Piotr Abakanowicz
Z Wikipedii
Piotr Abakanowicz (ur. 21 czerwca 1890 w Warszawie, zm. 1 czerwca 1948 w więzieniu we Wronkach) – podpułkownik lotnictwa polskiego, członek Narodowych Sił Zbrojnych.
Był synem oficera gwardii carskiej; rodzina pieczętowała się herbem Awdaniec. W 1912 r. po ukończeniu Korpusu Kadetów w Petersburgu rozpoczął służbę w Wołyńskim Pułku Gwardii w stopniu podporucznika. Po wybuchu I wojny światowej wraz z pułkiem walczył na terenie Prus Wschodnich. W sierpniu 1916 r. na własną prośbę został przeniesiony do lotnictwa. W grudniu 1916 r. po ukończeniu Wojennej Szkoły Pilotów został wysłany do Anglii na kurs pilotów instruktorów.
W styczniu 1918 r. ppłk Abakanowicz zgłosił się do służby w I Korpusie Polskim gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego, w którym sformował i dowodził eskadrą 16 samolotów (o nazwie Awiacja I Korpusu). W czerwcu 1918 r., gdy I Korpus został zmuszony do złożenia broni, rozkazał spalić samoloty, aby nie zostały przejęte przez wojska niemieckie. Podczas próby przedostania się do Francji został aresztowany przez bolszewików, ale uwolniono go pod warunkiem wstąpienia do lotnictwa sowieckiego. Wcielono go do zgrupowania Aleksjeja Szyrinkina. Po skierowaniu jego eskadry na front polski, 1 maja 1919 r. podczas lotu odłączył się od grupy i wylądował myśliwcem Nieuport 24bis na polskim lotnisku wojskowym w Żodzinie koło Mołodeczna. Polski Oficerski Trybunał Orzekający uwolnił go od zarzutu zdrady i przywrócił stopień pułkownika, otrzymał także za to Polową Odznakę Pilota. W latach 1921-1930 służył w lotnictwie polskim, m.in. dowodził 11., a potem 5. pułkiem lotniczym. W 1921 r. został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. W 1930 r. z powodów zdrowotnych (przeżył 2 katastrofy lotnicze), został przeniesiony do rezerwy.
Podczas okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej związany był z Narodowymi Siłami Zbrojnymi, używał pseudonimów Barski, Grey, Grządziel. Po rozłamie w organizacji na tle scalenia z Armią Krajową pozostał w szeregach NSZ-ZJ. Od czerwca do sierpnia 1944 r. pełnił funkcję komendanta Okręgu VI NSZ obejmującego powiat warszawski. Od października 1944 r. był szefem sztabu NSZ. W styczniu 1945 r. otrzymał awans do stopnia pułkownika NSZ oraz funkcję komendanta Obszaru Południe NSZ.
W październiku 1945 r. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, a następnie w procesie przed Wojskowym Sądem Rejonowym w więzieniu na Mokotowie został skazany na karę śmierci. Kara śmierci został zamieniona na karę dożywotniego więzienia, a w 1947 r. zmniejszono mu karę do 15 lat więzienia. Zmarł 1 czerwca 1948 r. w więzieniu we Wronkach po pobiciu przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Relacje świadków są sprzeczne, jako przyczynę śmierci podawano również samobójstwo.
W czerwcu 1991 r. prochy ppłk. Abakanowicza zostały ekshumowane z kwater więziennych cmentarza we Wronkach. Powtórny pogrzeb odbył się na cmentarzu Powązkowskim w asyście Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego.
