Popłoch pospolity

Z Wikipedii

Popłoch pospolity
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Rodzaj	popłoch
Gatunek	popłoch pospolity
Nazwa systematyczna
'Onopordum acanthium L.
Sp. Pl.: 827, 1753
Synonimy
Onopordon acnthium L.
Galeria zdjęć i grafik

Popłoch pospolity (Onopordum acanthium L.) – gatunek rośliny dwuletniej należący do rodziny astrowatych. We florze Polski jest archeofitem, dość pospolicie występującym na całym niżu. Naturalny zasięg obejmuje północną Afrykę, południową i środkową Europę oraz Azję. Jako roślina ozdobna rozpowszechniony został w Europie północnej, gdzie częściowo się zadomowił, trafił także w XIX wieku do Ameryki Północnej i Australii. Na kontynentach tych stał się uciążliwym chwastem^[1].

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Zmienność 3 Ciekawostki 4 Przypisy 5 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga 

Wzniesiona, gruba, rozgałęziająca się, o wysokości 0,3-2 m. Jest szeroko i kolczasto oskrzydlona oraz wełnisto owłosiona.

Liście 

Dolne są szerokoeliptyczne i zatokowo klapowane, a brzegi blaszki liściowej mają kolczasto ząbkowane. Górne są podługowate lub wąskoeliptyczne, o blaszce na brzegach zatokowato wykrawanej i również kolczasto ząbkowanej. Podobnie jak łodyga są biało, wełnisto owłosione. Wszystkie liście zbiegają po łodydze.

Kwiaty

Zebrane w duże (3-5 cm długości i szerokości) koszyczki pojedynczo wyrastające na szczytach pędów. Okrywa jest równowąska, o purpurowych, odstających i kolących listkach (2-4 mm szerokości). Mięsiste dno koszyczka bez plewinek. Znajdują się w nim głębokie dołeczki o ząbkowanych brzegach. Wszystkie kwiaty w koszyczku są jasnopurpurowe, rurkowate, o koronie do 2 cm długiej, przedprątne, miododajne^[2]. Kwitnie od lipca do września.

Owoc

O długości 4-5 mm, czworokanciasty z poprzecznymi zmarszczkami i puchem kielichowym dwukrotnie dłuższym od owocu. Roślina wiatrosiewna. Na jednej powstaje od 8400 do 40 tys. nasion^[1].

Biotop, wymagania

Siedliska ruderalne, przydroża, pastwiska. Występuje najczęściej na glebach piaszczystych w miejscach słonecznych, suchych i ciepłych. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla zespołu roślinnego Onopordetum acanthii^[3].

Roślina trująca

Ziele oraz korzeń zawierają olejki eteryczne, flawonoidy, pochodne kumaryny, żywicę, inulinę i śladowe ilości alkaloidów.

[edytuj] Zmienność

W Europie środkowej i zachodniej występują trzy podgatunki: subsp. acanthium (2n = 34), subsp. ceretanum (Sennen) Arènes [1942, Notulae Syst. [Paris], 10 (4) : 217] i subsp. gautieri (Rouy) Douin in Bonnier & Douin [1923, Fl. Compl. Fr., 6 : 28] ; ead. comb. Franco [1975, Bot. J. Linn. Soc., 71 : 45]^[4]. Gatunek ten tworzy też szereg mieszańców z innymi gatunkami z rodzaju, występują one jednak poza granicami Polski.

[edytuj] Ciekawostki

• Popłoch pospolity jest rośliną-symbolem narodowym Szkocji, widnieje na najważniejszym odznaczeniu Szkocji - Orderze Ostu, poza tym jest motywem obecnym w zdobieniach budynków, pamiątek i strojów szkockich. W naszym piśmiennictwie zwykle podaje się, że chodzi o oset, co jest jednak błędem. Uzasadnieniem dla tego przekręcenia nazw może być niezręczność określania Najstarszego i Najszlachetniejszego Orderu szkockiego mianem "Orderu Popłochu"...^[5][6].

[edytuj] Przypisy

1. ↑ ^{1,0 1,1} Global Invasive Species Database: Onopordum acanthium (en). 2005. [dostęp 4 grudnia 2007].
2. ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973. 
3. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4. 
4. ↑ J.-P. Lonchamp: Index Synonymique de la Flore de France (fr). 1999. [dostęp 4 grudnia 2007].
5. ↑ Szkocja.net: Oset - symbol Szkocji (pl). 2007. [dostęp 4 grudnia 2007].
6. ↑ R. Antoszewski: Order Ostu (pl). 2007. [dostęp 4 grudnia 2007].

[edytuj] Bibliografia