 1943 roku uczestniczył w zakładaniu baz brytyjskich na Wyspach Azorskich.

Na początku 1944 roku został skierowany do działań u wybrzeży zachodniej Afryki, a wiosną na Morze Śródziemne. Latem wziął udział w osłonie konwojów i lądowania aliantów na południu Francji. Następnie został skierowany do zespołu zwalczającego niemiecką żeglugę na Morzy Śródziemnym i Egejskim. W trakcie tych działań 19 września 1944 roku wraz z innymi okrętami zatopił niemiecki okręt podwodny U-407, odgrywając w tym główną rolę. W październiku 1944 roku uczestniczył w osłonie inwazji na Grecję. Od listopada 1944 roku do zakończenia wojny działał na wodach przybrzeżnych Wielkiej Brytanii, zwalczając niemieckie okręty podwodne i lekkie okręty nawodne.

Po zakończeniu wojny uczestniczył w zatapianiu zdobytych przez aliantów niemieckich okrętów podwodnych. 24 września 1946 roku został zwrócony Wielkiej Brytanii.

Łącznie w czasie służby w Polskiej Marynarce Wojennej przebył 217 000 mil morskich, więcej od niego przebył tylko ORP „Piorun” (218 tys. mil). Zatopił na pewno 1 niemiecki okręt podwodny (U-407), 1 prawdopodobnie i 1 uszkodził oraz zestrzelił 3 samoloty wroga. Uczestniczył w zatopieniu 2 włoskich okrętów nawodnych (niszczyciela „Estero” i lekkiego krążownika "Bartolomeo Colleoni") i 3 uszkodził (według części źródeł, nie brał udziału w zatopieniu "Bartolomeo Colleoni").

[edytuj] Polscy dowódcy ORP „Garland”

1. kmdr Antoni Doroszkowski (3 maja 1940 – 7 października 1940)
2. kmdr Konrad Namieśniowski (7 października 1940 – 20 stycznia 1942)
3. kmdr Henryk Eibel (30 stycznia 1942 – 13 listopada 1942)
4. kmdr por. Stanisław Biskupski (13 listopada 1942 – 5 maja 1945)
5. kmdr por. Kazimierz Hess (5 maja 1945 – 22 grudnia 1945)
6. kmdr Marian Kadulski (22 grudnia 1945 – 24 września 1946)

[edytuj] Dane taktyczno-techniczne ORP „Garland”

[edytuj] Uzbrojenie:

• w 1936 roku:
  • 4 działa kal. 120 mm (pojedyncze)
  • 2 działka przeciwlotnicze kal. 40 mm (pojedyncze)
  • 5 przeciwlotniczych ciężkich karabinów maszynowych
  • 8 wyrzutni torped kal. 533 mm (poczwórne)
  • 1 wyrzutnia bomb głębinowych
  • 2 miotacze bomb głębinowych
• od 1940 roku:
  • 3 działa 120 mm
  • 1 działo przeciwlotnicze 76 mm
  • 8 przeciwlotniczych wielkokalibrowych karabinów maszynowych (poczwórne)
  • 2 działka plot 20 mm (od 1941)
  • 4 wyrzutnie torped 533 mm
  • wyrzutnie i miotacze bomb głębinowych
• od 1944 roku:
  • 2 działa kal. 120 mm (pojedyncze)
  • 6 działek przeciwlotniczych 20 mm Oerlikon
  • 4 wyrzutnie torped kal. 533 mm (poczwórna)
  • 1 miotacz pocisków głębinowych typu Hedgehog ("jeż")
  • 1 miotacz bomb głębinowych
  • 2 wyrzutnie bomb głębinowych
  • 2 wyrzutnie niekierowanych przeciwlotniczych pocisków rakietowych