Perz właściwy

Z Wikipedii

Perz właściwy
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	jednoliścienne
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	perz
Gatunek	perz właściwy
Nazwa systematyczna
Elymus repens (L.) Gould
Synonimy
Elytrigia repens Nevski, Agropyron repens (L.) P. Beauv., Triticum repens L.
Galeria zdjęć i grafik

Perz właściwy (Elymus repens) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych. Występuje w Europie i Azji, na obszarach o klimacie kontynentalnym i subkontynentalnym. W Polsce roślina bardzo pospolita na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

Spis treści 1 Morfologia 2 Ekologia 3 Zmienność 4 Zastosowanie 5 Ciekawostki 6 Bibliografia

[edytuj] Morfologia

Łodyga

Źdźbła wzniesione lub podnoszące się, nagie i gładkie, z kolankami i międzywęźlami. Osiągają wysokość 20-150 cm.

Liście

Wyrastają na łodydze skrętolegle, są żywozielone lub sinozielone, płaskie, równowąskie, o szerokości 4-15 mm. Otwartymi pochwami obejmują łodygę, młode pochwy liściowe są nieco owłosione, starsze są nagie. U nasady mają duże, wąskie ostrogi, sierpowato obejmujące źdźbło. Blaszka liściowa z wierzchu szorstka, z prześwitującymi nerwami, języczek liściowy krótki, delikatnie ząbkowany, przeważnie rdzawy.

Kwiaty

Na szczycie łodygi zebrane w spłaszczone kłosy o długości ok. 10 cm. Każdy kłos składa się z ok.15-20 gęstych, jajowatolancetowatych, spłaszczonych po bokach kłosków. Kłoski o długości 10-15 mm, nieco odstające, zwykle 3-5 kwiatowe, ustawione na łodydze w dwóch szeregach, szeroką stroną do środka kłosa. 2 plewy niemal jednakowe, o długości 6-12 mm, zwykle 5-7 nerwowe. Dolna plewa lancetowata, zwykle zaostrzona i zakończona ością o długości do 6 mm. Roślina kwitnie od czerwca do września, jest wiatropylna.

Owoc

Równowąski, podługowaty, szarobiały lub żółtawy ziarniak o długości ok. 7-8 mm, nieco ponad 1 mm szerokości. Jest oplewiony.

Kłącze

Jasne, z dużymi i licznymi rozłogami. Rozłogi te, o długości dochodzącej nawet do 15 m rozrastają się poziomo na niedużej głębokości.

[edytuj] Ekologia

Doskonale radzi sobie na wszystkich typach gleb uprawnych (z wyjątkiem skrajnie suchych gleb piaszczystych). Apofit, pospolity i bardzo uciążliwy chwast pól uprawnych. Rozprzestrzenia się przez nasiona dostające się do gleby wraz z ziarnem siewnym. W uprawach rolnych rozmnaża się wegetatywnie – odtwarzając się nawet z niewielkich fragmentów rozłogów. Geofit ryzomowy. Masowo zarasta ugory i nieużytki rolne. Rośnie także na siedliskach naturalnych – w zaroślach i na skrajach lasów. Jest bardzo wytrzymały na niesprzyjające warunki środowiska i doskonale radzi sobie w konkurencji z innymi roślinami o wodę i światło. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Agropyretea, Ass. Convolvulo-Agropyreton.

[edytuj] Zmienność

Tworzy mieszańce z perzem sinym i perzem sitowym.

[edytuj] Zastosowanie

• Perz obok korzenia ryżowego, czy piassaway był niegdyś używany do wyrobu włosia szczotek i mioteł, jednak obecnie został w znacznym stopniu wyparty przez znacznie tańsze w produkcji włókna wykonane z tworzyw syntetycznych
• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski : kłącze (Rhizoma Graminis) zawiera takie składniki, jak: inulina, saponiny, olejki eteryczne, kwasy organiczne, śluzy, cukry, krzemionkę, duże ilości węglowodanów, sole mineralne (zwłaszcza potas i żelazo), witaminę C).
  • Działanie : moczopędne, przeciwbakteryjne, przeciwgorączkowe, żółciopędne. Największe zastosowanie znajduje w leczeniu chorób przemiany materii, jako tzw. ziółko czyszczące krew – w leczeniu choroby reumatycznej, dny moczanowej, trądziku i w początkowych stadiach cukrzycy. Używa się go po zatruciach, gdy trzeba z organizmu jak najszybciej usunąć trucizny, jak również po przebytych zakażeniach. Wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych. Stosowany jest także w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych, przy obrzękach wątroby, zmniejszonym wydzielaniu żółci, kamicy żółciowej, hemoroidach. Najczęściej stosowany jest w postaci odwaru.
  • Odwar z kłączy (1 łyżkę stołową rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wody, doprowadzić do zawrzenia i od tego momentu gotować pod przykryciem przez 5-7 minut, przecedzić w razie potrzeby pić 2-3 razy dziennie po 2/3 szklanki) to bardzo skuteczny środek moczopędny i zalecany pomocniczo w cukrzycy. Jego picie stosuje się również w chorobach nerek, pęcherza moczowego, dolegliwości ze strony wątroby, kamicy nerkowej i żółciowej, złej przemianie materii i jako zioło „czyszczące krew”.
  • Zbiór i suszenie : zebrane kłącze myje się, tnie na drobniejsze kawałki i suszy w naturalnych warunkach.
• Jego zastosowanie rolnicze jest niewielkie - ziele i kłącza mogą być używane jako pasza dla zwierząt.

[edytuj] Ciekawostki

• W dawnych czasach, gdy głód był częstym towarzyszem ludzi, dodawano do mąki zmielone kłącza perzu. Obecnie wiadomo, że dodatek ten nie tylko ma własności odżywcze, ale również korzystnie oddziałuje na zdrowie.

[edytuj] Bibliografia