Polacy na Litwie
Z Wikipedii
| Polacy na Litwie | |
|---|---|
| Liczebność | 234 989 |
| Odsetek całej ludności | 6,7% |
| Związek | ZPL |
| Największe skupisko | Soleczniki |
| Mapa | |
 |
|
Polonia na Litwie (właściwie Polacy na Litwie) liczy ok. 235-300 tysięcy osób. Polacy są najliczniejszą mniejszością narodową na Litwie, gdzie stanowią ok. 6,7% ludności tego kraju. Mieszkają głównie w Wilnie i rejonach: wileńskim, solecznickim, święciańskim i trockim.
Spis treści |
[edytuj] Statystyki
W Republice Litewskiej mieszka 234 989 osób (według spisu ludności z 2001 r.) narodowości polskiej. Według oficjalnego spisu ludności Polacy stanowią na Litwie ok. 6,74% wszystkich mieszkańców, więc stanowią oni największą mniejszość narodową Republiki. Drugą mniejszością narodową pod względem liczebności jest mniejszość rosyjska. Statystyki bieżące (oparte o dane Litewskiego Rejestru mieszkańców) podają dalszy spadek liczby Polaków do 212 100 osób czyli 6,3% ludności Litwy.
 |
 |
| Udział procentowy ludności polskiej wśród mieszkańców poszczególnych gmin. | Liczebność Polaków w poszczególnych gminach. |
| Źródło: Spis powszechny z 2001 r. | |
|---|---|
| Liczba Polaków na Litwie[1][2] w obecnych granicach kraju | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rok | 1897 spis |
1923 szac. |
1959 spis |
1970 spis |
1979 spis |
1989 spis |
2001 spis |
2007 szac. |
|
| Populacja | 260 000 | 415 000 | 230 000 | 240 200 | 247 000 | 258 000 | 235 000 | 212 100 | |
| Odsetek | 9,7% | 15,3% | 8,5% | 7,7% | 7,3% | 7,0% | 6,7% | 6,3% | |
| Polacy na Litwie, którzy uważają polski za swój język ojczysty[3] (dane spisów) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Rok | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 |
| Odsetek | 96,8% | 92,4% | 88,3% | 85,0% | 80,0% |
W latach 1959-1989 mimo wzrostu liczebności Polaków na Litwie, liczba bezwzględna tych z nich, którzy uważają polski za swój język ojczysty, utrzymywała się na poziomie ok. 220 000, ale już pierwszy spis na niepodległej Litwie (2001 r.) zanotował spadek do 188 000[4].
Głównym skupiskiem Polaków na Litwie jest okręg wileński, gdzie Polacy stanowią 61,3%. W samym Wilnie mieszka 101 526 osób (ok. 20%) narodowości polskiej. Najwięcej Polaków na Litwie mieszka w Solecznikach, bo aż ok. 80%.
| Ludność polska na Litwie wg okręgów (spis 2001 r.) | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Okręg | kłajpedzki | kowieński | mariampolski | olicki | poniewieski | |||||
| Polacy | 975 | 318 | 3816 | 3936 | 643 | |||||
| Okręg | szawelski | tauroski | telszański | uciański | wileński | |||||
| Polacy | 619 | 98 | 144 | 8428 | 216 012 | |||||
[edytuj] Historia
Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia mniejszości polskiej na Litwie.[edytuj] Szkolnictwo polskie na Litwie
Zobacz więcej w osobnym artykule: Szkolnictwo polskie na Litwie.W 2007 roku uruchomiono polskojęzyczną filię Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie.
[edytuj] Media
W Wilnie znajdują się redakcje takich gazet jak: Nasz Czas, Kurier Wileński, Tygodnik Wileńszczyzny czy Magazyn Wileński, które wydawane są w języku polskim.
Swoją siedzibę w Wilnie ma również Radio z nad Wilii, które swoje codzienne audycje nadaje w języku polskim.
Od 2002 roku działa portal internetowy dziennika "Kurier Wileński", który w roku 2005 przeszedł gruntowną przebudowę i dzięki umożliwieniu zamieszczania komentarzy pod tekstami, stał się jedynym wolnym forum polskojęzycznym na Litwie. Swój portal posiada także Radio "Znad Wilii". W kwietniu 2007 w Wilnie został uruchomiony portal internetowy w języku polskim, infopol.lt. Administratorem portalu jest Polskie Centrum Prasowe na Litwie INFOPOL.
W każdą sobotę o godzinie 10:30 w Telewizji Litewskiej można obejrzeć piętnastominutowy program dla Mniejszości Polskiej Album Wileńskie (lit. Vilniaus albumas)
[edytuj] Język polski
[edytuj] Dialekt
Język mieszkańców Wileńszczyzny badała Halina Turska. Barbara Dwilewicz opisała język mieszkańców wsi Bujwidze [5]
[edytuj] Polski jako język mniejszości
Polacy zarzucają władzom litewskim naruszanie konwencji ramowej EU w związku z żądaniem usunięcia polskich nazw ulic[6].
[edytuj] Sławni Polacy na Litwie
[edytuj] Przed wojną
[edytuj] Obecnie
- Anna Krepsztul
- Józef Kwiatkowski
- Waldemar Tomaszewski - poseł
- Dariusz Ławrynowicz - koszykarz
- Krzysztof Ławrynowicz - koszykarz
- Leokadia Poczykowska - polityk
- Jarosław Wołkonowski - historyk, dziekan filii UB
Przypisy
- ↑ Atłas Litowskoj SSR, Moskwa, 1981
- ↑ Litewski Urząd Statystyczny
- ↑ Mercator - Education information, documentation, research. The Polish language education in Lithuania see: graph on p.12 (PDF file, 2.2 MB) Accessed 2008-01-16.
- ↑ [1]
- ↑ Język mieszkańców wsi Bujwidze na Wileńszczyźnie, Warszawa 1997
- ↑ [2]
[edytuj] Zobacz też
- Akcja Wyborcza Polaków na Litwie
- Fundacja Kultury Polskiej na Litwie im. J. Montwiłła
- litwinizacja
- stosunki polsko-litewskie
- Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy
- Związek Polaków na Litwie
[edytuj] Linki zewnętrzne
 |
Ta sekcja linków zewnętrznych wymaga weryfikacji. Aby pomóc, przeczytaj zasady wstawiania linków zewnętrznych i usuń niepotrzebne linki. |
- Związek Polaków na Litwie
- Organizacje Polskie na Litwie
- Akcja Wyborcza Polaków na Litwie
- Polska Partia Ludowa
- Polskie szkoły na Wileńszczyźnie
- Losy ludności polskiej na Litwie
- Wspólnota Polska - Litwa
- Kurier Wileński
- Nasz Czas
- Tygodnik Wileńszczyzny
- Magazyn Wileński
- Radio znad Wilii
Polonia w Argentynie • Polonia na Białorusi • Polonia w Brazylii • Polonia w Czechach • Polonia w Danii • Polonia w Egipcie • Polonia w Irlandii • Polonia w Islandii • Polonia w Kanadzie • Polacy na Litwie • Polacy na Łotwie • Polonia w Niemczech • Polonia w Nowej Zelandii • Polonia w Rosji • Polonia w Rumunii • Polonia w Stanach Zjednoczonych • Polonia w Szwajcarii • Polonia w Szwecji • Polonia na Ukrainie • Polonia na Węgrzech • Polonia w Wielkiej Brytanii • Polonia we Włoszech
