Plateozaur

Z Wikipedii

Plateozaur

Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	zauropodomorfy
Infrarząd	prozauropody
Nadrodzina	Plateosauria
Rodzina	Plateosauridae
Rodzaj	plateozaur
Gatunek	Plateosaurus
Nazwa systematyczna
Plateosaurus
von Meyer, 1837
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Plateozaur (Plateosaurus) - późnotriasowy dinozaur należący do prozauropodów.

Nazwa rodzajowa Plateosaurus oznacza płaskiego jaszczura.

[edytuj] Opis

fragment szkieletu plateozaura (Ottoneum Museums, Kassel)

Plateozaur był prawdopodobnie największym dinozaurem swoich czasów. Pomimo jednak olbrzymich rozmiarów był, jak wszyscy roślinożercy, łagodnym zwierzęciem. Plateozaur miał potężne nogi, na których oparty był masywny tułów. Tylne kończyny podobnie jak u innych prozauropodów były dłuższe niż przednie. Przednie kończyny plateozaura były mocne i zakończone wielkimi pazurami, umieszczonymi na kciukach. Zarówno tylne jak i przednie kończyny plateozaura były pięciopalczaste. Długi, wysoki i bocznie spłaszczony ogon plateozaura stanowił przeciwwagę dla długiej szyi. Plateozaur miał wąską czaszkę, w której znajdowało się kilka par otworów. Dwie z nich stanowiły nozdrza i oczodoły. Oczy plateozaura były chronione kostnym pierścieniem. Z jego szczęk wyrastały liściokształtne zęby. Wzdłuż żuchwy plateozaura, poniżej rzędu zębów, znajdowały się niewielkie kości brzegowe, do których przyczepione były silne mięśnie poruszające żuchwę. Kości te podtrzymywały również woreczki policzkowe służące do przechowywania zerwanych już liści. Żuchwa miała dość duży wyrostek dziobiasty i nisko położony staw szczękowy, co świadczy o dość dużej sile zgryzu.

[edytuj] Wielkość

Plateozaur miał od około 6 do około 10 m długości. Ważył około 700 kg.

[edytuj] Występowanie

Plateozaur wystepował w okresie późnego triasu - (około 220-216 milionów lat temu) - na obszarze dzisiejszej Europy. Skamieniałości plateozaura znaleziono w Niemczech, Francji, Szwajcarii i na Grenlandii.

[edytuj] Behawior i Etologia

Plateozaur poruszał się zwykle na czterech kończynach. Czasami mógł jednak stawać i na tylne aby sięgać po pokarm do wyższych partii drzew i paproci, pomagając sobie zakrzywionymi pazurami umieszczonymi na kciukach. Zrywany pokarm plateozaur gromadził w workach policzkowych, które chroniły pokarm przed wypadaniem podczas żucia. Przeżuwane liście były zamieniane w papkę. Poszatkowana masa roślinna wędrowała do żołądka, gdzie była mielona przez gastrolity. Plateozaur aby mógł zapewnić sobie wystarczającą ilość pokarmu, musiał być w ciągłym ruchu.

Plateozaur żył w stadach, które wędrowały w okresie późnego triasu przez północne obszary Laurazji. Plateozaury gromadziły się w stada, zapewniając sobie w ten sposób bezpieczeństwo przed drapieżnikami.

[edytuj] Filogeneza

[edytuj] Historia odkryć

Skamieniałości plateozaura zostały znalezione w 1834r. przez niemieckiego fizyka Johanna Friedricha Engelhardta w Heroldsbergu w Niemczech i opisane w 1837 przez niemieckiego paleontologa Hermana von Meyera.

W latach 1910 - 1930, w czasie wypraw paleontologicznych, zebrano pomiędzy 39 a 50 szkieletów należących do plateozaura liliensterna i haltikozaura. Część z tych skamieniałości zaliczono do nowego gatunku plateozaura, którego nazwano Plateosaurus longiceps. Okaz ten został opisany w 1914 przez paleontologa Otto Jaekela.

[edytuj] Gatunki

Plateosaurus engelhardti (Meyer, 1837)
Plateosaurus longiceps (Jaekel, 1914)

[edytuj] Muzea

American Museum of Natural History - Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku
Senckenberg Nature Museum - muzeum we Frankfurcie
State Museum of Natural History - muzeum w Stuttgarcie
Museum der Universität Tübingen - muzeum przy Instytucie Archeologii Uniwersytetu w Tybindze

[edytuj] Bibliografia

Von Meyer, H. (1837). Mitteilung an Prof. Bronn (Plateosaurus engelhardti). Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie 316.
P. M. Galton. The prosauropod dinosaur Plateosaurus Meyer, 1837 (Saurischia: Sauropodomorpha; Upper Triassic). II. Notes on the referred species. Revue Paléobiologie, Genève 20(2):435-502 (2001)
Bonnan M, Senter P. "Were the basal sauropodomorph dinosaurs Plateosaurus and Massospondylus habitual quadrupeds?"; pp. 139-155 in Barrett, P.M. and Batten, D.J. (eds.), Evolution and Palaeobiology of Early Sauropodomorph Dinosaurs. Special Papers in Palaeontology 77 (2007)