Pościg za Goeben i Breslau
Z Wikipedii
| Pościg za Goeben i Breslau I wojna światowa |
|||||||||||||||||
 Krążownik liniowy SMS "Goeben" |
|||||||||||||||||
| Data | 4-10 sierpnia 1914 | ||||||||||||||||
| Miejsce | Morze Śródziemne | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo niemieckie | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Bitwy i operacje morskie I wojny światowej (1914-1918) |
|---|
| Pierwsza Bitwa o Atlantyk
1914
Pościg za Goeben i Breslau • Bar • Odensholm • Helgoland • Żywa przynęta • Penang • Coronel • Wyspy Kokosowe • Przylądek Sarycz • Falklandy • Scarborough, Hartlepool i Whitby
1915
Ławica Dogger • Dardanele • Gotlandia • Kefken • Zatoka Ryska • Tanganika • Durazzo
1916
Yarmouth i Lowestoft • Jutlandia
1917
Cieśnina Kaletańska • Operacja Albion • Cieśnina Muhu • Helgoland II
1918
Zeebrugge • Ostenda I • Ostenda II |
Pościg za Goeben i Breslau był operacją morską, która miała miejsce na Morzu Śródziemnym na początku I wojny światowej. Brytyjska Flota Śródziemnomorska próbowała przechwycić niemiecką Mittelmeerdivision (Eskadrę Śródziemnomorską) składającą się z krążownika liniowego SMS "Goeben" i krążownika lekkiego SMS "Breslau". Niemieckie okręty wymknęły się jednak flocie brytyjskiej i przedostały się przez Dardanele do Konstantynopola. Ich przybycie było jedną z przyczyn przyłączenia się Imperium Osmańskiego do Państw Centralnych i wypowiedzenia przez nie wojny Entencie.
[edytuj] Przebieg pościgu
Po wybuchu wojny pomiędzy Austro-Węgrami a Serbią 28 lipca 1914, "Goeben" i "Breslau" przebywały na Adriatyku, ale dowódca niemiecki kontradmirał Wilhelm Souchon natychmiast przesunął swoje okręty na Morze Śródziemne. Kiedy Niemcy wypowiedzieli wojnę Francji 4 sierpnia, Souchon znajdował się już w pobliżu wybrzeża Afryki Północnej i zbombardował francuskie porty Bône i Philippeville w Algierii.
W tym czasie Francuzi przerzucali przez Morze Śródziemne do Francji XIX Korpus i "Goeben" stanowił z ich punktu widzenia poważne zagrożenie dla transportów żołnierzy, ale Souchon wycofał się w kierunku Cieśniny Mesyńskiej, aby uzupełnić zapas węgla. Po drodze natknął się na dwa brytyjskie okręty, krążowniki liniowe HMS "Indefatigable" i HMS "Indomitable". Ponieważ jednak Niemcy nie były jeszcze wtedy w stanie wojny z Wielką Brytanią, okręty angielskie nie zaatakowały Niemców. Pomimo że "Goeben" był wolniejszy od obu brytyjskich odpowiedników, udało mu się zerwać kontakt z nimi.
Dowódca brytyjskiej floty śródziemnomorskiej, admirał Berkley Milne, zdecydował się nie naruszać włoskiej neutralności i nie wchodzić do Cieśniny Mesyńskiej, ale zająć pozycję na zachód od niej. Oczekiwał że "Goeben" będzie próbował się przedrzeć w tamtym kierunku, aby zaatakować francuskie konwoje. Wschodnia część cieśniny była broniona przez dywizjon czterech krążowników pancernych pod dowództwem kontradmirała Troubridge'a, który miał jednak rozkaz nieatakowania przeważających sił. Rozkazy oznaczały, aby nie atakował włoskich lub austriackich drednotów, ale Troubridge zinterpretował je rozkaz nieatakowania "Goebena". Wyznaczył więc lekki krążownik HMS "Gloucester" do podążania tropem niemieckich okrętów.
8 sierpnia "Gloucester" został zaatakowany przez "Breslau" i "Goeben", które miały poważną przewagę ognia. Troubridge wysłał na pomoc inny lekki krążownik HMS "Dublin", ale ten nie zdołał odnaleźć niemieckich okrętów. Obawiając się, że jego dywizjon będzie bez szans w pojedynku z Niemcami, Troubridge zdecydował zaprzestać pogoni, za co został w późniejszym czasem postawiony przed sądem wojennym.
W tym samym dniu Milne otrzymał nieprawdziwą informację, że Wielka Brytania jest w stanie wojny z Austrią (w rzeczywistości wojnę wypowiedziano dopiero 12 sierpnia) i zdecydował się kontrolować Adriatyk zamiast udać się w pościg za "Goebenem". Wreszcie, 9 sierpnia, Milne otrzymał jasny rozkaz doścignięcia "Goebena", który przeszedł koło przylądka Matapan, kierując się na północy wschód.
Po zgubieniu "Gloucestera" Souchon nie napotkał na inne problemy i przeszedłszy przez całe Morze Egejskie zakotwiczył przy wejściu do Cieśniny Dardanelskiej 10 sierpnia. "Goeben" i "Breslau" przeszły przez tureckie pola minowe i zostały powitane w Konstantynopolu, gdzie 16 sierpnia zostały wcielone do floty tureckiej jako dar od cesarza Niemiec. Był to jeden z wielu w tym czasie politycznych i dyplomatycznych manewrów, które pomogły przekonać Turcję do przyłączenia się do wojny po stronie Państw Centralnych. Pomimo formalnego wcielenia do floty tureckiej, "Goeben" był nadal obsadzony niemiecką załogą.
